Informacje dla
Kategorie pytań
- Wszystkie
- Założenia programu
- Korzyści z PPK
- Terminy
- Podmiot zatrudniający
- Osoba zatrudniona
- Wybór instytucji finansowej
- Umowa o zarządzanie PPK
- Umowa o prowadzenie PPK
- Wpłaty do PPK
- Dopłaty od państwa
- Podatki i składki ZUS
- Rezygnacja z wpłat do PPK
- Dysponowanie środkami
- Dziedziczenie środków
- Inwestowanie środków
- Deklaracje i wnioski
- Autozapis
- Założenia programu
- Korzyści z PPK
- Terminy
- Podmiot zatrudniający
- Osoba zatrudniona
- Wybór instytucji finansowej
- Umowa o zarządzanie PPK
- Umowa o prowadzenie PPK
- Wpłaty do PPK
- Dopłaty od państwa
- Podatki i składki ZUS
- Rezygnacja z wpłat do PPK
- Dysponowanie środkami
- Dziedziczenie środków
- Inwestowanie środków w PPK
- Deklaracje i wnioski
- Inne
- Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK
- Mikroprzedsiębiorca
- PPE
- Wysyłka wezwań PFR - zasady ogólne
- Sposób doręczenia wezwania
- Udzielenie odpowiedzi na wezwanie
- Serwis MojePPK
- Rejestracja konta w serwisie MojePPK
- Logowanie do serwisu MojePPK
- Założenia programu PPK
Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)?
Pracownicze Plany Kapitałowe to prywatny i dobrowolny dla pracownika system długoterminowego oszczędzania. Oszczędności budowane są wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo.
Jak działają PPK?
Pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą u niego (a w razie jej braku - z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie u niego przyjętym), wybiera instytucję finansową, która tworzy prywatne rachunki PPK dla pracowników.
Rachunki są zasilane wpłatami pracownika i pracodawcy oraz wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi od państwa. Wpłaty pracownika oraz pracodawcy są naliczane procentowo od wysokości wynagrodzenia. Państwo z kolei przekazuje ustalone kwoty (po spełnieniu odpowiednich warunków); niezależne od dochodów pracownika. Gromadzone na rachunkach PPK środki są lokowane w fundusze, które ograniczają poziom ryzyka inwestycyjnego w zależności od wieku uczestnika PPK w tzw. fundusze zdefiniowanej daty.
Dla pracownika, udział w PPK jest dobrowolny, może w każdej chwili zrezygnować z oszczędzania w PPK i do niego powrócić. Natomiast dla pracodawcy uruchomienie PPK jest obowiązkowe.
Po co wprowadzono PPK?
Dzięki PPK pracujący zyskają dodatkowe oszczędności do wykorzystania po ukończeniu 60. roku życia. Istnieje możliwość wcześniejszego wycofania środków z PPK, ale - jeśli pracownik poczeka z ich wypłatą do czasu zakończenia aktywności zawodowej - stanowić one mogą znaczące uzupełnienie (zwłaszcza przy długoletnim oszczędzaniu) otrzymywanego świadczenia np. z ZUS. Warto to mieć na uwadze – zwłaszcza, że świadczenia emerytalne, jak ostrzegają eksperci, nie będą w stanie zapewnić utrzymania na poziomie, do którego osoby pracujące przyzwyczaiły się w okresie aktywności zawodowej.</p>
<p>Dodatkowo, co ważne, PPK pomogą przyspieszyć inwestycje i wzrost gospodarczy z korzyścią dla wszystkich pracowników i pracodawców.
Czy wprowadzenie PPK to kolejna reforma emerytalna?
Nie, ustawa o PPK nie dotyczy systemu emerytalnego i nie wprowadza w nim zmian, a jedynie poszerza dostępne możliwości oszczędzania. PPK stanowią bowiem kolejny dobrowolny i prywatny sposób oszczędzania. Pracownik może, ale nie musi – z nich skorzystać i od jego woli zależy to, czy pracodawca będzie odprowadzał środki na prowadzony dla niego rachunek PPK.
Kto zadba o bezpieczeństwo środków w Pracowniczych Planach Kapitałowych?
Nadzór nad instytucjami finansowymi prowadzącymi rachunki uczestników PPK i inwestującymi zgromadzone na nich środki sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Instytucje te, aby mogły zostać dopuszczone do zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, musiały spełnić szereg określonych ustawowo wymogów, w tym posiadać odpowiednie doświadczenie i spełniać wymogi kapitałowe.
Dodatkowym czynnikiem zwiększającym bezpieczeństwo inwestycji w PPK jest to, że oszczędności uczestnika PPK są lokowane w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna, aby ograniczyć poziom ryzyka inwestycyjnego, dostosowana jest do wieku uczestnika. Oznacza to, że - w miarę zbliżania się uczestnika PPK do 60. roku życia - udział inwestycji w udziałowe instrumenty finansowe (np. akcje) będzie malał na korzyść instrumentów dłużnych (np. obligacji skarbowych).
Jaka jest rola PFR S.A.?
Polski Fundusz Rozwoju (PFR) - jako instytucja, która wspiera zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy Polski - pełni istotną rolę przy wprowadzaniu PPK oraz organizacji wdrożenia programu. Spółka stworzyła system Ewidencji PPK, czyli rejestr wszystkich uczestników PPK, instytucji finansowych i podmiotów zatrudniających oraz powołała spółkę zależną - PFR Portal PPK sp. z o.o. (Portal PPK), prowadzącą dedykowany PPK portal internetowy, który jest centrum informacji o funkcjonowaniu i zasadach działania PPK. Portal PPK uruchomił również Serwis MojePPK za pośrednictwem któego informuje uczestników PPK, po weryfikacji ich tożsamości, o wartości środków zgromadzonych na ich rachunkach PPK. Zalogować siędo serwisu można klikając przycisk "zaloguj" na stronie mojeppk.pl, lub bezpośrednio na stronie serwisu https://rachunek.mojeppk.pl/.
Ponadto, spółka zależna od PFR S.A. - PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. została powołana do pełnienia funkcji instytucji wyznaczonej, która gwarantuje wszystkim pracodawcom i pracownikom dostęp do oferty PPK. Instytucja ta nie może odmówić utworzenia PPK dla danego pracodawcy. PFR TFI jako instytucja wyznaczona ma też szczególne zadanie, istotne dla procesu zarządzania PPK i bezpieczeństwa Pracowniczych Planów Kapitałowych: w przypadku, gdy wybrana przez pracodawcę instytucja finansowa nie będzie mogła kontynuować wykonywania swoich zobowiązań, PFR TFI może przejąć od niej prowadzenie PPK.
Jakie mogą być koszty uczestnictwa w PPK?
Podstawowym kosztem, jaki ponoszą oszczędzający w PPK, są finansowane przez nich wpłaty do PPK. Dodatkowo, ponieważ wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, stanowią przychód pracownika podlegający opodatkowaniu, pracodawca powinien pobrać zaliczkę na podatek dochodowy z wynagrodzenia pracownika (wysokość zaliczki wynosi 12% albo 32% w zależności od dochodu pracownika).
Warto też pamiętać, że instytucja finansowa nie może pobierać jakichkolwiek opłat manipulacyjnych od wpłat czy wypłat środków z PPK, a także innych transakcji dokonywanych przez uczestnika PPK (wyjątek stanowi realizacja w ciągu roku więcej niż dwóch konwersji lub zamian).
Ze środków gromadzonych przez uczestnika PPK instytucja finansowa będzie mogła natomiast pobierać wynagrodzenie za zarządzanie funduszem - w wysokości do 0,5% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w skali roku (opłata za zarządzanie) oraz wynagrodzenie za osiągnięty wynik - do 0,1% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w skali roku.
Z aktywów funduszu mogą być też pokrywane inne koszty, ale wyłącznie te wskazane w art. 50 ust. 1 ustawy o PPK, czyli m.in.: prowizje i opłaty na rzecz firm inwestycyjnych lub banków, z których fundusz zdefiniowanej daty korzysta, zawierając transakcje w ramach lokowania aktywów funduszu zdefiniowanej daty, prowizje i opłaty związane z przechowywaniem aktywów funduszu zdefiniowanej daty, prowizje i opłaty na rzecz instytucji depozytowych i rozliczeniowych, z których usług fundusz zdefiniowanej daty korzysta w ramach lokowania aktywów funduszu zdefiniowanej daty czy wynagrodzenie depozytariusza funduszu zdefiniowanej daty. Warto podkreślić, że ustawa o PPK w art. 50 określa limity kosztów albo jednoznacznie wskazuje, iż nie mogą odbiegać od przyjętych w obrocie zwykłych kosztów wykonywania tego rodzaju usług.
Czy PPK jest obowiązkowe dla pracownika?
Nie. Uczestnictwo w PPK jest dobrowolne. Oznacza to, że pracownik w każdej chwili może zarówno zrezygnować z oszczędzania w PPK, jak i do niego wrócić. Osoba, która nie chce zostać zapisana do PPK, może złożyć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK jeszcze przed zawarciem w jej imieniu i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK (wówczas nie stanie się uczestnikiem PPK).
Jakie korzyści z PPK będzie miał pracownik?
Jeżeli nie zrezygnujemy z oszczędzania w PPK, do naszych wpłat (co do zasady 2% wynagrodzenia, ale możemy zdecydować o finansowaniu wpłat nawet do 4%) <strong>pracodawca dołoży co najmniej 1,5% naszego wynagrodzenia – to jego obowiązek ustawowy</strong>. Oprócz wpłaty podstawowej, pracodawca może dobrowolnie finansować jeszcze do 2,5% naszego wynagrodzenia w ramach wpłaty dodatkowej.
Co ważne, uczestnicy PPK, którzy zarabiają miesięcznie nie więcej niż 120% minimalnego wynagrodzenia, mogą obniżyć swoją wpłatę podstawową do 0,5% wynagrodzenia (wpłata podstawowa pracodawcy zostaje na tym samym poziomie, co oznacza, że pracodawca w takiej sytuacji będzie wpłacał na nasz rachunek PPK 3 razy więcej niż my sami).
Dodatkowo - po trzech miesiącach aktywnego oszczędzania w PPK, na powitanie otrzymujemy od państwa 250 zł, a jeśli spełnimy wskazane w ustawie o PPK warunki - państwo dołoży nam 240 zł raz do roku.
Pracownik w PPK gromadzi prywatne, podlegające dziedziczeniu środki finansowe, które może w każdej chwili wycofać, dokonując zwrotu środków. Taki zwrot wiąże się dla uczestnika z potrąceniami, ale dokonując go i tak można zyskać. Otrzymujemy bowiem nie tylko środki z naszych wpłat, ale także 70% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez pracodawcę wraz z wypracowanymi zyskami (po odliczeniu od tych zysków 19% tzw. podatku Belki). Ponadto, przy zwrocie - 30% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez pracodawcę zostanie zapisane na naszym koncie emerytalnym w ZUS jako składka na ubezpieczenie emerytalne. Zatem i ta część oszczędności nie przepada, będzie mieć wpływ na wysokość naszej emerytury.
Dodatkowym benefitem uczestnictwa w PPK jest możliwość skorzystania z oszczędności bez żadnych potrąceń w sytuacji:
- poważnej choroby uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka (wypłata do 25% środków bez obowiązku zwrotu);
- pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego np. na budowę domu lub zakup mieszkania - tylko dla osób przed ukończeniem 45. roku życia (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu).
Dlaczego opłaca się oszczędzać w PPK?
PPK jest niezwykle atrakcyjnym rozwiązaniem na rynku, bo nie oszczędzamy w tym programie sami – na nasze prywatne oszczędności składa się również pracodawca i państwo.
Ponadto, inaczej niż w innych systemach długoterminowego oszczędzania - np. PPE czy IKE, zgromadzone oszczędności są dla każdego uczestnika PPK w każdej chwili dostępne. To on decyduje o terminie i sposobie ich wykorzystania. Przy czym, jeśli poczeka z ich wypłatą do osiągnięcia 60. roku życia, stanowić one mogą znaczące uzupełnienie (zwłaszcza przy długoletnim oszczędzaniu) otrzymywanego świadczenia np. z ZUS. Warto to mieć na uwadze, zwłaszcza że świadczenia emerytalne - jak ostrzegają eksperci - mogą nie zapewnić utrzymania na poziome, do którego osoby pracujące przyzwyczaiły się w okresie aktywności zawodowej. Oszczędzając w PPK budujemy swoje bezpieczeństwo finansowe.
Od kiedy mogę przystąpić do PPK?
Do PPK może Cię zapisać tylko Twój pracodawca. W przepisach przewidziano stopniowe (co 6 miesięcy) obejmowanie kolejnych grup podmiotów zatrudniających ustawą o PPK. Od 1 lipca 2019 r. do 1 stycznia 2021 r. ustawą o PPK zostały objęte kolejne grupy przedsiębiorstw – od największych po najmniejsze.
Etapy obejmowania podmiotów zatrudniających ustawą o PPK:
- od 1 lipca 2019 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób zatrudnionych (według stanu na 31 grudnia 2018 r.),
- od 1 stycznia 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób zatrudnionych (według stanu na 30 czerwca 2019 r.),
- od 1 lipca 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób zatrudnionych (według stanu na 31 grudnia 2019 r.),
- od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty zatrudniające oraz jednostki sektora finansów publicznych (bez względu na stan zatrudnienia).
Uwaga! Jeśli dany podmiot zatrudniający należał do grupy kapitałowej, to mógł przystąpić do PPK w terminie, który obowiązywał największy podmiot z tej grupy (czyli z największą liczbą osób zatrudnionych).
Od czego zależy termin zapisania pracownika do PPK?
Dla osób zatrudnionych u pracodawcy w dniu objęcia go przepisami ustawy o PPK termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK, czyli zapisania pracownika do PPK, wyznaczają przepisy przejściowe, które wskazują zasadniczo, że na zawarcie tej umowy pracodawca ma 3 miesiące i 10 dni, bez względu na staż pracy zapisywanych osób. Dla pracodawców wchodzących do PPK w czterech kolejnych etapach, ustanowiono poniższe terminy na zawarcie umów o prowadzenie PPK:
- 12 listopada 2019 r. - dla pracodawców (250+) z I etapu;
- 10 listopada 2020 r. - dla pracodawców (50+) z II etapu;
- 10 listopada 2020 r. - dla pracodawców (20+) z III etapu;
- 10 maja 2021 r. - dla pozostałych podmiotów zatrudniających.
Uwaga! Pracodawcy będący jednostkami sektora finansów publicznych zawierają umowy o prowadzenie PPK do 10 kwietnia 2021 r.
Natomiast termin, w którym pracodawca powinien zapisać do PPK osobę zatrudnioną u niego po dniu objęcia go przepisami ustawy o PPK, zależy od tego, kiedy pracownik osiągnie wymagany przez ustawę 3-miesięczny (90 dni) okres zatrudnienia.
Zgodnie z art. 16 ustawy o PPK, umowę o prowadzenie PPK - w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej - należy zawrzeć nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3-miesięcy zatrudnienia – chyba, że przed tym terminem pracownik złoży pisemną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Co w sytuacji, gdy pracodawca nie zapisze pracownika do PPK w terminie?
Jeżeli pracodawca nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracownika w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął mu 3-miesięczny okres zatrudnienia, przyjmuje się, że w pierwszym dniu po upływie tego terminu pracownik ten stał się uczestnikiem PPK z mocy prawa. Oznacza to, że - mimo bierności pracodawcy - w pierwszym dniu po upływie wskazanego terminu umowę o prowadzenie PPK dla tego pracownika uważa się za zawartą na warunkach wynikających z umowy o zarządzanie PPK.
Czy wszyscy pracodawcy zobowiązani są do tworzenia PPK?
Co do zasady tak. Obowiązek stosowania ustawy o PPK ustawodawca nakłada bowiem na podmioty zatrudniające, czyli zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK na:
- pracodawców, o których mowa w art. 3 kodeksu pracy,
- nakładców,
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych,
- zleceniodawców,
- podmioty, w których działa rada nadzorcza, jeżeli ich członkowie są wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji.
Wyjątek stanowią tu:
- mikroprzędsiębiorcy, do których ustawa o PPK nie ma zastosowania, jeśli wszystkie osoby zatrudnione złożą im deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
- osoby fizyczne zatrudniające w zakresie niezwiązanym z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą inne osoby fizyczne w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tych osób,
- pracodawcy, którzy w dniu, w którym zostają objęci przepisami ustawy o PPK, prowadzili PPE oraz odprowadzali składki do tego programu w wysokości co najmniej 3.5% wynagrodzenia, jeśli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych.
Czy osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą musi tworzyć PPK?
Nie. Do samozatrudnionych, czyli osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które nie zatrudniają pracowników, ustawa o PPK nie ma zastosowania. Jeśli jednak osoby te będą zatrudniać „osoby zatrudnione” w rozumieniu ustawy o PPK, tzn. będą podmiotami zatrudniającymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK, to je także obejmie obowiązek utworzenia PPK dla tych „osób zatrudnionych”.
Kogo pracodawca powinien wliczyć do stanu zatrudnienia, od którego zależy termin utworzenia u niego PPK?
Do stanu zatrudnienia, od którego zależy termin objęcia danego pracodawcy przepisami ustawy o PPK, należy wliczyć wszystkie osoby spełniające - w dniu wskazanym w ustawie o PPK - definicję osoby zatrudnionej. Zgodnie z tą definicją przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:
a) pracowników w rozumieniu kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
b) osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
c) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
d) osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
e) członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
f) osoby wskazane w lit. a-d, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Jeżeli dana osoba jest zatrudniona w danym podmiocie jednocześnie na podstawie dwóch tytułów wymienionych w definicji osoby zatrudnionej (np. jest członkiem rady nadzorczej, wynagradzanym z tytułu pełnienia tej funkcji i jednocześnie jest pracownikiem), to w liczbie osób zatrudnionych należy ją uwzględnić tylko raz.
Kto w rozumieniu ustawy o PPK jest osobą zatrudnioną ?
Przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK), czyli:
a) pracowników w rozumieniu kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
b) osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
c) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
d) osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
e) członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
f) osoby wskazane w lit. a-d, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Czy PPK dotyczy tylko osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy?
Nie. PPK nie dotyczy tylko osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, ale także np. zleceniobiorców czy chałupników (osoby wykonujące pracę nakładczą). Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z wymienionych w tym przepisie tytułów w RP, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Tylko te osoby pracodawca uwzględnia w liczbie osób zatrudnionych, od której zależy termin objęcia go przepisami ustawy o PPK i - co istotne - tylko te osoby powinien zapisać do PPK, czyli zawrzeć w ich imieniu i na ich rzecz umowę o prowadzenie PPK. Chyba, że wcześniej złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat.
Czy każdy zleceniobiorca spełnia definicję osoby zatrudnionej?
Nie. Osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK jest tylko zleceniobiorca podlegający obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu.
Czy uczestnik PPK, który w trakcie oszczędzania skończył 70 lat, może nadal oszczędzać w PPK?
Tak. Żaden przepis nie ogranicza uprawnień do oszczędzania w PPK osób, które ukończyły 70. rok życia w trakcie oszczędzania. Oznacza to, że ukończenie wskazanego wieku nie oznacza konieczności „wypisania” z programu takiej osoby.
Czy funkcjonariusze służb mundurowych mogą oszczędzać w PPK?
Nie. Ustawa o PPK nie obejmuje np. sędziów, prokuratorów, żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy z tytułu wykonywanej funkcji/pozostawania w stosunku służbowym nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w ZUS.
Kto musi złożyć wniosek, aby zostać zapisanym do PPK?
Wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK musi złożyć każda osoba, która ma skończone 55. lat a nie ukończyła jeszcze 70. lat i chce oszczędzać w PPK.
Kiedy pracownik powinien złożyć pracodawcy oświadczenie o zawartych umowach o prowadzenie PPK?
Każdy nowo zatrudniony pracownik, który jest już uczestnikiem PPK, w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o prowadzenie PPK, składa pracodawcy (jeśli jest zatrudniony w kilku miejscach, wybranemu pracodawcy) oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK.
Po złożeniu takiego oświadczenia pracodawca, za pośrednictwem instytucji finansowej prowadzącej u niego PPK, przetransferuje środki z wskazanych rachunków na nowy rachunek PPK, utworzony przez instytucję finansową obecnego pracodawcy (pracownik może nie wyrazić zgody na taki transfer). Złożenie takiego oświadczenia leży w interesie majątkowym uczestnika PPK, ponieważ skumulowanie środków na jednym rachunku zwiększa efektywność zarządzania aktywami funduszu zdefiniowanej daty.
Czy jeżeli pracodawca nie finansuje wpłat do PPK w okresie przestoju ekonomicznego, uczestnik PPK może nadal oszczędzać?
Tak. Uczestnik PPK może w takiej sytuacji w deklaracji składanej pracodawcy zadeklarować finansowanie przez siebie wpłaty podstawowej i wpłaty dodatkowej.
Warto zaznaczyć, że pomimo zaprzestania finasowania wpłat do PPK przez pracodawcę, uczestnikowi PPK, którego rachunek PPK prowadzony jest przez zakład ubezpieczeń, nadal przysługuje ochrona ubezpieczeniowa.
Kto powinien aktualizować dane uczestnika przekazane do instytucji finansowej?
Taki obowiązek spoczywa na uczestniku PPK. Powinien on niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia zaistnienia zmiany swoich danych identyfikujących, poinformować wybraną instytucję finansową o tej zmianie.
Do danych identyfikujących uczestnika PPK zaliczamy: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania, adres do korespondencji, numer telefonu, adres poczty elektronicznej, numer PESEL lub data urodzenia w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL, seria i numer dowodu osobistego lub numer paszportu albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób, które nie posiadają obywatelstwa polskiego.
Czy pracownik może wybrać inną instytucję finansową niż ta, którą wybierze pracodawca?
Samodzielnie nie. Wyboru instytucji finansowej dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub - jeżeli taka nie działa w jego firmie - wyboru dokonuje w porozumieniu z reprezentacją pracowników, wybraną w trybie przyjętym u tego pracodawcy.
Co się stanie, jeśli pracodawca i reprezentacja pracowników nie wybiorą jednej instytucji finansowej?
Jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym pracodawca jest zobowiązany do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, nie zostanie osiągnięte porozumienie z reprezentacją pracowników (zakładową organizacją związkową albo - w razie jej braku - inną reprezentacją załogi) co do wyboru instytucji, pracodawca samodzielnie wybiera tę instytucję.
Gdzie znajdę listę instytucji, które mogą prowadzić PPK?
Lista instytucji, które zostały wpisane do ewidencji PPK i oferują zarządzanie środkami gromadzonymi w PPK wraz z ich ofertą, są publikowane na Portalu PPK, w zakładce Instytucje Finansowe (www.mojeppk.pl).
Na portalu znajdują się statuty (regulaminy), kluczowe informacje dla inwestorów oraz inne materiały informacyjne dotyczące instytucji finansowych w zakresie PPK.
Czy można zmienić instytucję finansową bez zmiany pracodawcy?
Nie. Pracownik nie może tego zrobić. Instytucję finansową może natomiast zmienić pracodawca. W takiej sytuacji ma on obowiązek niezwłocznie (nie później niż w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o zarządzanie PPK z nową instytucją finansową) zawrzeć umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracowników, którzy w dniu poprzedzającym dzień zawarcia przez pracodawcę umowy o zarządzanie z inną instytucją miały zawartą umowę o prowadzenie PPK.
Czy po zmianie pracodawcy pracownik będzie mógł nadal oszczędzać w dotychczasowej instytucji finansowej?
Tak, ale tylko wówczas, jeśli nowy pracodawca wybierze tę samą instytucję. W przypadku zmiany pracodawcy środki już zgromadzone można pozostawić w starej instytucji lub przetransferować do nowej.
Czy konieczne jest zawarcie przez pracodawcę dwóch umów: o zarządzanie PPK i prowadzenie PPK?
Tak, pracodawca ma obowiązek zawrzeć zarówno umowę o zarządzanie PPK, jak i umowę o prowadzenie PPK - inny jest bowiem charakter stosunków prawnych powstających w wyniku ich zawarcia.
Umowa o zarządzanie PPK jest umową zawieraną pomiędzy pracodawcą a wybraną instytucją finansową. Stanowi ona swoiste ramy PPK tworzonego przez danego pracodawcę, w tym w szczególności określa podstawowe zasady funkcjonowania tego programu, które zostały wynegocjowane pomiędzy nim a tą instytucją.
Umowę o prowadzenie PPK pracodawca zawiera z tą samą instytucją finansową, ale nie w swoim własnym imieniu, a w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych, tym samym zapisując te osoby do PPK (lista uczestników stanowi załącznik do umowy o prowadzenie PPK). To oznacza, że umowa ta reguluje stosunek prawny, który powstaje - w wyniku jej zawarcia - pomiędzy pracownikiem, dla którego została zawarta, a instytucją finansową.
Czy wypowiedzenie umowy o zarządzanie PPK przez pracodawcę oznacza przerwę w oszczędzaniu dla uczestnika PPK?
Nie. Pracodawca może bowiem wypowiedzieć umowę o zarządzanie PPK zawartą z instytucją finansową tylko, jeśli wcześniej zawarł taką umowę z inną instytucją finansową. W takiej sytuacji, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o zarządzanie PPK z nową instytucją finansową, pracodawca ma obowiązek zawarcia w imieniu i na rzecz wszystkich osób, które uczestniczyły w PPK, nowej umowy o prowadzenie PPK. Przy czym, do czasu rozwiązania umowy o zarządzanie PPK zawartej z dotychczasową instytucją finansową, bieżące wpłaty do PPK trafiają jeszcze na rachunek PPK tego uczestnika prowadzony przez tę poprzednią instytucję. Nie ma więc mowy o jakiejkolwiek przerwie w oszczędzaniu.
Dla kogo pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK, czyli kogo „zapisuje” do PPK?
Pracodawca ma obowiązek zapisać do PPK osoby spełniające definicję osoby zatrudnionej, jeśli osoby te nie złożyły deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Pracodawca nie może zapisać do PPK osób, które mają ukończone 7O lat, a te, które skończyły 55 lat, może zapisać tylko, gdy złożą one wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Ponadto, co do zasady, każda osoba zapisywana do PPK musi mieć co najmniej 14-dniowy okres zatrudnienia u pracodawcy, który zgłasza ją do tego programu (ten warunek nie dotyczy jednak osób, które były zatrudnione u danego pracodawcy w dniu objęcia go przepisami ustawy o PPK).
To, kogo należy uznać za osobę zatrudnioną, wynika z definicji osoby zatrudnionej zamieszczonej w ustawie o PPK (art. 2 ust. 1 pkt 18). Zgodnie z tą definicją przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:
a) pracowników w rozumieniu kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
b) osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
c) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
d) osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
e) członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
f) osoby wskazane w lit. a-d, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Czy pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK osobno dla każdego pracownika?
Umowa o prowadzenie PPK jest zawierana dla każdego pracownika. Jednak w praktyce odbywa się to w ten sposób, że pracodawca zawiera jedną umowę o prowadzenie PPK, która dotyczy każdego z pracowników osobno. Lista osób, dla których zawierana jest ta umowa (lista uczestników PPK), stanowi załącznik do umowy o prowadzenie PPK.
Kto jest stroną umowy o prowadzenie PPK: pracodawca, który ją zawiera, czy pracownik?
Mimo, że umowę o prowadzenie PPK zawiera z instytucją finansową pracodawca, robi to w imieniu i na rzecz pracownika. Oznacza to, że stroną tej umowy jest pracownik.
Czy pracownik powinien otrzymać od pracodawcy kopię zawartej umowy o prowadzenie?
Nie. Pracodawca nie ma obowiązku przekazywania pracownikom kopii zawartej w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK. Informację o zawarciu umowy o prowadzenie PPK ma obowiązek udostępnić uczestnikowi PPK instytucja finansowa, z którą ta umowa została zawarta. Powinna to zrobić niezwłocznie po jej zawarciu, w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku lub za pomocą systemu teleinformatycznego, a na wniosek tego uczestnika - w postaci papierowej.
W jakiej formie osoba zatrudniona, która ukończyła 55 lat, ale nie ukończyła 70 lat, składa wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK?
Ustawa nie określa w jakiej formie powinien zostać złożony wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK, składany przez osoby, które ukończyły 55 lat, ale nie ukończyły 70 lat. Oznacza to, że oświadczenie woli w tym zakresie może zostać złożone w każdy dowolnie wybrany przez osobę zatrudnioną sposób.
Czy pracodawca musi pytać pracownika o zgodę na zapisanie go do PPK?
Nie, aby zapisać pracownika do PPK pracodawca nie musi uzyskać jego zgody. W programie tym obowiązuje bowiem tzw. automatyczny zapis. Przyjmuje się zatem, że - jeśli osoba zatrudniona nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK - powinna zostać zapisana do programu z automatu.
Należy jednak pamiętać, że tzw. automatyczny zapis dotyczy tylko osób między 18. a 55. rokiem życia. Osoby te, aby stać się uczestnikiem PPK i zacząć oszczędzać, nie muszą podejmować żadnych działań. Pracownicy, którzy ukończyli 55 lat, ale nie ukończyli 70 lat, aby przystąpić do tego programu, powinni złożyć pracodawcy wniosek o zawarcie w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK. Pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników o możliwości złożenia takiego wniosku.
Czy pracodawca ma obowiązek uprzedzić pracowników o ich zapisie do PPK?
Nie. Pracodawca nie ma takiego obowiązku. Ustawa o PPK stanowi tylko, że przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK pracodawca może poinformować zatrudnione u siebie osoby o warunkach uczestnictwa w PPK. a także o swoich i pracowników obowiązkach i uprawnieniach związanych z tym programem. Może, ale nie musi. Dlatego może się zdarzyć, że o warunkach uczestnictwa w PPK pracownik dowie się dopiero z informacji otrzymanej od instytucji finansowej. Udostępnienie jej pracownikowi jest bowiem bezwzględnym obowiązkiem tej instytucji.
Pracodawca musi jednak pamiętać, że jest zobowiązany do poinformowania osób, które ukończyły 55 lat, ale nie ukończyły 70. roku życia, o tym, że mogą przystąpić do PPK wyłącznie na swój wniosek. Ponadto wszyscy uczestnicy PPK muszą być przez niego poinformowani o możliwości obniżenia wpłaty podstawowej i możliwości zadeklarowania wpłaty dodatkowej do PPK.
Czy osoby, które mają 70 lat, mogą przystąpić do programu?
Nie. Pracodawca nie może zawrzeć umowy o prowadzenie PPK na rzecz osoby, która ukończyła 70. rok życia.
Czy umowa o prowadzenie PPK w imieniu osoby zatrudnionej, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia, zawierana jest wyłącznie na wniosek osoby zatrudnionej, czy automatycznie?
Podmiot zatrudniający zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 55 lat i nie ukończyła 70 roku życia, wyłącznie na jej wniosek.
Czy pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym w dniu, w którym zawierana jest umowa o prowadzenie PPK, zostanie zapisany do PPK?
Wszystko zależy od tego, czy w miesiącu, w którym zawierana jest umowa o prowadzenie PPK, pracownik uzyskał ze stosunku pracy przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeśli tak, pracodawca powinien zapisać go do PPK.
Kto powinien zapisać do PPK pracownika tymczasowego?
Pracodawcą pracowników tymczasowych jest agencja pracy tymczasowej, a nie pracodawca użytkownik, na którego rzecz wykonują oni pracę. I to agencja pracy tymczasowej jest zobowiązana zapisać te osoby do PPK, czyli zawrzeć w ich imieniu i na ich rzecz umowę o prowadzenie PPK w terminie, w którym wejdzie do tego programu.
W jakim terminie powinna zostać zawarta umowa o prowadzenie PPK dla pracownika, który na pierwszy dzień ponownego zatrudnienia u pracodawcy ma już wymagany staż?
Umowę o prowadzenie PPK z osobą ponownie zatrudnioną, która w okresie ostatnich 12 miesięcy przepracowała w tym podmiocie co najmniej 14 dni, a zatem ma już wymagany przez ustawę o PPK okres zatrudnienia, pracodawca powinien zawrzeć nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoba ta została ponownie zatrudniona.
Jednak przyjęcie do pracy osoby, która posiada już wymagany ustawą okres zatrudnienia w danym podmiocie, w tzw. okresie przejściowym (czyli okresie od dnia, w którym dany pracodawca jest zobowiązany do stosowania przepisów ustawy o PPK do dnia zawarcia umowy o prowadzenie PPK), nie wiąże się z koniecznością zawarcia w jej imieniu umowy o prowadzenie PPK we wcześniejszym niż wynikający z art. 134 ustawy o PPK terminie. Jeśli zatem np. pracodawca 50+ postanowił zawrzeć tę umowę dopiero 10 listopada 2020 r., umowa ta objęła także pracownika przyjętego do pracy np. 5 stycznia 2020 r., który w tym dniu miał już wymagany ustawą staż.
Jaki jest termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK dla pozostającego w zatrudnieniu młodocianego pracownika, po ukończeniu przez niego 18. roku życia?
Termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK należy liczyć od dnia uzyskania przez taką osobę statusu osoby zatrudnionej w rozumieniu ustawy o PPK. A zatem w tym przypadku od dnia ukończenia przez młodocianego pracownika 18. roku życia. Od tego dnia spełnia on bowiem definicję osoby zatrudnionej. Oczywiście, jeśli kontynuuje zatrudnienie na podstawie umowy o pracę – nawet, jeżeli nie ukończył jeszcze nauki zawodu bądź przyuczenia do wykonywania określonej pracy.
Od jakiego wynagrodzenia naliczane są wpłaty do PPK?
Podstawę naliczenia wpłat do PPK stanowi wynagrodzenie uczestnika PPK. Przez wynagrodzenie należy rozumieć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych bez zastosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego (art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o PPK).
Oznacza to, że do ustalania podstawy wpłat do PPK pracodawca stosował będzie zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, z jednym wyjątkiem – nie będzie ona ograniczona do tzw. 30-krotności.
Pracodawca oblicza i pobiera wpłaty finansowane przez uczestnika PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia.
Czy pracodawca może zaprzestać dokonywania wpłat do PPK?
Zasadniczo nie. O ile pracownik sam nie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK, pracodawca nie może zrezygnować z dokonywania wpłat podstawowych na PPK pracownika, gdyż jest to jego obowiązek ustawowy.
Ile wynosi wpłata podstawowa pracodawcy, a ile pracownika?
Pracodawca jest zobowiązany do finansowania wpłat podstawowych do PPK w wysokości 1,5% wynagrodzenia uczestnika PPK. Podstawowa wpłata pracownika wynosi 2% jego wynagrodzenia. Co do zasady, wysokość tych wpłat jest stała. Jedynie w przypadku osób, których wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. jest to 3 612 zł), finansowana przez nie wpłata podstawowa może zostać obniżona nawet do 0,5% wynagrodzenia. Innymi słowy, tylko pracownik, którego łączne miesięczne zarobki osiągane z różnych źródeł (co oznacza, że wynagrodzenia osiągane u różnych pracodawców należy sumować) nie przekroczą kwoty limitu, może płacić mniej na PPK. Informowanie pracownika, będącego uczestnikiem PPK, o możliwości obniżenia wysokości wpłaty podstawowej jest obowiązkiem pracodawcy.
Kiedy pracownik i pracodawca mogą zwiększyć lub zmniejszyć wysokość wpłat do PPK?
Zarówno pracownik, jak i pracodawca, mogą w każdym czasie zwiększyć lub zmniejszyć wysokość wpłat dodatkowych do PPK. Pracodawca może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania w formie zmiany umowy o zarządzanie PPK. Zmieniona wysokość wpłaty obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została dokonana zmiana.
Wysokość wpłaty dodatkowej uczestnik PPK określa w deklaracji składanej podmiotowi zatrudniającemu. Zmiana wysokości wpłaty dodatkowej lub rezygnacja z jej dokonywania obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik złożył zmianę deklaracji.
Inaczej jest w przypadku wpłat podstawowych. Wysokość wpłaty podstawowej nie może zostać zmieniona przez pracodawcę. Natomiast pracownik może to zrobić tylko wtedy, gdy jego łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji wpłata podstawowa może zostać obniżona nawet do 0,5% wynagrodzenia, tzn. może być niższa niż 2%, ale nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia. Uczestnik PPK może też w dowolnym momencie zdecydować o zmianie wysokości dobrowolnej wpłaty dodatkowej, która zgodnie z ustawą o PPK może wynosić do 2% jego wynagrodzenia. Wystarczy, że złoży pracodawcy deklarację w tej sprawie
Czy wysokość wpłaty podstawowej pracodawcy zależy od wysokości wpłaty uczestnika PPK?
Nie. Wysokość wpłaty podstawowej, zarówno tej finansowanej przez pracownika, jak i tej finansowanej przez pracodawcę, określa ustawa o PPK. Wpłata podstawowa pracodawcy wynosi 1,5% wynagrodzenia pracownika. Natomiast wpłata podstawowa finansowana przez pracownika to 2% jego wynagrodzenia, chyba, że wynagrodzenie pracownika osiągane z różnych źródeł nie przekracza 120% minimalnego wynagrodzenia. Wtedy bowiem pracownik może wnioskować o obniżenie swojej wpłaty podstawowej maksymalnie do 0,5% wynagrodzenia.
Kiedy pracownik może wnioskować o obniżenie swojej wpłaty podstawowej?
Deklarację obniżenia wpłaty podstawowej uczestnik PPK może złożyć w miesiącu, w którym jego wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł nie przekroczyło kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. jest to 3 612 zł). Ustalając, czy osiągane w miesiącu złożenia deklaracji wynagrodzenie nie przekracza kwoty ustawowego limitu, pracownik powinien zsumować wynagrodzenie uzyskiwane przez niego ze wszystkich stosunków zatrudnienia, z których jest on objęty obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.
Czy pracodawca też może obniżyć finansowaną przez siebie wpłatę podstawową?
Nie. Złożenie przez pracownika deklaracji obniżenia wpłaty podstawowej nie ma wpływu na wysokość wpłaty podstawowej finansowanej przez pracodawcę ani na wysokość dopłat otrzymywanych od państwa.
Czy możliwość obniżenia wpłaty do PPK zależy tylko od zarobków uczestnika PPK osiąganych u danego pracodawcy?
Nie. Pracownik musi brać pod uwagę wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł, a zatem także wynagrodzenie, które otrzymuje u innego pracodawcy. Aby sprawdzić, czy może wnioskować o obniżenie wpłaty podstawowej, powinien więc zsumować wynagrodzenie uzyskiwane przez niego ze wszystkich stosunków zatrudnienia, z których jest objęty obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.
Dlaczego trzeba zastanowić się przed złożeniem deklaracji o obniżeniu wpłaty podstawowej?
Pracownik, decydując się na obniżenie wpłaty podstawowej, musi pamiętać, że pracodawca weryfikować będzie tylko jego zarobki u tego pracodawcy. Jeśli zatem pracownik zatrudniony jest w więcej niż jednym miejscu, pilnowanie, czy nie przekracza ustalonego w ustawie limitu, będzie wyłącznie jego obowiązkiem. Jeśli pomyli się i obniży wpłatę podstawową, a później okaże się, że, w którymkolwiek miesiącu, w którym korzystał on z tego obniżenia, jego łączne miesięczne wynagrodzenie ze wszystkich źródeł przekroczyło ustawowy limit, straci prawo do dopłaty rocznej od państwa przysługującej za ten rok. To, czy pracownik będzie miał prawo do tej dopłaty, weryfikował będzie Polski Fundusz Rozwoju (PFR) na podstawie informacji przekazanych przez ZUS.
Od kiedy obowiązuje obniżenie wpłaty podstawowej?
Wpłata podstawowa w wysokości określonej w deklaracji obniżającej tę wpłatę obowiązuje począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył uwzględnioną przez pracodawcę deklarację, do czasu jej odwołania, w następstwie złożenia przez uczestnika zmiany deklaracji w sprawie wysokości tej wpłaty.
Czy wpłata dodatkowa do PPK finansowana przez pracodawcę musi być dla wszystkich pracowników jednakowa?
Nie. Pracodawca może różnicować wysokość wpłaty dodatkowej do PPK ze względu na długość okresu zatrudnienia danej osoby. Jeśli będzie chciał zastosować inne kryteria, według których wysokość tej wpłaty będzie różnicowana, powinien określić je w regulaminie wynagradzania lub w układzie zbiorowym pracy.
Czy wpłata dodatkowa do PPK musi być finansowana zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę?
Nie, wpłata dodatkowa jest dobrowolna dla każdej ze stron. Złożenie przez pracownika deklaracji o finansowaniu wpłaty dodatkowej nie nakłada na pracodawcę obowiązku finansowania wpłat dodatkowych. Podobnie jest w drugą stronę. Wpłaty dodatkowe są niezależne od siebie.
Jak pracownik ma informować pracodawcę o wysokości wpłaty dodatkowej, którą chce finansować?
Wysokość wpłaty dodatkowej (do 2% wynagrodzenia) uczestnik PPK określa w deklaracji składanej pracodawcy. Deklaracja finansowania wpłaty dodatkowej obowiązuje od dnia jej złożenia. To oznacza, że od wynagrodzenia wypłacanego uczestnikowi PPK po złożeniu tej deklaracji pracodawca naliczy i pobierze wpłatę dodatkową.
Czy wysokość wpłaty dodatkowej można określić dowolnie?
Tak, ale w granicach ustalonych w ustawie. Ustawa o PPK wskazuje bowiem tylko maksymalną wysokość wpłaty dodatkowej. Dla wpłaty dodatkowej finansowanej przez pracownika granicę stanowi 2% wynagrodzenia, a dla wpłaty dodatkowej finansowanej przez pracodawcę - 2,5% wynagrodzenia pracownika.
Czy pracodawca może wycofać się z finasowania wpłaty dodatkowej?
Tak. Pracodawca może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania. Wymaga to jednak zmiany umowy o zarządzanie PPK. Zmianę umowy o zarządzanie PPK pracodawca powinien uzgodnić z zakładową organizacją związkową albo - w razie jej braku - z inną reprezentacją osób zatrudnionych.
Czy za osoby przebywające na urlopach macierzyńskich pracodawca odprowadza wpłaty do PPK?
Nie. Wynagrodzenie, od którego powinna zostać naliczona wpłata do PPK, nie obejmuje podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Czy od premii rocznej, wypłaconej pracownikowi już po jego odejściu z pracy, były pracodawca naliczy wpłaty do PPK?
Tak, o ile przed wypłatą premii rocznej uczestnik PPK nie złożył deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, w której po ustaniu zatrudnienia tego pracownika doszło do rozwiązania umowy o zarządzanie PPK zawartej z instytucją finansową prowadzącą rachunek PPK tego pracownika (pracodawca zmienił instytucje finansową). W takiej sytuacji wpłaty od premii nie zostaną dokonane.
Czy pracownik może nadal dokonywać wpłat do PPK - mimo, że jego pracodawca został z tych wpłat zwolniony, ze względu na finasowanie za tego pracownika składek do PPE?
Tak. Zwolnienie z finasowania wpłat do PPK za pracownika zapisanego do PPE, z którego może korzystać pracodawca (jeśli porozumie się w tej kwestii z zakładową organizacją związkową) nie dotyczy wpłat do PPK finansowanych przez osobę zatrudnioną. Nie ma więc przeszkód, aby wpłaty finansowane przez pracownika były nadal przekazywane do PPK. Jednak bez względu na to, czy będzie on chciał w takiej sytuacji kontynuować wpłaty do PPK, czy też złoży deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, nie otrzyma dopłaty rocznej od państwa.
Czym jest rachunek PPK?
Rachunek PPK to prywatny rachunek uczestnika PPK, na którym są gromadzone jego oszczędności.
Formalnie jest to zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego lub w subrejestrze uczestników subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami lub w rejestrze członków funduszu emerytalnego lub wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, prowadzony na zasadach określonych w ustawie o PPK, a w zakresie w niej nieuregulowanym - na zasadach określonych w ustawie o funduszach inwestycyjnych, w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Obowiązuje roczny maksymalny limit wpłat i dopłat na wszystkie rachunki uczestnika PPK w wysokości równowartości w złotych kwoty 50 000 dolarów amerykańskich.
Czy pracodawca informuje pracownika, ile środków pracownik zgromadził na swoim rachunku PPK?
Nie, pracodawca nie ma takich danych. Informacje o wysokości środków zgromadzonych na rachunku PPK pracownika, wysokości wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz innych transakcjach zrealizowanych na tym rachunku w poprzednim roku kalendarzowym będzie przekazywała uczestnikowi PPK instytucja finansowa w terminie do ostatniego dnia lutego.
Ponadto, uczestnik może na bieżąco sprawdzać stan swojego rachunku PPK w serwisie instytucji finansowej, która prowadzi jego PPK (po uzyskaniu dostępu do swojego konta).
Jeżeli uczestnik PPK chce złożyć dyspozycję dotyczącą środków na jego rachunku, również powinien zwrócić się bezpośrednio do instytucji finansowej, która zarządza jego PPK, a nie do pracodawcy.
Ile rachunków PPK będzie prowadzonych dla osoby zatrudnionej w dwóch różnych podmiotach zatrudniających, które zawarły umowy o zarządzanie PPK z tą samą instytucją finansową?
W opisanej sytuacji uczestnik PPK będzie miał w tej samej instytucji dwa różne rachunki, zasilane przez różne podmioty zatrudniające.
Czy trzeba spełnić jakieś warunki, aby otrzymać dopłaty od państwa?
Tak. Wpłatę powitalną (250 zł) otrzyma pracownik, który przez co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe był uczestnikiem PPK, gdy za co najmniej 3 miesiące dokonano wpłat podstawowych finansowanych przez tego uczestnika PPK.
Dopłatę roczną (240 zł) otrzyma natomiast uczestnik PPK, którego wpłaty podstawowe i dodatkowe (finansowane przez niego samego i przez pracodawcę) w danym roku wyniosły co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.
Czy uczestnik PPK, który ma kilka rachunków PPK, na każdy z tych rachunków otrzyma dopłatę roczną od państwa
Nie. Za dany rok kalendarzowy uczestnik PPK może nabyć prawo tylko do jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK. Jeżeli uczestnik PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK, dopłata roczna podlega zewidencjonowaniu na rachunku PPK prowadzonym na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej.
Jeżeli tego samego dnia zawarto w imieniu uczestnika PPK i na jego rzecz więcej niż jedną umowę o prowadzenie PPK, dopłatę ewidencjonuje się na rachunku PPK, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa.
Czy utworzenie dla uczestnika nowego rachunku PPK w nowej instytucji finansowej uprawnia go do kolejnej wpłaty powitalnej?
Nie. Wpłatę powitalną uczestnik PPK może otrzymać tylko raz. Trafi ona na jego rachunek PPK w terminie 30 dni po zakończeniu kwartału, w którym pracownik spełnił wskazane w ustawie warunki. W imieniu ministra właściwego do spraw pracy przekaże ją uczestnikowi PFR.
W jaki sposób uczestnik PPK otrzyma informację o przekazaniu na jego rachunek PPK wpłaty powitalnej oraz rocznej dopłaty od państwa?
Informację o przekazanych na rachunek uczestnika PPK wpłatach oraz o innych transakcjach zrealizowanych na tym rachunku, uczestnik otrzymywać będzie do końca lutego każdego roku od instytucji finansowej, w której jest prowadzony jego rachunek PPK.
Kiedy uczestnicy PPK otrzymują dopłatę roczną?
Dopłata roczna powinna pojawić się na rachunku uczestnika PPK, który spełnił warunki do jej otrzymania, nie później niż do 15 kwietnia roku następującego po roku, za który przysługuje.
Czy aby dostać dopłatę roczną od państwa, trzeba oszczędzać w PPK przez cały rok?
Nie. Dopłatę roczną w wysokości 240 zł otrzymają uczestnicy PPK, których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku (finansowane przez pracownika i pracodawcę) wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.
Czy wysokość wpłat do PPK ma wpływ na wysokość dopłat rocznych od państwa?
Czy po rozpoczęciu wypłat z rachunku PPK po 60. roku życia uczestnik PPK ma prawo do dopłaty rocznej?
Nie. Dopłata roczna nie przysługuje uczestnikowi PPK, który rozpoczął wypłaty środków z PPK po ukończeniu 60. roku życia - niezależnie od tego, ile rachunków PPK posiada.
W jakich sytuacjach dopłata roczna nie przysługuje – mimo, że uczestnik PPK spełnił warunki do jej otrzymania?
Dopłata roczna nie przysługuje, jeśli:
- uczestnik PPK, w którymkolwiek miesiącu, w którym wysokość wpłat podstawowych finansowanych przez niego wynosiła mniej niż 2% jego wynagrodzenia, osiągnął łączne miesięczne wynagrodzenie ze wszystkich źródeł przekraczające kwotę odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym,
- uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia rozpoczął dokonywanie wypłat środków zgromadzonych na jego rachunku PPK.
Czy od wpłaty sfinansowanej przez pracodawcę uczestnik PPK zapłaci podatek?
Tak. Wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, stanowią w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód uczestnika PPK podlegający opodatkowaniu. Pracodawca odliczy stosowny podatek z wynagrodzenia pracownika albo przychód pracownika z tego tytułu doliczy do przychodu ze stosunku pracy wykazywanego w informacji PIT-11 za rok, w którym pracownik otrzymał ten przychód.
Jaki podatek zapłaci pracownik od wpłaty pracodawcy?
Wpłaty do PPK finansowane przez pracodawcę - zarówno podstawowe, jak i dodatkowe - stanowią przychód uczestnika PPK (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek naliczyć i pobrać od tych wpłat zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z obowiązującą danego pracownika skalą podatkową (12% albo 32%).
Czy od wpłaty sfinansowanej przez pracodawcę uczestnik PPK zapłaci składki ZUS?
Nie. Wpłaty finansowane przez pracodawcę nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym nie stanowią podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, zdrowotne oraz składek na fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych).
Czy podatek dochodowy wskazany w art. 105 ustawy o PPK odnosi się do całości wpłat i wypracowanych przez nie zysków, czy jest to tylko podatek od wypracowanych zysków?
Chodzi tu o zryczałtowany podatek dochodowy, czyli inaczej tzw. podatek Belki. Potwierdza to art. 30a ust. 1 pkt 11d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym 19% zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się od dochodu uczestnika pracowniczego planu kapitałowego uzyskanego z tytułu zwrotu zgromadzonych środków, dokonanego na podstawie art. 105 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.
Czy wyjazd do innego kraju osoby zatrudnionej, będącej uczestnikiem PPK, jest powodem do wypłaty zgromadzonych w PPK środków bez konsekwencji podatkowych?
Zasady wypłaty środków oraz to, kiedy od wypracowanych przez nie zysków pobierany jest podatek od zysków kapitałowych wynikają z przepisów ustawy o PPK. To, z jakiego powodu uczestnik PPK chce wypłacić zgromadzone środki (dokonać zwrotu) z rachunku PPK, co do zasady nie ma znaczenia. Zmiana miejsca wykonywania pracy (wyjazd do innego kraju) nie uprawnia uczestnika PPK do zwrotu zgromadzonych środków bez konsekwencji przewidzianych w art. 105 ustawy o PPK.
Czy od odziedziczonych środków z PPK trzeba zapłacić podatek od spadków i darowizn?
Nie. Nabycie w drodze dziedziczenia środków z PPK nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Stanowi o tym art. 113 ustawy o PPK, który odpowiednie zmiany wprowadził w ustawie o podatku od spadków i darowizn.
Czy wypłacając środki z PPK w formie pieniężnej, małżonek zmarłego uczestnika PPK lub osoba uprawniona muszą zapłacić podatek od zysków kapitałowych?
Nie. Przed dokonaniem takiego zwrotu po śmierci uczestnika PPK żadnych potrąceń publicznoprawnych nie dokonuje się. Środki są wypłacane na rzecz małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnionej w pełnej wysokości. W szczególności nie pomniejsza się ich o podatek od zysków kapitałowych.
Czy wycofanie oszczędności z PPK przed 60. rokiem życia (tzw. zwrot) wiąże się z koniecznością zapłaty podatku?
Tak. W takim przypadku uczestnik PPK jest zobowiązany do zapłaty podatku od zysków kapitałowych.
Oznacza to, że w razie zwrotu środków uczestnik PPK otrzyma:
- 70% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez pracodawcę, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych,
- 100% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez tego uczestnika, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych.
Pobrane przez instytucję finansową 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez pracodawcę przekazane zostanie na rachunek wskazany przez ZUS. Informacja o tej kwocie zostanie zewidencjonowana na koncie uczestnika PPK w ZUS - jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne, należna za miesiąc przekazania tej kwoty do ZUS, podwyższając w ten sposób jego kapitał emerytalny. Środki pochodzące z dopłat od państwa zostaną zwrócone w całości do Funduszu Pracy.
Czy w przypadku wypłaty środków z tytułu poważnego zachorowania lub na pokrycie wkładu własnego przy kredycie hipotecznym będzie pobierany podatek od zysków kapitałowych?
Nie. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania dochody uczestnika PPK od kwot wypłaconych:
- w przypadku poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka,
- na pokrycie wkładu własnego, o ile zostały zwrócone w terminie wynikającym z umowy zawartej z instytucją finansową.
Podatek od zysków kapitałowych (19%) powinien być natomiast naliczony od dochodu od kwot wypłaconych na pokrycie wkładu własnego i nie zwróconych w terminie wynikającym z umowy zawartej z instytucją finansową. Dochód powstaje w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin zwrotu wypłaconych środków określony we wspomnianej umowie. Obowiązek wykazania należnego podatku dochodowego w jednym z zeznań rocznych: PIT-36, PIT-36L, PIT-38 lub PIT-39 spoczywa na podatniku, czyli uczestniku PPK korzystającym z opisanej wyżej wypłaty.
Jak się wypisać z PPK?
Z dokonywania wpłat do PPK pracownik może zrezygnować zarówno na etapie tworzenia tego programu (jednak nie wcześniej niż od pierwszego dnia, w którym ustawa o PPK zacznie być stosowana do jego pracodawcy), jak i w każdym dowolnym momencie w przyszłości. Aby zrezygnować z oszczędzania, musi złożyć swojemu pracodawcy pisemną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat na PPK oraz dopłat od państwa.
Od kiedy można składać deklarację o rezygnacji z PPK?
Pracownik może złożyć deklarację o rezygnacji z wpłat do PPK od momentu objęcia jego pracodawcy przepisami ustawy o PPK. Wystarczy, że złoży pracodawcy pisemną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, która - oprócz jego danych i danych pracodawcy - zawierać będzie oświadczenie o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach jej złożenia.
Jeśli zadeklaruje niedokonywanie wpłat przed podpisaniem w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK, pracodawca nie podpisze w jego imieniu tej umowy, co oznacza, że pracownik nie zostanie uczestnikiem PPK. Jeśli deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat złoży uczestnik PPK, pracodawca zobowiązany jest zaprzestać dokonywania wpłat do PPK za tego pracownika.
Od kiedy obowiązuje deklaracja o rezygnacji z wpłat do PPK?
Złożenie przez pracownika deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK obliguje pracodawcę do zaprzestania ich odprowadzania, począwszy od dnia, w którym pracownik złożył tę deklarację. Wpłaty pobrane w tym miesiącu podlegają zwrotowi (zwrot dotyczy wpłat do PPK naliczonych i pobranych, ale nieprzekazanych do instytucji finansowej przed złożeniem deklaracji).
Pracodawca ma także obowiązek poinformować wybraną instytucję finansową o złożeniu deklaracji o rezygnacji przez pracownika. Powinien to zrobić niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia jej złożenia.
Czy osoba zatrudniona w jednym podmiocie zatrudniającym na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenie może złożyć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat na PPK np. tylko z tytułu umowy zlecenia?
Nie ma takiej możliwości. Złożona przez osobę zatrudnioną deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK dotyczy wszystkich stosunków prawnych łączących tę osobę zatrudnioną z danym podmiotem zatrudniającym.
Czy jeśli pracownik przed utworzeniem PPK złoży deklarację, że nie chce przystąpić do PPK, pracodawca musi odprowadzić za niego pierwszą wpłatę?
Nie. Złożenie przez pracownika deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przed utworzeniem PPK u pracodawcy oznacza, że nie zostanie on zapisany do tego programu (nie stanie się uczestnikiem PPK), w związku z czym pracodawca nie może dokonywać za niego jakichkolwiek wpłat do PPK.
Czy po rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK pracownik może znów zostać zapisany przez pracodawcę do tego programu?
Tak. Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, może w każdym czasie złożyć pracodawcy wniosek o ich dokonywanie. Ponownych wpłat pracodawca dokona już od kolejnego miesiąca. Ponadto, począwszy od 1 kwietnia 2023 r. co 4 lata wpłaty do PPK będą automatycznie wznawiane. Pracodawca co 4 lata, do ostatniego dnia lutego danego roku, będzie mieć ustawowy obowiązek poinformowania pracowników o zbliżającej się dacie ponownego rozpoczęcia dokonywania wpłat.
Czy deklarację o rezygnacji można wycofać?
Wycofaniem deklaracji o rezygnacji z wpłat do PPK jest złożenie pracodawcy wniosku o dokonywanie wpłat do PPK. Wniosek taki w każdej chwili może złożyć pracownik, który wcześniej zrezygnował z dokonywania tych wpłat. Wpłat do PPK pracodawca dokonywać będzie wówczas od miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik złożył taki wniosek.
Kiedy najwcześniej można złożyć deklarację o ponownej rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Deklarację o ponownej rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK najwcześniej można złożyć 1 marca w roku, w którym przypada wznowienie wpłat do PPK. Pierwszy raz zatem w 2023 roku. Zgodnie bowiem z ustawą o PPK pracodawca zobowiązany jest wznowić dokonywanie wpłat (co 4 lata) od dnia 1 kwietnia, za każdą osobę zatrudnioną, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, chyba że osoba ta ponownie zrezygnuje z ich dokonywania, składając nową deklarację podmiotowi zatrudniającemu.
Należy pamiętać, że pracodawca zobowiązany jest do końca lutego poinformować wszystkie osoby, które do momentu przekazania tej informacji złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, o obowiązku dokonywania wpłat do PPK od 1 kwietnia, a osoby te, jeśli nie chcą, aby od 1 kwietnia zostały wznowione wpłaty na ich rachunek PPK, powinny złożyć mu ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Czy zatrudniając ponownie pracownika, pracodawca powinien honorować złożoną przez niego wcześniej deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Tak. Złożona pracodawcy deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK jest skuteczna do ostatniego dnia lutego roku, w którym pracodawca jest zobowiązany do wznowienia dokonywania wpłat do PPK za uczestnika, bez względu na to, czy dana osoba jest zatrudniona w danym podmiocie w sposób ciągły, czy z przerwami.
Wskazane jest jednak, aby podmiot zatrudniający w celu zabezpieczenia swoich interesów, zatrudniając ponownie daną osobę, potwierdził, że podtrzymuje ona złożoną wcześniej deklarację o rezygnacji.
Czy będę mógł wypłacić pieniądze z PPK wcześniej, zanim zakończę aktywność zawodową?
Tak. Pracownik może w dowolnym momencie skorzystać ze zgromadzonych w PPK oszczędności, dokonując zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK lub dokonując wypłaty środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych. Po złożeniu wniosku o zwrot środków (wycofanie środków przed ukończeniem 60. roku życia), uczestnik PPK otrzyma zgromadzone przez siebie oszczędności, pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych,
- 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy - pobrane 30% przekazane zostanie przekazane do ZUS i zaewidencjonowane na jego koncie ubezpieczonego jako składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana,
- środki pochodzące z dopłat od państwa.
Wypłata środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych dotyczy wypłaty w przypadku:
- poważnej choroby uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu),
- pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego np. na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100% środków, z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).
Jakich pomniejszeń i w jakiej kolejności dokonuje się w przypadku zwrotu środków zgromadzonych na rachunku z PPK na wniosek uczestnika PPK przed 60. rokiem życia?
W przypadku złożenia przez uczestnika PPK wniosku o zwrot środków (wycofanie zgromadzonych oszczędności przed 60. rokiem życia) instytucja finansowa pobiera 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający i przekazuje je na rachunek wskazany przez ZUS.
Informacja o tej kwocie jest ewidencjonowana na koncie uczestnika PPK w ZUS jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne, należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana do ZUS.
Środki pochodzące z dopłat od państwa są zwracane w całości do Funduszu Pracy.
Uczestnik otrzymuje natomiast:
- 70% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych,
- 100% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez niego, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych.
Czy jeśli uczestnik PPK dokona zwrotu lub wypłaty transferowej środków z PPK, może nadal oszczędzać w PPK?
Tak. Dokonanie zwrotu lub wypłaty transferowej środków zgromadzonych na rachunku PPK nie stanowi przeszkody do dalszego oszczędzania w tym samym PPK. Rachunek PPK, z którego dokonano zwrotu lub wypłaty transferowej, nadal jest dla uczestnika PPK prowadzony. W razie złożenia przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, wpłaty są wznawiane co 4 lata.
Czy po dokonaniu przez uczestnika PPK zwrotu środków, na rachunek PPK tego uczestnika może wpłynąć wpłata powitalna lub dopłata roczna?
Dokonanie zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK nie stanowi przeszkody do dalszego oszczędzania w tym samym PPK. Oznacza to, że pracownik może wycofać wszystkie zgromadzone w PPK środki (dokonać zwrotu na podstawie art. 105 ustawy o PPK), a następnie kontynuować oszczędzanie na tym rachunku.
Rachunek PPK, z którego dokonano zwrotu, nadal jest bowiem prowadzony dla uczestnika PPK i nadal mogą być na nim gromadzone środki. Dokonanie zwrotu nie pozbawia też uczestnika PPK prawa do dopłat od państwa. Jeśli więc uczestnik PPK spełnił warunki do uzyskania dopłaty rocznej/wpłaty powitalnej, nie ma przeszkód, aby ją otrzymał – nawet, jeśli jej przekazanie na rachunek PPK nastąpi po dokonaniu zwrotu.
Czy małżonkowie mogą połączyć swoje oszczędności w PPK, aby otrzymywać po 60. roku życia jedno świadczenie?
Tak. Ustawa o PPK przewiduje możliwość połączenia oszczędności dwojga uczestników PPK będących w związku małżeńskim i wypłatę tych środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach jako jednego wspólnego świadczenia (tzw. świadczenia małżeńskiego). Aby małżeństwo mogło skorzystać ze wspólnej wypłaty środków, oboje muszą: mieć ukończone 60 lat, mieć rachunki PPK w tej samej instytucji finansowej i oświadczyć, że chcą wypłacić oszczędności w formie świadczenia małżeńskiego.
Czy śmierć jednego z małżonków przerywa wypłatę świadczenia małżeńskiego?
Nie. W przypadku śmierci jednego z małżonków świadczenie małżeńskie wypłaca się drugiemu małżonkowi w dotychczasowej wysokości, do wyczerpania środków zapisanych na rachunku małżeńskim. W przypadku śmierci obojga małżonków przed zakończeniem wypłat, do środków zapisanych na rachunku małżeńskim po śmierci drugiego z małżonków stosuje się przepisy rozdziału 13 ustawy o PPK, czyli rozdziału regulującego podział środków w przypadku śmierci uczestnika PPK.
Ile razy uczestnik PPK może wypłacać oszczędności PPK w związku z poważnym zachorowaniem?
Wniosek o wypłatę do 25 % środków z rachunku PPK w związku z poważnym zachorowaniem może być złożony przez uczestnika PPK wielokrotnie.
Przy czym, należy przyjąć zasadę, że jedno ze zdarzeń mieszczących się w katalogu „poważnego zachorowania” (jednej osoby) uzasadniać może jedną wypłatę z rachunku PPK. To oznacza, że ten sam uczestnik PPK może wypłacić do 25% zgromadzonych na rachunku PPK środków np. w przypadku zdiagnozowania u niego jednej z jednostek chorobowych wskazanych w ustawie o PPK, pomimo że wcześniej wypłacił już do 25% zgromadzonych na rachunku PPK środków w związku ze zdiagnozowaniem u niego innej z wymienionych jednostek chorobowych.
Czy po skorzystaniu z oszczędności w przypadku poważnego zachorowania, nadal można dokonywać wpłat na rachunek PPK?
Tak. Wypłacenie do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania, czy to jednorazowo, czy w ratach, nie stanowi przeszkody do dalszego oszczędzania w PPK.
Czy poważne zachorowanie należy udokumentować?
Tak. Wniosek o wypłatę środków z tytułu poważnego zachorowania pracownik składa instytucji finansowej. Do wniosku dołączyć powinien zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienie poważnego zachorowania (jednostki chorobowe wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 23 lit. d albo e ustawy o PPK) albo orzeczenie wydane przez:
- lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na okres co najmniej 2 lat, lub
- zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, stwierdzające umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, na okres co najmniej 2 lat, lub
- zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, stwierdzające niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat, w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Czy po ukończeniu 60. roku życia można dokonać wypłaty środków z PPK w razie poważnego zachorowania?
Tak. Wiek uczestnika nie ma znaczenia dla możliwości skorzystania z wypłaty środków w razie poważnego zachorowania. To oznacza, że również uczestnik PPK, który ukończył 60. rok życia, może dokonać wypłaty środków z PPK na ten cel.
Czy pomimo rozpoczęcia wypłat z rachunku PPK po ukończeniu 60. roku życia, uczestnik PPK może, w razie poważnego zachorowania, wnioskować o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK?
Tak. Rozpoczęcie wypłaty środków z rachunku PPK po ukończeniu 60. roku życia nie stanowi przeszkody do skorzystania z wypłaty środków zgromadzonych na tym rachunku w razie poważnego zachorowania. Spowoduje to jednak konieczność ponownego ustalenia wysokości rat realizowanej wypłaty.
Czy po przekazaniu środków na rachunek lokaty terminowej, uczestnik PPK może wypłacić ich część (do 25%) z tytułu poważnego zachorowania?
Nie. Realizacja wniosku o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania może nastąpić tylko w sytuacji, kiedy na rachunku uczestnika PPK są jakieś środki. Jeżeli więc uczestnik PPK, po osiągnięciu 60. roku życia, przetransferował wszystkie zgromadzone przez siebie środki z rachunku PPK na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej, realizacja takiego wniosku przez instytucję finansową nie będzie możliwa.
W jakim terminie powinna zostać zdiagnozowana choroba, aby uczestnik PPK mógł wypłacić do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK?
Termin zdiagnozowania choroby nie ma znaczenia. Uczestnik PPK może wnioskować o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania tego uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka. Ustawa nie wskazuje, że wniosek o wypłatę tych środków może zostać złożony wyłącznie, jeśli uczestnik (albo jedna z wymienionych w ustawie osób) zachorował w trakcie trwania uczestnictwa w PPK. Należy zatem przyjąć, że dla skorzystania z prawa do wypłaty do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania nie ma znaczenia, że uczestnik zachorował przed rozpoczęciem oszczędzania w PPK.
Czy z oszczędności w PPK można będzie sfinansować zakup więcej niż jednego mieszkania?
Nie. W myśl ustawy o PPK uczestnik PPK, który nie ukończył 45 lat, może wnioskować o wypłatę do 100% środków, z obowiązkiem zwrotu, w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego np. na budowę/przebudowę budynku mieszkalnego lub zakup mieszkania czy gruntu. Jednak wypłaty tej uczestnik PPK może dokonać tylko na sfinansowanie jednej inwestycji - nawet w sytuacji, gdy ma kilka rachunków PPK.
Czy wszyscy uczestnicy PPK, biorąc kredyt hipoteczny np. na zakup mieszkania, mogą sfinansować wkład własny ze środków PPK?
Nie. Z tego rozwiązania skorzystać mogą tylko uczestnicy PPK, którzy nie ukończyli 45. roku życia w dniu złożenia do instytucji finansowej wniosku o zawarcie umowy o wypłatę środków w celu pokrycia wkładu własnego.
W jakim terminie uczestnik PPK jest zobowiązany zwrócić środki wypłacone z PPK na sfinansowanie wkładu własnego?
Zasady i terminy zwrotu wypłaconych środków powinna określać umowa, którą uczestnik PPK zawiera z instytucją finansową, przy czym termin zwrotu:
- nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków,
- nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia wypłaty środków.
Kto będzie ustalał wysokość rat i kto będzie pilnował, czy środki wypłacone z PPK w celu pokrycia wkładu własnego są zwracane w terminie?
Zasady i terminy zwrotu wypłaconych z PPK środków, w tym tzw. raty, będzie określała umowa zawarta z instytucją finansową przed dokonaniem wypłaty tych środków. Umowa ta powinna określać również procedurę, która powinna być stosowana w razie nieterminowej zapłaty tzw. rat. Instytucja finansowa, z którą została zawarta umowa, powinna monitorować spłaty rat i podejmować działania mające na celu zapewnienie ich terminowej spłaty.
Czy instytucja finansowa przekazuje środki przeznaczone na wkład własny do banku udzielającego kredytu czy na konto uczestnika PPK?
Instytucja finansowa przekazuje środki na rachunek bankowy uczestnika PPK – jeśli środki mają być przeznaczone na pokrycie wkładu własnego w związku z budową/przebudową budynku mieszkalnego albo na rachunek bankowy zbywcy prawa własności budynku/lokalu/gruntu – jeśli środki mają być przeznaczone na pokrycie wkładu własnego w związku z nabyciem prawa własności budynku/lokalu/gruntu.
Kto odpowiada za transfer środków z rachunków PPK w sytuacji zmiany pracy przez pracownika?
Jeśli pracownik jest już uczestnikiem PPK, powinien złożyć nowemu pracodawcy oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK. Powinien to zrobić w terminie 7 dni od zawarcia umowy o prowadzenie PPK. W ślad za tym, pracodawca - niezwłocznie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK dla tego pracownika - powinien poinformować go o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków dotychczas zgromadzonych w PPK. Jeśli w ciągu 7 dni od dnia otrzymania takiej informacji pracownik nie poinformuje na piśmie pracodawcy o braku zgody na transfer, pracodawca ma obowiązek złożyć w jego imieniu wniosek o wypłatę transferową do instytucji finansowych, z którymi ten pracownik ma zawarte umowy o prowadzenie PPK. Wniosek o wypłatę transferową pracodawca składa za pośrednictwem podmiotu zarządzającego instytucją finansową, z którą pracodawca zawarł umowę o zarządzanie PPK.
W przypadku braku zgody uczestnika PPK na złożenie wniosku, o którym mowa powyżej, środki dotychczas zgromadzone na rachunkach PPK prowadzonych przez instytucje finansowe, z którymi umowy o prowadzenie PPK zawarły na rzecz tego uczestnika i w jego imieniu inne podmioty zatrudniające, pozostają na tych rachunkach PPK do czasu ich wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu.
Co to znaczy, że środki podążają za pracownikiem, kiedy zmienia miejsce pracy?
W każdym nowym czy kolejnym miejscu pracy pracodawca ma obowiązek podpisać w imieniu pracownika umowę o prowadzenie PPK, czyli „utworzyć” dla niego rachunek PPK i przekazywać do niego wpłaty.
Przy każdej zmianie zatrudnienia pracownik powinien więc złożyć nowemu (czy kolejnemu) pracodawcy oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK. Pracodawca ma obowiązek, w imieniu takiego pracownika, zawnioskować o wypłatę transferową środków z wcześniej utworzonych rachunków PPK na nowy – „utworzony” przez tego pracodawcę. Pracownik może oczywiście nie wyrazić na to zgody.
Decyzja o tym, czy dotychczasowe oszczędności zostawić w „starej” instytucji finansowej, czy przekazać je na rachunek w nowej, należy więc do uczestnika PPK. Pozostawienie ich w instytucji dotychczasowej może jednak prowadzić do sytuacji, w której jego oszczędności będą gromadzone w ramach różnych PPK, co jest oczywiście dozwolone. Utrudniać jednak może późniejsze dysponowanie tymi środkami. Z tego względu wydaje się, że opcją korzystniejszą dla uczestnika PPK będzie spowodowanie, aby gromadzone przez niego pieniądze w czasie jego aktywności zawodowej „podążały” za nim. Będzie to o tyle łatwiejsze, że nie wymaga to podejmowania przez pracownika żadnych starań. Wystarczy tylko, że pracownik pozwoli działać pracodawcy.
Czy uczestnik PPK może przetransferować środki zgromadzone w PPE do PPK?
Nie, przepisy nie przewidują możliwości przetransferowania środków zgromadzonych w PPE na rachunek, na którym gromadzone są środki w ramach PPK.
Czy muszę informować pracodawcę o posiadanych przeze mnie rachunkach PPK?
Tak. Pracownik powinien poinformować zatrudniającego go pracodawcę o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK. Składane przez niego oświadczenie powinno zawierać oznaczenie instytucji finansowych, z którymi umowy te zostały zawarte. Złożenie pracodawcy oświadczenie uruchamia proces, w wyniku którego środki zgromadzone na dotychczasowych rachunkach PPK tego pracownika trafią na jego rachunek PPK prowadzony przez instytucję finansową, z która umowę o zarządzanie PPK ma zawartą ten pracodawca.
Czy dokonanie przez uczestnika PPK wypłaty transferowej do innej instytucji finansowej jest możliwe tylko w trakcie trwania stosunku pracy?
Uczestnik PPK może dokonać wypłaty transferowej na rachunek PPK prowadzony przez inną instytucję finansową w dowolnym momencie oszczędzania w PPK i nie ma znaczenia, czy pozostaje w stosunku pracy, czy też nie.
Czy wypłata transferowa do zakładu ubezpieczeń jest możliwa na wniosek uczestnika PPK, który nie ukończył 60. roku życia?
Nie. Uczestnik PPK nie może dokonać wypłaty transferowej do zakładu ubezpieczeń prowadzącego działalność określoną w dziale I w grupie 3 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej przed ukończeniem 60. roku życia (chyba, że wypłata transferowa ma zostać przekazana na inny rachunek PPK tego pracownika prowadzony przez zakład ubezpieczeń).
Czy pracodawca uwzględnia brak zgody uczestnika PPK na wypłatę transferową, jeżeli został powiadomiony o tym braku zgody po terminie?
Nie. Poinformowanie pracodawcy przez uczestnika PPK o braku zgody na złożenie przez pracodawcę wniosku o wypłatę transferową, dokonane po upływie określonego w ustawie 7-dniowego terminu, liczonego od dnia otrzymania przez uczestnika PPK informacji o obowiązku złożenia takiego wniosku, będzie bezskuteczne. W takiej sytuacji pracodawca powinien złożyć w imieniu uczestnika PPK wniosek o dokonanie takiej wypłaty.
Co dzieje się z oszczędnościami w PPK po śmierci uczestnika?
W razie śmierci uczestnika PPK, połowę zgromadzonych środków (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) instytucja finansowa przekazuje na rachunek PPK, IKE lub PPE małżonka uczestnika. Na jego wniosek instytucja finansowa może także dokonać zwrotu przypadających mu środków w formie pieniężnej.
Środki, które nie zostaną przekazane małżonkowi, trafią do wskazanych przez uczestnika osób uprawnionych (w zależności od ich wniosku, w formie wypłaty transferowej do PPK, IKE, PPE albo w formie pieniężnej). Uczestnik może bowiem wskazać instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mają po jego śmierci otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Jeżeli uczestnik PPK nie wskaże osób uprawnionych, środki będą przypadały spadkobiercom (na zasadach regulowanych przepisami kodeksu cywilnego).
Czy uczestnik PPK może wskazać do dziedziczenia środków z PPK podmiot prawny?
Nie. Uczestnik PPK może wskazać, w formie pisemnej, instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mają po jego śmierci otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Przez osobę uprawnioną należy rozumieć osobę fizyczną wskazaną przez uczestnika PPK, osobę, o której mowa w art. 832 § 2 kodeksu cywilnego lub spadkobiercę uczestnika PPK, którzy na zasadach określonych w ustawie otrzymają środki zgromadzone na rachunku PPK przez uczestnika PPK w przypadku jego śmierci. Oznacza to, że uczestnik PPK, na gruncie ustawy o PPK, może wskazać jako osobę uprawnioną tylko osobę fizyczną.
Czy osobami uprawnionymi do otrzymania oszczędności uczestnika PPK po jego śmierci mogą być tylko członkowie jego rodziny?
Nie. Ustawa nie określa, jakie to mają być osoby, co oznacza, że uczestnik PPK, wskazując instytucji finansowej osoby, które po jego śmierci mają otrzymać zgromadzone przez niego na rachunku PPK oszczędności, ma tu całkowitą dowolność. Może więc wskazać kogoś z rodziny (np. współmałżonka, dziecko, brata, siostrę, kuzyna, kuzynkę itp.), ale może też zdecydować, aby po jego śmierci jego oszczędności zgromadzone w PPK otrzymały osoby w ogóle z nim niespokrewnione, np. przyjaciele.
Przy czym raz wydana dyspozycja może być przez uczestnika zmieniana. Może on więc zarówno uzupełnić listę uprawnionych o nowe osoby (ustawa nie ogranicza liczby tych osób), wskazać zupełnie nowe osoby, odwołać wcześniejsze dyspozycje nie wskazując nikogo, jak i inaczej określić podział oszczędności między wskazane przez siebie osoby.
Czy uczestnik PPK, wskazując osoby uprawnione, może skutecznie rozdysponować między te osoby całość zgromadzonych przez siebie środków?
Tak, ale tylko, jeśli w chwili jego śmierci środki zgromadzone na jego rachunku PPK nie stanowiły przedmiotu małżeńskiej wspólności majątkowej. Jeśli natomiast były objęte małżeńską wspólnością majątkową, to - niezależnie od tego, ilu uprawnionych wskazał uczestnik PPK - połowa oszczędności zgromadzonych na jego rachunku PPK (w zakresie, w jakim stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) trafi do jego małżonka. Dopiero pozostała ich część przekazana będzie osobom uprawnionym.
Co będzie, gdy uczestnik PPK nie wskaże osób uprawnionych?
Jeżeli uczestnik PPK nie wskaże takich osób, środki zgromadzone na jego rachunku PPK - w zakresie, w jakim nie przysługują małżonkowi zmarłego uczestnika PPK - podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że środki te będą dziedziczone przez spadkobierców uczestnika PPK na zasadach uregulowanych przepisami kodeksu cywilnego.
Czy uczestnik PPK ma wpływ na sposób inwestowania środków w funduszach zdefiniowanej daty?
Co do zasady, osoba zatrudniona, która nie zrezygnuje z oszczędzania w PPK, zostanie przypisana do funduszu zdefiniowanej daty właściwego dla jej wieku. Polityka inwestycyjna funduszy w ramach PPK będzie zmieniać się automatycznie w taki sposób, by w miarę zbliżania się do docelowego wieku (60. rok życia) ryzyko inwestycyjne malało. Uczestnik PPK nie będzie miał wpływu na politykę inwestycyjną funduszu zdefiniowanej daty. Jednak, poprzez skorzystanie z mechanizmu konwersji lub zamiany, uczestnik PPK może wielokrotnie zmieniać fundusz zdefiniowanej daty, a jedynym ograniczeniem korzystania z tej możliwości jest art. 45 ust. 3 ustawy o PPK, wprowadzający zasadę, że realizacja w danym roku kalendarzowym tylko dwóch konwersji lub zamian jest bezpłatna.
Korzystając zatem z mechanizmu konwersji lub zamiany jednostek uczestnictwa, uczestnik PPK może ulokować wszystkie środki zgromadzone w PPK w funduszach innych niż te zdefiniowane dla jego wieku, ale zgodnych z jego oczekiwaniami inwestycyjnymi oraz akceptowanym przez niego ryzykiem. Dodatkowo, ustawa o PPK umożliwia podział wpłat do PPK pomiędzy kilka funduszy zdefiniowanej daty.
Czy na portalu mojeppk.pl uczestnik PPK będzie miał możliwość sprawdzenia stanu środków w PPK na dany dzień?
Zgodnie z art. 77 ust. 3 pkt 4 ustawy o PPK, do zadań Portalu PPK należy informowanie uczestników PPK, po weryfikacji ich tożsamości, o wartości środków zgromadzonych na ich rachunkach PPK. Portal PPK uruchomił Serwis MojePPK, za pośrednictwem którego taką informację przekazuje. Do serwisu można zalogować się klikając przycisk „zaloguj” na stronie mojeppk.pl, lub bezpośrednio na stronie serwisu https://rachunek.mojeppk.pl/. Niezależnie od tego o stanie swojego rachunku uczestnik będzie informowany przez instytucje finansowe prowadzące PPK. Ponadto, uczestnik może na bieżąco sprawdzać stan swojego rachunku PPK w serwisie instytucji finansowej, która prowadzi jego PPK (po uzyskaniu dostępu do swojego konta).
Jak jest obliczane wynagrodzenie za zarządzanie, które pobiera instytucja finansowa?
Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o PPK instytucja zarządzająca PPK może pobierać wynagrodzenie za zarządzanie funduszem inwestycyjnym, funduszem emerytalnym lub subfunduszem, będącym funduszem zdefiniowanej daty, w wysokości nie większej niż 0,5% wartości aktywów netto w skali roku. Wartość aktywów netto funduszu ustala się pomniejszając wartość aktywów funduszu (a więc mówiąc potocznie wartość wpłaconego kapitału łącznie z wypracowanym zyskiem, oczywiście jeśli taki jest) o jego zobowiązania, np. ponoszone przez niego koszty. Wynagrodzenie to jest obliczane na każdy dzień wyceny i jest płatne na rzecz towarzystwa funduszy inwestycyjnych, PTE, pracowniczego towarzystwa emerytalnego, lub jest pobierane przez zakład ubezpieczeń, do 15. dnia roboczego po zakończeniu miesiąca, za który wynagrodzenie jest należne.
Ponadto instytucja finansowa będzie uprawniona do pobrania wynagrodzenia za osiągnięty wynik - do 0,1% wartości aktywów netto funduszu w skali roku, ale tylko w przypadku osiągnięcia dobrych wyników inwestycyjnych, przekraczających stopę referencyjną określoną przez Ministra Finansów. Aby instytucja mogła pobrać to dodatkowe wynagrodzenie, stopa zwrotu musi nie tylko przekraczać stopę referencyjną, ale wynik uzyskany przez fundusz nie może być niższy niż 75% najwyższych stóp zwrotu funduszy tej samej zdefiniowanej daty. Wynagrodzenie to nie będzie mogło być pobrane aż do końca roku kalendarzowego, w którym upłynie termin 2 lat od dnia utworzenia funduszu inwestycyjnego, funduszu emerytalnego lub subfunduszu. Wynagrodzenie za osiągnięty wynik będzie obliczane na każdy dzień wyceny i płatne na rzecz towarzystwa funduszy inwestycyjnych, PTE, pracowniczego towarzystwa emerytalnego, lub pobierane przez zakład ubezpieczeń, do 15. dnia roboczego po zakończeniu roku
Co w sytuacji, kiedy wybrana instytucja finansowa zainwestuje środki i poniesie stratę. Czy jest jakaś gwarancja odzyskania zgromadzonego kapitału przez pracownika?
Nie ma takiej gwarancji. Specyfika gromadzenia oszczędności w funduszach inwestycyjnych ze swojej istoty związana jest z ryzykiem. Niemniej, w przypadku funduszy zdefiniowanej daty, w których gromadzone są środki w ramach PPK, ryzyko to jest zminimalizowane dzięki szczególnym rozwiązaniom wdrożonym w systemie PPK - począwszy od rygorystycznych warunków, które zobowiązane są spełniać instytucje ubiegające się o dopuszczenie do oferowania zarządzania PPK, poprzez ustanowienie nad nimi nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego, ustawowe uregulowanie zasad polityki inwestycyjnej (zmieniającej się wraz z wiekiem uczestnika) i limitów kosztów zarządzania PPK, aż do zapewnienia uczestnikom PPK nieograniczonego dostępu do informacji o bieżącej wysokości środków na rachunku PPK oraz możliwości podejmowania swobodnych decyzji dotyczących m.in. wycofania środków z PPK, czy zmiany ich alokacji, które pozwalają na aktywne reagowanie na zmieniające się uwarunkowania rynku.
Jakie instytucje mogą zarządzać środkami w PPK?
Oszczędnościami gromadzonymi w PPK może zarządzać tylko instytucja, która:
- posiada co najmniej 3–letnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi typu otwartego, funduszami emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi, a w przypadku zakładów ubezpieczeń – co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie oferowania ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- posiada kapitał własny, a w przypadku zakładów ubezpieczeń – dopuszczone środki własne w wysokości co najmniej 25 mln zł, w tym co najmniej 10 mln zł w środkach płynnych (rozumianych jako lokaty określone dla funduszu rynku pieniężnego, o którym mowa w art. 178 ustawy o funduszach inwestycyjnych),
- zarządza odpowiednią liczbą funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty,
oraz wyznaczona instytucja finansowa (rolę tej instytucji od 1 lipca 2019 r. pełni PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.).
Od czego zależy polityka inwestycyjna funduszu zdefiniowanej daty?
Ważną zasadą przyjętą w ustawie o PPK jest „kryterium szczególnego bezpieczeństwa” dla inwestowanych pieniędzy. Zakłada ona m.in., że oferta funduszy inwestycyjnych musi być dopasowana do wieku oszczędzających (tzw. fundusze zdefiniowanej daty). Chodzi o to, że wraz ze zbliżaniem się uczestnika PPK do 60. roku życia polityka inwestycyjna powinna automatycznie stawać się coraz bardziej ostrożnościowa i dostosowana do profilu ryzyka oszczędzającego. Innymi słowy, uczestnik PPK inwestuje z jednym funduszem przez cały okres gromadzenia środków, a ten fundusz w miarę zbliżania się przez niego do 60. roku życia zmienia politykę inwestycyjną w taki sposób, aby ograniczać ryzyko inwestycyjne.
Kto czuwa nad wypłacalnością instytucji prowadzących PPK?
Wypłacalność danego podmiotu zarządzającego jest stale monitorowana przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Jeśli doszłoby do sytuacji, w której instytucja finansowa nie mogłaby kontynuować wykonywania swoich zobowiązań, zarządzanie funduszem inwestycyjnym przejmie wyznaczona instytucja finansowa (rolę instytucji wyznaczonej od dnia 1 lipca 2019 r. pełni PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.), a zarządzanie UFK przejmie wskazany przez KNF zakład ubezpieczeń, który - w ciągu ostatnich 12 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania w przedmiocie przejęcia zarządzania - osiągnął najwyższą stopę zwrotu z zarządzanych aktywów UFK będących funduszami zdefiniowanej daty.
W przypadku funduszu emerytalnego, zarządzanie przejmie depozytariusz funduszu, który następnie będzie miał obowiązek niezwłocznie podjąć czynności zmierzające do przejęcia zarządzania funduszem przez inne towarzystwo wpisane do ewidencji PPK. Także i w tym przypadku pieniądze oszczędzających w PPK będą zatem bezpieczne, zmieni się tylko zarządzający funduszem emerytalnym.
Co stanie się z pieniędzmi, gdy podmiot prowadzący PPK, np. TFI lub zakład ubezpieczeń, zbankrutuje?
Zarządzane przez TFI fundusze inwestycyjne oraz zarządzane przez PTE fundusze emerytalne będące funduszami zdefiniowanej daty, które prowadzą rachunki uczestników PPK, posiadają odrębną od samego TFI, czy odpowiednio od PTE, osobowość prawną. Oznacza to, że fundusz inwestycyjny (emerytalny) posiada własny majątek i w przypadku bankructwa TFI (PTE) majątek funduszu inwestycyjnego (funduszu emerytalnego) nie może stać się składnikiem masy upadłości podmiotu zarządzającego, a jego aktywa pozostają własnością uczestników tego funduszu.
Uczestnik PPK nie musi także obawiać się bankructwa depozytariusza, czyli niezależnej od TFI czy PTE instytucji finansowej, która przechowuje środki finansowe gromadzone przez fundusz inwestycyjny czy fundusz emerytalny, prowadzi rejestr aktywów funduszu oraz nadzoruje zgodność działania funduszu zdefiniowanej daty ze statutem i przepisami prawa oraz z uwzględnieniem interesu uczestników PPK. Przechowywane przez niego aktywa funduszu inwestycyjnego nie wchodzą bowiem do jego masy upadłości w przypadku bankructwa.
Natomiast, w przypadku prowadzenia PPK przez zakłady ubezpieczeń, ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe (UFK) będące funduszami zdefiniowanej daty nie są odrębnymi od zakładów ubezpieczeń podmiotami, a jedynie wydzielonymi (organizacyjnie i rachunkowo) częściami tych zakładów, dlatego ustawa PPK zabezpiecza aktywa zgromadzone w UFK określając, iż w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń w odniesieniu do środków UFK będącego funduszem zdefiniowanej daty nie stosuje się przepisów prawa upadłościowego.
Jaką informację powinna przekazać uczestnikowi instytucja finansowa po podpisaniu umowy o prowadzenie PPK?
Instytucja finansowa ma obowiązek, niezwłocznie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK, udostępnić uczestnikowi PPK, w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku lub za pomocą systemu teleinformatycznego, a na wniosek tego uczestnika – w postaci papierowej, informację o podpisaniu takiej umowy, zawierającą w szczególności:
- dane instytucji finansowej,
- dane podmiotu zatrudniającego, który zawarł umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz uczestnika PPK,
- określenie wysokości wpłat podstawowych,
- określenie wysokości wpłat dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający,
- określenie wysokości możliwej do zadeklarowania przez uczestnika PPK wpłaty dodatkowej oraz sposób jej deklarowania,
- wskazanie właściwych przepisów podatkowych mających związek z uczestnictwem w PPK.
W informacji tej powinien także znaleźć się opis:
- zasad wypłaty, wypłaty transferowej i zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK,
- trybu składania deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat, w tym opis warunków rezygnacji z oszczędzania w PPK,
- trybu składania wniosków o dokonywanie wpłat (w sytuacji, gdy uczestnik PPK złożył wcześniej deklarację o ich niedokonywaniu), a także deklaracji, składanych pracodawcy, dotyczących wysokości wpłaty podstawowej (w przypadku, gdy dany uczestnik PPK uprawniony jest do jej obniżenia) i wpłaty dodatkowej oraz zmian deklaracji w sprawie wysokości tych wpłat czy rezygnacji z dokonywania wpłaty dodatkowej, wraz z opisem konsekwencji, w tym finansowych, złożenia takich deklaracji, wniosków i zmian deklaracji,
- praw osoby uprawnionej,
- możliwości złożenia przez uczestnika PPK dyspozycji w zakresie środków zgromadzonych na jego rachunku PPK oraz trybu składania takich dyspozycji, a ponadto
- wskazanie pozostałych warunków gromadzenia środków w PPK określonych w umowie o prowadzenie PPK.
Czy w trakcie oszczędzania instytucja finansowa ma obowiązek informować uczestnika PPK o tym, co dzieje się na jego rachunku?
Tak. Instytucja finansowa ma obowiązek przekazywać uczestnikowi PPK, w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku, informację (roczną) o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, o wysokości wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz o innych transakcjach zrealizowanych na rachunku PPK uczestnika PPK w poprzednim roku kalendarzowym. Powinna to robić w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie treści takiej informacji na trwałym nośniku lub - na wniosek uczestnika PPK - w postaci papierowej.
Dodatkowo w pierwszym kwartale roku, w którym uczestnik PPK osiągnie 60. rok życia, instytucja finansowa powinna poinformować go o warunkach wypłaty środków zgromadzonych na jego rachunku PPK. Również i ta informacja powinna trafić do uczestnika w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie treści takiej informacji na trwałym nośniku lub - na wniosek uczestnika PPK - w postaci papierowej.
Czy uczestnik PPK może zadecydować o wyborze funduszu zdefiniowanej daty, który nie będzie funduszem właściwym dla jego wieku?
Tak. Taka możliwość wynika z art. 20 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o PPK. Przepisy te pozwalają na uregulowanie w umowie o prowadzenie PPK podziału wpłat finansowanych przez uczestnika PPK i jego pracodawcę oraz wpłaty powitalnej i dopłat rocznych, według wyboru uczestnika PPK, w taki sposób, że:
- całość wpłat do PPK będzie dokonywana do innego funduszu zdefiniowanej daty, który nie jest funduszem właściwym dla wieku uczestnika,
- całość wpłat do PPK będzie dokonywana do dwóch lub więcej funduszy zdefiniowanej daty, które nie są funduszami właściwymi dla wieku uczestnika,
- część wpłat do PPK będzie dokonywana do funduszu zdefiniowanej daty właściwego dla wieku uczestnika, a część do jednego lub kilku funduszy zdefiniowanej daty, które nie są właściwe dla wieku uczestnika.
Od kiedy obowiązuje wniosek złożony przez osobę, która ukończyła 55 lat, o zawarcie w jej imieniu i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK?
Pracodawca powinien, niezwłocznie po otrzymaniu takiego wniosku, zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 55 lat (ale nie ukończyła 70 lat).
Kiedy, po otrzymaniu wniosku o dokonywanie wpłat do PPK od osoby zatrudnionej nie będącej uczestnikiem PPK, pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
W przypadku, gdy osoba zatrudniona, w imieniu i na rzecz której pracodawca nie zawarł umowy o prowadzenie PPK ze względu na złożenie przez nią deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, podmiot zatrudniający powinien zawrzeć w imieniu i na rzecz tej osoby umowę o prowadzenie PPK niezwłocznie po złożeniu przez nią tego wniosku.
Od kiedy obowiązuje deklaracja uczestnika PPK o finansowaniu wpłaty dodatkowej?
Wpłata dodatkowa w wysokości zadeklarowanej przez uczestnika PPK obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył deklarację wpłaty dodatkowej.
Czy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK może złożyć uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji i następnie ukończył 70. rok życia?
Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, może w każdym czasie złożyć podmiotowi zatrudniającemu wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Jeśli jednak wniosek taki składa pracodawcy osoba, która w międzyczasie ukończyła 70 rok życia, pracodawca nie będzie go realizował. Oznacza to, że nie wznowi wpłat do PPK za tego uczestnika.
Czy jeśli po złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat, uczestnik PPK chce powrócić do oszczędzania i złoży pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, to złożone temu pracodawcy wcześniej deklaracje dotyczące wysokości tych wpłat pozostają ważne?
Tak, takie deklaracje pozostają ważne. Ustawa o PPK nie określa bowiem terminu obowiązywania deklaracji dotyczących wysokości wpłaty podstawowej oraz deklaracji dotyczących wpłaty dodatkowej. Uczestnik PPK może jednak zmienić wysokość wpłaty podstawowej, wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z dokonywania wpłaty dodatkowej w formie zmiany złożonej deklaracji dotyczącej wysokości wpłat do PPK.
Czy uczestnik PPK, po zakończeniu zatrudnienia u danego pracodawcy, może złożyć mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Tak. W przypadku, gdy uczestnikowi PPK - po ustaniu zatrudnienia u danego pracodawcy - przysługiwałoby wynagrodzenie, uczestnik może złożyć temu pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK albo zmienić deklarację dotyczącą wpłaty podstawowej lub wpłaty dodatkowej.
Czym jest Ewidencja PPK?
Ewidencja PPK to prowadzony przez PFR S.A. system teleinformatyczny, który obejmuje ewidencję (rejestr) instytucji finansowych, które spełniają wymogi ustawowe do prowadzenia PPK, umów o zarządzanie i podmiotów zatrudniających, które te umowy zawarły, a także rejestr uczestników PPK. System Ewidencji PPK jest zintegrowany z instytucjami finansowymi obsługującymi PPK - tak, aby na bieżąco agregować informacje z całego rynku PPK. Dane z rejestrów Ewidencji PPK nie są upubliczniane.
Czy w razie rozwodu uczestnik PPK będzie musiał podzielić się swoimi oszczędnościami ze współmałżonkiem?
Tak. Uczestnik PPK pozostający w związku małżeńskim powinien pamiętać, że jeśli ze współmałżonkiem łączy go wspólność majątkowa, to gromadzone przez niego środki w ramach PPK także są objęte tą wspólnością. Oznacza to, że w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa a następnie podziału majątku wspólnego część środków zgromadzonych w PPK może przypaść na rzecz współmałżonka. Oczywiście dotyczy to wyłącznie tych środków, które są objęte małżeńską wspólnością majątkową.
Czy środki zgromadzone w PPK przed zawarciem małżeństwa będą stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej i tym samym będą podlegały podziałowi w razie rozwodu?
Nie. Małżeńską wspólnością majątkową są objęte - co do zasady - środki zgromadzone podczas trwania małżeństwa.
W jakiej formie były małżonek uczestnika PPK otrzyma należne mu środki w razie rozwodu?
Środki zgromadzone w PPK, przypadające byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w formie wpłaty transferowej na jego rachunek PPK. Oznacza to, że w sytuacji, gdy małżonkowie posiadają swoje rachunki PPK, środki, które w wyniku podziału majątku wspólnego przypadną każdemu z nich, zasilą wzajemnie ich rachunki w PPK, zwiększając tym samym stan ich oszczędności. Jeżeli były małżonek uczestnika PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK (ma więcej niż jeden rachunek PPK), wypłaty transferowej dokonuje się na rachunek PPK wskazany przez niego we wniosku.
Jeśli natomiast były małżonek nie posiada rachunku PPK, środki przypadające mu w wyniku podziału majątku wspólnego podlegają zwrotowi w formie pieniężnej. Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku, jeśli były małżonek nie nabył jeszcze prawa do emerytury (bądź nie ukończył 60 lat), pieniądze trafią do niego pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych,
- 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez pracodawcę (pobrane 30% zapisywane jest jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS, jeśli posiada on konto ubezpieczonego w ZUS, a jeśli nie – przekazywane są na konto Funduszu Pracy),
- środki pochodzące z dopłat od państwa, które przekazywane są na konto Funduszu Pracy.
Środki przypadające byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli nie ma on rachunku PPK, trafić mogą też w formie wypłaty transferowej na wskazany przez niego rachunek lokaty terminowej, pod warunkiem ich wypłaty po osiągnięciu 60. roku życia. Do wypłaty środków z takiej lokaty przed 60. rokiem życia stosuje się odpowiednio art. 99 ust. 1 ustawy o PPK.
Czy pracownik zatrudniony przez mikroprzedsiębiorcę może oszczędzać w PPK?
Tak. Przepisów ustawy o PPK nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy tylko wtedy, gdy wszystkie osoby zatrudnione złożą mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. W praktyce zatem to, czy pracownik zatrudniony u mikroprzedsiębiorcy będzie mógł oszczędzać w PPK, zależy od niego samego. Jeśli nie złoży deklaracji o rezygnacji, pracodawca będzie musiał zapisać go do PPK.
Czy zatrudnienie w firmie, w której pracodawca prowadzi PPE, oznacza brak możliwości oszczędzania w PPK?
To zależy od pracodawcy. Jeśli pracodawca miał PPE w dniu objęcia go przepisami ustawy o PPK, a więc np. w przypadku ostatniego etapu wdrożenia PPK w dniu 1 stycznia 2021 r., może skorzystać ze zwolnienia z tworzenia PPK, jeśli odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 % wynagrodzenia, a w PPE uczestniczy co najmniej 25% osób zatrudnionych. W takiej sytuacji decyzja czy tworzyć dodatkowo PPK zależy więc od pracodawcy, który może poprzestać na PPE albo utworzyć również PPK. Jeśli zdecyduje się skorzystać ze zwolnienia, pracownik nie będzie mógł oszczędzać u niego w PPK.
W sytuacji odwrotnej - tzn. wtedy, gdy u pracodawcy najpierw utworzone zostaje PPK, a następnie PPE, w którym składka podstawowa wynosi co najmniej 3.5% wynagrodzenia - pracodawca może, w porozumieniu z działającą u niego zakładową organizacją związkową, nie finansować wpłat do PPK (podstawowych i dodatkowych) za osoby, które przystąpiły do PPE. To, czy w takiej sytuacji pracownik będzie kontynuował finansowanie wpłat do PPK, czy też zrezygnuje z tego, składając pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, zależy wyłącznie od jego decyzji.
Czy w związku z przekazywaniem pracodawcy przez instytucję finansową danych osobowych uczestników PPK, powinna zostać zawarta pomiędzy tą instytucją a pracodawcą umowa o powierzenie danych osobowych pracowników?
Pracodawca i instytucja finansowa działają niezależnie od siebie – powinni być traktowani jako oddzielni administratorzy danych osobowych uczestników PPK. To oznacza, że pomiędzy nimi nie powinna być zawarta umowa o powierzeniu przetwarzania danych osobowych.
Czy instytucja finansowa może przetwarzać informacje o powodach niedokonywania wpłat na rachunek uczestnika PPK - w celu wykonania obowiązku raportowego wobec KNF wynikającego z art. 52 ust. 3 pkt 3 lit. b ustawy o PPK?
W celu wykonania obowiązku raportowego wobec KNF wynikającego z art. 52 ust. 3 pkt 3 lit. b ustawy o PPK, instytucja finansowa przekazuje dane o liczbie uczestników PPK gromadzących środki na rachunkach PPK - z uwzględnieniem liczby uczestników PPK, w stosunku do których podmiot zatrudniający nie miał obowiązku na koniec danego kwartału dokonywać wpłat podstawowych.
Przepis ten nie zobowiązuje ani nie uprawnia instytucji finansowej do przekazania informacji o przyczynach niedokonywania przez podmiot zatrudniający wpłat podstawowych do PPK.
Czy instytucja finansowa może ujawnić podmiotowi zatrudniającemu aktualne dane identyfikujące uczestnika PPK?
Uczestnik PPK jest zobowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia zaistnienia zmiany danych identyfikujących uczestnika PPK, poinformować instytucję finansową o tej zmianie. Żaden przepis ustawy o PPK nie zobowiązuje ani nie uprawnia jednak instytucji finansowej do przekazywania tych zaktualizowanych danych do podmiotu zatrudniającego.
Czy podmiot zatrudniający, który na dzień 31 grudnia 2018 r. nie zatrudniał osób zatrudnionych, ale w lutym 2019 r. przejął inny podmiot zatrudniający, tj. taki, który na dzień 31 grudnia 2019r. zatrudniał ponad 250 osób zatrudnionych, jest zobowiązany stosować ustawę o PPK od 1 lipca 2019 r.?
Nie. Decydujące znaczenie ma tutaj stan zatrudnienia na 31 grudnia 2018 r. Jeśli podmiot przejmujący w tym dniu nie zatrudniał osób zatrudnionych, nie będzie zobowiązany do tworzenia PPK w terminie przewidzianym dla firm 250+. Kolejna weryfikacja stanu zatrudnienia nastąpiła na dzień 30 czerwca 2019 r., co oznacza, że jeśli na ten dzień zatrudniał co najmniej 50 osób zatrudnionych, będzie zobowiązany do stosowania przepisów ustawy od 1 stycznia 2020 r.
Jak działają PPK?
Pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą u niego (a w razie jej braku - z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie u niego przyjętym), wybiera instytucję finansową, która tworzy prywatne rachunki PPK dla pracowników.
Rachunki są zasilane wpłatami pracownika i pracodawcy oraz wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi od państwa. Wpłaty pracownika oraz pracodawcy są naliczane procentowo od wysokości wynagrodzenia. Państwo z kolei przekazuje ustalone kwoty (po spełnieniu odpowiednich warunków) niezależne od dochodów pracownika.
Gromadzone na rachunkach PPK środki są lokowane w fundusze, które ograniczają poziom ryzyka inwestycyjnego w zależności od wieku uczestnika PPK tzw. fundusze zdefiniowanej daty.
Dla pracownika, udział w PPK jest dobrowolny, może w każdej chwili zrezygnować z oszczędzania w PPK i do niego powrócić. Natomiast dla pracodawcy uruchomienie PPK jest obowiązkowe.
Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)?
Pracownicze Plany Kapitałowe to prywatny i dobrowolny dla pracownika system długoterminowego oszczędzania. Oszczędności budowane są wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo.
Po co wprowadzono PPK?
Dzięki PPK pracujący zyskują dodatkowe oszczędności do wykorzystania po ukończeniu 60. roku życia. Istnieje możliwość wcześniejszego wycofania środków z PPK, ale jeśli pracownik poczeka z ich wypłatą do czasu zakończenia aktywności zawodowej, stanowić one mogą znaczące uzupełnienie (zwłaszcza przy długoletnim oszczędzaniu) otrzymywanego świadczenia np. z ZUS. Warto to mieć na uwadze, zwłaszcza, że świadczenia emerytalne - jak ostrzegają eksperci - nie będą w stanie zapewnić utrzymania na poziomie, do którego osoby pracujące przyzwyczaiły się w okresie aktywności zawodowej. Dodatkowo, co ważne, PPK pomogą przyspieszyć inwestycje i wzrost gospodarczy z korzyścią dla wszystkich pracowników i pracodawców.
Czy wprowadzenie PPK to kolejna reforma emerytalna?
Nie, ustawa o PPK nie dotyczy systemu emerytalnego i nie wprowadza w nim zmian, a jedynie poszerza dostępne możliwości oszczędzania. PPK stanowią bowiem kolejny dobrowolny i prywatny sposób oszczędzania. Pracownik może, ale nie musi z nich skorzystać i od jego woli zależy to, czy pracodawca będzie odprowadzał środki na prowadzony dla niego rachunek PPK.
W jaki sposób odbywać się będzie potwierdzenie przystąpienia danego podmiotu zatrudniającego do PPK?
Podmiot zatrudniający przystępuje do PPK zawierając z instytucją finansową umowę o zarządzanie PPK. Po jej zawarciu, instytucja finansowa zgłasza wniosek o wpis zawartej umowy o zarządzanie PPK do ewidencji PPK prowadzonej przez PFR S.A. Następnie PFR S.A., na podstawie danych zebranych w ewidencji PPK i danych otrzymywanych z ZUS, weryfikuje, czy dany podmiot dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie. Ustawa nie przewiduje odrębnej procedury potwierdzania przystąpienia do PPK.
Kto zadba o bezpieczeństwo środków w Pracowniczych Planach Kapitałowych?
Nadzór nad instytucjami finansowymi, prowadzącymi rachunki uczestników PPK i inwestującymi zgromadzone na nich środki, sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Instytucje te, aby mogły zostać dopuszczone do zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, musiały spełnić szereg określonych ustawowo wymogów, w tym posiadać odpowiednie doświadczenie i spełniać wymogi kapitałowe.
Dodatkowym czynnikiem zwiększającym bezpieczeństwo inwestycji w PPK jest to, że oszczędności uczestnika PPK są lokowane w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna, aby ograniczyć poziom ryzyka inwestycyjnego, dostosowana jest do wieku uczestnika. Oznacza to, że - w miarę zbliżania się uczestnika PPK do 60. roku życia - udział inwestycji w udziałowe instrumenty finansowe (np. akcje) będzie malał na korzyść instrumentów dłużnych (np. obligacji skarbowych).
Jaka jest rola PFR S.A.?
Polski Fundusz Rozwoju (PFR), jako instytucja, która wspiera zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy Polski, pełniła istotną rolę przy wprowadzaniu PPK oraz organizacji wdrożenia programu. Spółka stworzyła system Ewidencji PPK, czyli rejestr wszystkich uczestników PPK, instytucji finansowych i podmiotów zatrudniających oraz powołała spółkę zależną - PFR Portal PPK sp. z o.o. (Portal PPK), prowadzącą dedykowany PPK portal internetowy mojeppk.pl, który jest centrum informacji o funkcjonowaniu i zasadach działania PPK. Do zadań Portalu PPK należy też informowanie uczestników PPK, po weryfikacji ich tożsamości, o wartości środków zgromadzonych na ich rachunkach PPK. W tym celu - od stycznia 2022 r. - spółka PFR Portal PPK Sp. z o.o. uruchomiła specjalny serwis MojePPK, w którym uczestnicy PPK mają dostęp do zagregowanych danych o łącznych środkach zgromadzonych w PPK i szczegółowych informacji o poszczególnych utworzonych dla nich rachunkach PPK.
Ponadto, spółka zależna od PFR S.A. - PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. została powołana do pełnienia funkcji instytucji wyznaczonej, która gwarantuje wszystkim pracodawcom i pracownikom dostęp do oferty PPK. Instytucja ta nie może odmówić utworzenia PPK dla danego pracodawcy. PFR TFI jako instytucja wyznaczona ma też szczególne zadanie, istotne dla procesu zarządzania PPK i bezpieczeństwa Pracowniczych Planów Kapitałowych: w przypadku, gdy wybrana przez pracodawcę instytucja finansowa nie będzie mogła kontynuować wykonywania swoich zobowiązań, PFR TFI może przejąć od niej prowadzenie PPK.
Jakie mogą być koszty uczestnictwa w PPK?
Podstawowym kosztem, jaki ponoszą oszczędzający w PPK, są finansowane przez nich wpłaty do PPK. Dodatkowo, ponieważ wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, stanowią przychód pracownika podlegający opodatkowaniu, pracodawca powinien potrącić zaliczkę na podatek dochodowy z wynagrodzenia pracownika (wysokość zaliczki wynosi 12% albo 32% w zależności od dochodu pracownika). Warto też pamiętać, że instytucja finansowa nie może pobierać jakichkolwiek opłat manipulacyjnych od wpłat czy wypłat środków z PPK, a także innych transakcji dokonywanych przez uczestnika PPK (wyjątek stanowi realizacja w ciągu roku więcej niż dwóch konwersji lub zamian).
Ze środków gromadzonych przez uczestnika PPK instytucja finansowa może natomiast pobierać wynagrodzenie za zarządzanie funduszem w wysokości do 0,5% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w skali roku (opłata za zarządzanie) oraz wynagrodzenie za osiągnięty wynik do 0,1% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w skali roku.
Z aktywów funduszu mogą być też pokrywane inne koszty, ale wyłącznie te wskazane w art. 50 ust. 1 ustawy o PPK, czyli m.in.: prowizje i opłaty na rzecz firm inwestycyjnych lub banków, z których fundusz zdefiniowanej daty korzysta, zawierając transakcje w ramach lokowania aktywów funduszu zdefiniowanej daty, prowizje i opłaty związane z przechowywaniem aktywów funduszu zdefiniowanej daty, prowizje i opłaty na rzecz instytucji depozytowych i rozliczeniowych, z których usług fundusz zdefiniowanej daty korzysta w ramach lokowania aktywów funduszu zdefiniowanej daty czy wynagrodzenie depozytariusza funduszu zdefiniowanej daty. Warto podkreślić, że ustawa w art. 50 określa limity kosztów albo jednoznacznie wskazuje, iż nie mogą odbiegać od przyjętych w obrocie zwykłych kosztów wykonywania tego rodzaju usług.
Czy PPK jest obowiązkowe dla pracownika?
Nie. Uczestnictwo w PPK jest dobrowolne. Oznacza to, że pracownik w każdej chwili może zarówno zrezygnować z oszczędzania w PPK, jak i do niego wrócić. Osoba, która nie chce zostać zapisana do PPK, może złożyć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK jeszcze przed zawarciem - w jej imieniu i na jej rzecz - umowy o prowadzenie PPK (wówczas nie stanie się uczestnikiem PPK).
Jakie korzyści z PPK będzie miał pracodawca?
Prowadzenie PPK pracodawca może wykorzystać dla kreowania swojego pozytywnego wizerunku na rynku pracy. Może to zrobić np. finansując zatrudnionym u siebie osobom wpłaty dodatkowe do PPK. Ich przyznanie będzie dodatkowym benefitem dla pracowników, co przełożyć się powinno na większą lojalność zatrudnionych osób, ograniczenie ich rotacji oraz łatwiejsze pozyskiwanie wartościowych pracowników. Jednocześnie możliwość różnicowania wpłat dodatkowych finansowanych przez pracodawcę może zostać wykorzystane przez pracodawcę jako narzędzie motywacyjne.
Dodatkowo warto podkreślić, że wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a wydatki poniesione na zapewnienie prawidłowej realizacji obowiązków wynikających z ustawy o PPK będą dla niego kosztami uzyskania przychodu.
Jakie korzyści z PPK będzie miał pracownik?
Poza korzyściami finansowymi w postaci wpłat od pracodawcy, wpłaty powitalnej i dopłaty rocznej ze strony państwa, pracownik gromadzi prywatne, podlegające dziedziczeniu środki finansowe, które może w każdej chwili wycofać (na warunkach opisanych w ustawie). Buduje zatem swoje bezpieczeństwo finansowe.
Dodatkowym benefitem jest możliwość skorzystania z oszczędności w sytuacji:
- poważnej choroby uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka (wypłata do 25% środków bez obowiązku zwrotu);
- pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę domu lub zakup mieszkania - tylko dla osób przed ukończeniem 45 roku życia (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu).
Czy wszyscy pracodawcy zobowiązani są do tworzenia PPK?
Co do zasady tak. Obowiązek stosowania ustawy o PPK ustawodawca nakłada bowiem na podmioty zatrudniające, czyli zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK na:
- pracodawców, o których mowa w art. 3 Kodeksu pracy, jeżeli posiadają numer identyfikacyjny (NIP lub REGON),
- nakładców,
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych,
- zleceniodawców, jeżeli posiadają numer identyfikacyjny (NIP lub REGON),
- podmioty, w których działa rada nadzorcza, jeżeli jej członkowie są wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji,
- płatników - jeżeli pracodawca lub zleceniodawca nie posiada numeru identyfikacyjnego (NIP lub REGON)
Wyjątek stanowią tu:
- mikroprzędsiębiorcy (w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiporców), do których ustawa o PPK nie ma zastosowania, jeśli wszystkie osoby zatrudnione złożą im deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
- osoby fizyczne zatrudniające w zakresie niezwiązanym z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą inne osoby fizyczne w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tych osób,
- pracodawcy, którzy w dniu objęcia ich przepisami ustawy o PPK, prowadzili PPE oraz odprowadzali składki do tego programu w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia, jeśli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych.
Mam jednoosobową działalność i nie zatrudniam pracowników, czy muszę przystąpić do PPK?
Nie. Samozatrudnieni, czyli osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które nie zatrudniają pracowników, są wyłączone spod obowiązywania ustawy.
Jeśli natomiast będą zatrudniać pracowników w rozumieniu ustawy o PPK, a bardziej precyzyjnie − będą podmiotami zatrudniającymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK − ich także obejmie obowiązek utworzenia PPK dla pracowników.
Kto tworzy PPK dla pracownika agencji pracy tymczasowej?
Ustawa o PPK nakłada obowiązki na agencje pracy tymczasowej, a nie na pracodawców użytkowników. Podmiotem zatrudniającym, spełniającym definicję z ustawy o PPK jest agencja pracy tymczasowej w stosunku do pracowników tymczasowych, którzy spełniają ustawową definicję osoby zatrudnionej. Pracownicy tymczasowi oraz osoby świadczące pracę tymczasową na podstawie umów cywilnoprawnych dla celów ustawy o PPK są traktowani tak, jak pozostali pracownicy i zleceniobiorcy.
Czy pracownik, który jest zatrudniony przez firmę zagraniczną nie mającą (siedziby) przedstawicielstwa w Polsce, ale który przejął rolę płatnika składek w Polsce, może przystąpić do PPK?
Tak. Zgodnie z art. 5 ustawy o PPK podmiot zatrudniający, który nie ma siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium RP może uzgodnić z osobą zatrudnioną, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, że spoczywające na nim obowiązki wynikające z tej ustawy będą wypełniane w jego imieniu przez tę osobę zatrudnioną w okresie jej zatrudnienia w tym podmiocie.
Czy oddział spółki powinien samodzielnie utworzyć PPK, czy powinna to zrobić centrala spółki?
Jeśli podmiot prowadzący działalność na terenie kraju posiada strukturę organizacyjną, w której zostały wyodrębnione jednostki wewnętrzne, a jednostki te mają status pracodawcy w rozumieniu art. 3 k.p., to każda z tych jednostek spełnia definicję podmiotu zatrudniającego i będzie - niezależnie od podmiotu, w ramach którego została wyodrębniona - zobowiązana do utworzenia PPK, w tym zawarcia umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK.
Kogo uznaje się za mikroprzedsiębiorcę?
Za mikroprzedsiębiorcę dla celów ustawy o PPK uważa się przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, czyli takiego, który w co najmniej jednym roku z ostatnich dwóch lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Czy ustawa o PPK dotyczy ambasad, czyli zagranicznych placówek usytuowanych na terenie Polski?
Tak, pod warunkiem, że ambasada spełnia definicję podmiotu zatrudniającego.
Kto w rozumieniu ustawy o PPK jest osobą zatrudnioną?
Zgodnie z definicją osoby zatrudnionej, zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK, przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:
- pracowników w rozumieniu kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,</p>
-osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- osoby wskazane powyżej, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
-członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji.
Czy każdy zleceniobiorca spełnia definicję osoby zatrudnionej?
Nie. Osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK jest tylko zleceniobiorca podlegający obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu w Rzeczypospolitej Polskiej.
Czy policjant jest osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK?
Nie. Ustawa o PPK nie obejmuje funkcjonariuszy służb mundurowych, w tym policjantów i żołnierzy zawodowych oraz sędziów i prokuratorów, którzy z tytułu wykonywanej funkcji/pozostawania w stosunku służbowym nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w ZUS.
Czy pracownicy „wypożyczeni” z agencji pracy tymczasowej są osobami zatrudnionymi dla korzystającego z ich usług pracodawcy?
Nie. Pracownicy tymczasowi nie są osobami zatrudnionymi dla pracodawcy użytkownika, czyli pracodawcy wypożyczającego ich z agencji pracy tymczasowej. Zawierając umowę o prowadzenie PPK, pracodawca użytkownik nie zawrze jej więc dla zatrudnionych u siebie pracowników tymczasowych. Ich pracodawcą jest agencja pracy tymczasowej i to agencja pracy tymczasowej będzie zobowiązana zapisać te osoby do PPK.
Czy żona przedsiębiorcy, zatrudniona u niego na podstawie umowy o pracę, jest osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK?
Jeśli żona przedsiębiorcy spełnia kryteria określone dla osób współpracujących i podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca, to nie spełnia definicji osoby zatrudnionej. Nie zmienia tego fakt zatrudnienia jej na podstawie umowy o pracę. Zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.
Czy pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym należy uznać za osobę zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK?
Tak, ale tylko w tych miesiącach, w których pracownik uzyskał przychód ze stosunku pracy, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Czy osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania spełniają definicję osoby zatrudnionej?
Nie. Takie osoby nie spełniają definicji osoby zatrudnionej. Wykonywanie odpłatnie pracy, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania stanowi bowiem odrębny - od wymienionych w definicji osoby zatrudnionej - tytuł do ubezpieczeń społecznych.
Od kiedy należy stosować przepisy ustawy o PPK w przypadku podmiotów zatrudniających, które powstały po wejściu w życie ustawy o PPK?
Ustawa o PPK weszła w życie 1 stycznia 2019 r. Termin, od którego należy stosować ustawę o PPK do podmiotów, które powstały po wejściu w życie tej ustawy, należy ustalać na podstawie przepisów przejściowych, czyli zgodnie z art. 134 ust. 1 ustawy o PPK.
Przepisy przejściowe wskazują cztery kolejne etapy wchodzenia do systemu PPK, wynikające ze stanu zatrudnienia, weryfikowanego na określone daty. Po zakończeniu okresu stosowania przepisów przejściowych, terminy na zawarcie umów wyznaczają przepisy ogólne. Terminy te są związane z zatrudnieniem przez podmiot zatrudniający pierwszej osoby, w imieniu i na rzecz której jest on zobowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK. Datą graniczną jest 1 stycznia 2021 r.
Dla podmiotów, które powstały od 1 stycznia 2021 r. lub powstały wcześniej, ale nie zatrudniały osób zatrudnionych w rozumieniu ustawy o PPK (przed 1 stycznia 2021 r. nie były podmiotami zatrudniającymi ) bądź korzystały ze zwolnienia z obowiązku stosowania przepisów ustawy o PPK – z wyjątkiem zwolnienia w związku z prowadzeniem PPE, terminy na zawarcie umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK wyznaczają przepisy ogólne ustawy o PPK. Zgodnie z przepisami ogólnymi, umowę o zarządzanie PPK podmiot zatrudniający zawiera z instytucją finansową nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym w stosunku do pierwszej osoby zatrudnionej jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK (art. 8 ust. 1 ustawy o PPK).
W jakim terminie powinien zawrzeć umowę o zarządzanie PPK podmiot, który powstanie 1 stycznia 2022 r. i na ten dzień będzie już zatrudniał 250 osób zatrudnionych?
Termin zawarcia umowy o zarządzanie PPK dla takiego podmiotu uzależniony jest od terminu na zawarcie umowy o prowadzenie PPK dla pierwszej osoby zatrudnionej. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym w stosunku do pierwszej osoby zatrudnionej jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK.
W jakim terminie do PPK powinny przystąpić podmioty wykonujące działalność leczniczą?
Jak wynika z art. 134 ust. 1 ustawy o PPK, obowiązek stosowania przepisów tej ustawy nakładany jest na podmioty zatrudniające stopniowo, w zależności od liczby osób zatrudnionych. Zgodnie natomiast z art. 137 ustawy o PPK, w przypadku podmiotów zatrudniających będących jednostkami wchodzącymi w skład sektora finansów publicznych w rozumieniu art. 9 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, obowiązek, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, powstaje w dniu 1 stycznia 2021 r.
A zatem, w celu ustalenia daty objęcia danego podmiotu zatrudniającego obowiązkami wynikającymi z ustawy o PPK, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy jest on jednostką wchodzącą w skład sektora finansów publicznych. W katalogu jednostek sektora finansów publicznych wskazanym w art. 9 pkt 10 ustawy o finansach publicznych znajdziemy „samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej”, a więc przepisy ustawy o PPK znajdą zastosowanie do tych podmiotów od 1 stycznia 2021 r. Umowę o zarządzanie PPK podmioty te zobowiązane będą zawrzeć do 26 marca 2021 r., a umowę o prowadzenie PPK najpóźniej do 10 kwietnia 2021 r. Natomiast wobec podmiotów prowadzących działalność leczniczą, będących podmiotami zatrudniającymi w rozumieniu ustawy o PPK, do których nie ma zastosowywania art. 9 ustawy o finansach publicznych, stosuje się art. 134 ust. 1 pkt 1- 4. Oznacza to, że dla tych podmiotów zatrudniających kryterium wyznaczającym termin stosowania ustawy o PPK jest liczba osób zatrudnionych.
Kiedy PPK zostaną utworzone przez szkoły?
Przedszkola, szkoły i inne placówki oświatowe będące jednostkami budżetowymi (zakładane i prowadzone przez ministrów lub jednostki samorządu terytorialnego) - jako podmioty zatrudniające wchodzące w skład sektora finansów publicznych, w rozumieniu art. 9 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych - są zobowiązane stosować przepisy ustawy o PPK od 1 stycznia 2021 r., niezależnie od tego, ilu zatrudniają pracowników.
Zgodnie z art. 137 ustawy o PPK podmioty zatrudniające, będące jednostkami wchodzącymi w skład sektora finansów publicznych, powinny zawrzeć:
- umowę o zarządzanie PPK – do 26 marca 2021 r.
- umowę o prowadzenie PPK − do 10 kwietnia 2021 r.
Powyższe terminy na utworzenie PPK obowiązują też uczelnie publiczne (tworzone przez państwo reprezentowane przez właściwy organ władzy lub administracji publicznej), które również wchodzą w skład sektora finansów publicznych.
Czy w przypadku zatrudniania przez podmiot zatrudniający (który stosuje ustawę o PPK od 1 stycznia 2021 r.) nowej osoby, która spełnia kryterium 3-miesięcy zatrudnienia w danym podmiocie, terminy na zawarcie umów o zarządzanie PPK i prowadzenie PPK wynikające z art. 134 ustawy o PPK ulegną przesunięciu?
Nie. W okresie przejściowym 3-miesięczny okres zatrudnienia stanowi warunek „zapisania” nowej osoby zatrudnionej do PPK, ale nie powoduje przesunięcia terminów na zawarcie umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK wynikających z art. 134 ustawy o PPK. Okres przejściowy to czas od dnia objęcia danego podmiotu reżimem ustawy, a zawarciem przez ten podmiot umowy o prowadzenie PPK.
W jakim terminie mogły przystąpić do PPK podmioty należące do jednej grupy kapitałowej?
Podmioty, należące do jednej grupy kapitałowej, mogły (ale nie musiały) przystąpić do PPK w terminie, w którym do PPK przystępował największy z nich (z największą liczbą osób zatrudnionych). Na przykład, jeśli wszystkie spółki należące do jednej grupy kapitałowej zdecydowały się na przystąpienie do PPK w terminie, w jakim zobowiązana była do tego największa spółka z tej grupy, np. objęta ustawą o PPK od 1 stycznia 2020 r., to wszystkie były zobowiązane do zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie do 27 października 2020 r. i umowy o prowadzenie PPK do 10 listopada 2020 r.
Definiując grupę kapitałową ustawa o PPK (art. 2 ust. 1 pkt 9) odsyła do art. 3 ust. 1 pkt 44 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Przez grupę kapitałową należy rozumieć jednostkę dominującą mającą siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wraz z jednostkami zależnymi.
Co rozumiemy pod pojęciem ,,okres przejściowy” w kontekście obowiązków pracodawcy?
Okres przejściowy to okres od dnia objęcia danego podmiotu przepisami ustawy o PPK do obowiązującego dany podmiot terminu na zawarcie umowy o prowadzenie PPK, czyli np. dla podmiotów zatrudniających na 30 czerwca 2019 r. co najmniej 50 osób zatrudnionych był to okres od 1 stycznia do 10 listopada 2020 r.
Gdyby jednak taki podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK, a następnie umowę o prowadzenie PPK we wcześniejszych terminach niż maksymalne przewidziane dla niego na zawarcie tych umów, to okresem przejściowym dla tego podmiotu zatrudniającego byłby okres od 1 stycznia 2020 r. do dnia zawarcia umowy o prowadzenie PPK.
Gdzie są prezentowane instytucje finansowe, które oferują prowadzenie PPK?
Oferta instytucji finansowych, wpisanych do ewidencji PPK, czyli spełniających wymogi ustawowe do oferowania zarządzania PPK, publikowana jest na Portalu PPK mojeppk.pl.
Instytucjami finansowymi w rozumieniu ustawy o PPK, które mogą oferować zarządzanie PPK są:
- fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI), które zostało umieszczone w ewidencji PPK,
- fundusz emerytalny zarządzany przez powszechne towarzystwo emerytalne (PTE) albo pracownicze towarzystwo emerytalne (PrTE), które zostały umieszczone w ewidencji PPK, lub
- zakład ubezpieczeń, który został umieszczony w ewidencji PPK.
Czy pracownicy mają wpływ na wybór instytucji zarządzającej PPK?
Tak. Zgodnie z ustawą o PPK, wyboru takiej instytucji finansowej dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli taka organizacja u niego nie działa, w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w przyjętym u niego trybie.
Jeżeli jednak na miesiąc przed upływem terminu, w którym pracodawca jest obowiązany do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, nie zostanie osiągnięte porozumienie w sprawie wyboru instytucji finansowej, jej wyboru dokonuje pracodawca samodzielnie.
Co się stanie, jeśli pracodawca nie wybierze instytucji finansowej?
W sytuacji, gdy pracodawca nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym terminie, PFR pisemnie wezwie takiego pracodawcę do zawarcia w terminie 30 dni od otrzymania wezwania, umowy o zarządzanie PPK z wyznaczoną instytucją finansową (albo do przekazania do PFR informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową).
W wezwaniu PFR poinformuje o karze grzywny za niedopełnienie obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie. Pracodawca, który nie stosuje przepisów ustawy w związku z prowadzeniem PPE, w odpowiedzi na powyższe wezwanie, przekazuje PFR oświadczenie o prowadzeniu PPE wraz ze wskazaniem wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE. Również podmiot zatrudniający, który na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o PPK nie stosuje przepisów tej ustawy, po otrzymaniu wezwania PFR, powinien przekazać mu oświadczenie o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy o PPK.
Czy podmiot zatrudniający może rozpocząć porównywanie ofert i negocjacje z instytucją finansową przed datą objęcia tego podmiotu przepisami ustawy o PPK?
Tak, podmiot zatrudniający może przygotować się do wejścia do systemu PPK przed dniem, w którym przepisy ustawy o PPK będą miały do niego zastosowanie.
Pracodawca może dokonać porównania ofert, wybrać instytucję finansową w porozumieniu z organizacją związkową lub - jeśli taka u niego nie działa - z inną reprezentacją osób zatrudnionych.
Umowę o zarządzanie PPK należy jednak zawrzeć po objęciu danego podmiotu przepisami ustawy o PPK.
Czy wybór instytucji finansowej może nastąpić w drodze przetargu?
Nie ma przeszkód, aby firma zorganizowała przetarg w celu wyboru instytucji finansowej. Jednak należy przy tym pamiętać, że wybór powinien nastąpić w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub reprezentacją pracowników, czyli na zasadach wskazanych w ustawie o PPK.
Natomiast w przypadku podmiotów z sektora finansów publicznych, do zamówień na zarządzanie PPK nie stosuje się prawa zamówień publicznych tylko jeśli wartość zamówień nie przekracza tzw. progów unijnych.
Jak należy wyłonić reprezentację pracowników w firmie?
Jak wskazuje ustawa o PPK, reprezentacja osób zatrudnionych powinna zostać wyłoniona w trybie przyjętym w danym podmiocie zatrudniającym. W praktyce zatem tryb wyłaniania reprezentacji pracowników będzie różny u poszczególnych pracodawców. Nie można jednak w żadnym przypadku rozumieć tego przepisu w taki sposób, że daje on uprawnienia pracodawcy do samodzielnego wyznaczenia reprezentacji pracowników. Podmiot zatrudniający jedynie określa tryb wyboru reprezentacji, ale sam wybór powinien być dokonany przez osoby zatrudnione.
Czy pracodawca może zmienić instytucję finansową zarządzającą PPK?
Tak, pracodawca może zmienić instytucję finansową. Zasady, na jakich się to odbywa, reguluje art. 12 ustawy o PPK.
Czy jest jakiś limit zmian instytucji finansowej przez podmiot zatrudniający, czy teoretycznie może to robić bez ograniczeń, np. co kilka miesięcy?
Ustawa o PPK nie przewiduje tego rodzaju ograniczeń. Podejmując decyzję o zmianie instytucji finansowej, podmiot zatrudniający musi jednak wziąć pod uwagę szczególną procedurę zawierania i wypowiadania umów o zarządzanie PPK.
Czy instytucje finansowe będą mogły różnicować wynagrodzenie za zarządzanie PPK dla poszczególnych pracodawców?
Nie, instytucja finansowa nie może różnicować wynagrodzenia za zarządzanie PPK dla poszczególnych podmiotów zatrudniających.
Zgodnie z art. 49 ust. 12 ustawy o PPK, towarzystwo funduszy inwestycyjnych, PTE, pracownicze towarzystwo emerytalne lub zakład ubezpieczeń stosuje jednolitą metodę obliczania i pobierania wynagrodzenia za zarządzanie, w tym stawkę tego wynagrodzenia, wobec wszystkich uczestników PPK funduszu zdefiniowanej daty.
Z przepisu tego wynika, że podmiot zarządzający funduszem zdefiniowanej daty nie może od niektórych uczestników PPK pobierać niższego wynagrodzenie za zarządzanie funduszem, a od innych wyższego. Nie może zatem wyodrębniać różnych kategorii jednostek uczestnictwa, które różniłyby się stawką z tytułu wynagrodzenia za zarządzanie funduszem i przydzielać takich jednostek uczestnikom będącym pracownikami określonego podmiotu zatrudniającego.
Czy, jeśli u pracodawcy działa więcej niż jeden związek zawodowy, porozumienie w sprawie wyboru instytucji finansowej może być zawarte tylko z jednym z nich?
Nie. Porozumienie co do wyboru instytucji finansowej powinno zostać osiągnięte ze wszystkimi działającymi u danego pracodawcy zakładowymi organizacjami związkowymi. Przy czym, jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym pracodawca zobowiązany jest do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, porozumienie co do wyboru instytucji finansowej nie zostanie osiągnięte, decyzja o wyborze takiej instytucji należy do pracodawcy.
Kto wybiera instytucję finansową, jeśli w firmie nie ma związków zawodowych?
Wyboru instytucji finansowej dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli taka organizacja u niego nie działa - w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Czy istniejące w firmie przedstawicielstwo pracowników może reprezentować osoby zatrudnione przy wyborze instytucji finansowej?
Tak. Nie ma przeszkód, aby w firmie, w której nie ma związków zawodowych, istniejące już przedstawicielstwo pracowników (np. komisja socjalna albo rada pracowników) uczestniczyło w procesie wyboru instytucji finansowej jako reprezentacja osób zatrudnionych. Konieczne jest jednak, aby osoby zatrudnione (np. w drodze głosowania) upoważniły to przedstawicielstwo do takiego działania.
W jakiej formie podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK?
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o PPK umowa o zarządzanie PPK jest zawierana z instytucją finansową w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku. Z powyższego wynika, iż ustawodawca nie określił wymaganej formy zawarcia umowy o zarządzenia PPK, wskazując jedynie rodzaj nośnika informacji, na którym utrwalona powinna zostać treść umowy.
W związku z tym przyjąć należy, iż umowa o zarządzenie PPK może zostać zawarta w dowolnej formie dopuszczalnej na gruncie ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny, jednak jej treść powinna zostać utrwalona na trwałym nośniku w postaci elektronicznej. Ustawa o PPK nie wymaga tym samym, aby umowa o zarządzanie PPK zawarta była w formie elektronicznej do zachowania której, zgodnie z art. 78[1] par. 1 kodeksu cywilnego niezbędne jest złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Umowa o zarządzanie PPK może być zatem zawarta w dowolnej formie dopuszczalnej na gruncie kodeksu cywilnego i utrwalona np. na nośniku USB, płycie CD, ale też w formacie pliku PDF przekazanego drogą mailową.
Kiedy najwcześniej pracodawca może zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Umowę o zarządzanie PPK podmiot zatrudniający może zawrzeć z instytucją finansową najwcześniej od dnia, w który ustawa o PPK ma do niego zastosowanie.
Wyjątek stanowią podmioty zatrudniające należące do jednej grupy kapitałowej. Podmioty te, zgodnie z art. 134 ust. 4 ustawy o PPK, uprawnione są do zawierania umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK w terminie, w którym ustawa o PPK ma zastosowanie do podmiotu zatrudniającego, który zatrudnia największą liczbę osób zatrudnionych w tej grupie kapitałowej.
Czy instytucje finansowe mogą odmówić zawarcia umowy o zarządzanie PPK?
Tak. Wyjątek stanowi tu wyznaczona instytucja finansowa, która nie może odmówić pracodawcy zawarcia takiej umowy. Rolę instytucji wyznaczonej od dnia 1 lipca 2019 r. pełni PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.
Czy zmiana umowy o zarządzanie PPK wymaga zgody zakładowej organizacji związkowej lub reprezentacji osób zatrudnionych?
Tak. Mimo, że nie wynika to wprost z ustawy o PPK, pracodawca powinien uzgodnić zmianę umowy o zarządzanie PPK z zakładową organizacją związkową lub inną reprezentacją osób zatrudnionych. Warunki zmiany umowy o zarządzanie PPK powinny wynikać z treści samej umowy.
Czy jeśli wszyscy pracownicy zrezygnują z przystąpienia do PPK, pracodawca powinien zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Tak. Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK dotyczy również tych pracodawców, którym wszyscy pracownicy złożyli deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK (nie dotyczy to tylko mikroprzedsiębiorców - art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK).
Czy umowa o zarządzanie PPK może zostać wypowiedziana przez instytucję finansową?
Tak. Umowa o zarządzanie PPK może zostać wypowiedziana zarówno przez instytucję finansową, jak i przez pracodawcę. W tym drugim przypadku jest to jednak możliwe tylko wtedy, gdy pracodawca wcześniej zawrze umowę o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową.
Jaki jest okres wypowiedzenia umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową?
Ustawa o PPK tego nie reguluje. Zależy to więc od postanowień zawartych w umowie o zarządzanie PPK, zawartej pomiędzy pracodawcą a instytucją finansową.
Czy umowę o zarządzanie PPK i umowę o prowadzenie PPK można zawrzeć jednego dnia?
Nie. Umowa o zarządzanie PPK powinna być zawarta nie później niż na 10 dni (roboczych) przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK.
Czy umowa o zarządzanie PPK musi zostać podpisana podpisem elektronicznym?
Nie. Ustawa o PPK tego nie wymaga. Stanowi tylko, że umowa ta jest zawierana w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku. Umowa o zarządzanie PPK może więc zostać zawarta w dowolnej formie dopuszczalnej na gruncie kodeksu cywilnego, jednak jej treść powinna móc zostać utrwalona na trwałym nośniku w postaci elektronicznej np. na nośniku USB, płycie CD, ale też w formacie pliku PDF przekazanego drogą mailową.
Czy umowa o zarządzanie PPK, zawarta przez pracodawcę na wezwanie PFR, będzie umową zawartą w terminie?
Nie. Umowę o zarządzanie PPK, zawartą w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania z PFR, należy uznać za umowę zawartą z naruszeniem terminu na jej zawarcie. Oznacza to, że w takiej sytuacji pracodawca nie będzie zwolniony z przewidzianej w art. 106 ustawy o PPK odpowiedzialności za niezawarcie umowy o zarządzanie PPK w terminie.
Czy przedsiębiorca, który wygasza działalność albo jest w okresie przestoju ekonomicznego, ma obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK
Tak. Ustawa o PPK nie uzależnia obowiązku utworzenie PPK od kondycji przedsiębiorcy czy jego planów na przyszłość (zamiar wygaszenia działalności). Wskazuje tylko sytuacje, w których pracodawca nie finansuje wpłat do PPK, tj.:
- w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy,
- w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,
- w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Czy jest możliwe wynegocjowanie przez pracodawcę niższej opłaty za zarządzenie?
Nie. Podmioty zarządzające instytucjami finansowymi mają obowiązek stosować jednolitą metodę obliczania i pobierania wynagrodzenia za zarządzanie i wynagrodzenia za osiągnięty wynik, w tym stawkę tego wynagrodzenia, wobec wszystkich uczestników PPK funduszu zdefiniowanej daty. Oznacza to, że podmiot zarządzający funduszem zdefiniowanej daty nie może od niektórych uczestników pobierać niższego wynagrodzenia za zarządzanie funduszem. Nie może zatem wyodrębniać kategorii jednostek uczestnictwa, które charakteryzowałyby się niższą stawką z tytułu wynagrodzenia za zarządzanie funduszem i przydzielać takich jednostek uczestnikom będącym pracownikami określonego pracodawcy.
Kogo PFR wezwie do zawarcia umowy o zarządzanie PPK?
Pracodawca, który nie podpisze umowy o zarządzanie PPK w wyznaczonym terminie, zostanie pisemnie wezwany przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR S.A.) do jej zawarcia z funduszem zdefiniowanej daty zarządzanym przez tzw. wyznaczoną instytucją finansową, której rolę pełni PFR TFI S.A. - w terminie 30 dni od otrzymania wezwania, albo do przekazania informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową.
Podmiot zatrudniający, który nie stosuje ustawy o PPK, w związku z tym, że prowadzi PPE na warunkach zwalniających go z obowiązku utworzenia PPK, w odpowiedzi na otrzymane wezwanie powinien przekazać PFR oświadczenie o prowadzeniu PPE wraz ze wskazaniem wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej do PPE w rozumieniu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE.
Również podmiot zatrudniający, który na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o PPK nie stosuje przepisów tej ustawy, po otrzymaniu wezwania PFR, powinien przekazać mu oświadczenie o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy o PPK.
Zgodnie z art. 106 ustawy o PPK, pracodawcy (albo osobie obowiązanej do działania w jego imieniu) za niedopełnienie obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym przepisami terminie, grozi grzywna w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u tego pracodawcy w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Co grozi pracodawcy, który nie zawrze umowy o zarządzanie PPK w terminie?
Za niewywiązywanie się z obowiązków nałożonych przez ustawę o PPK pracodawcy grozi odpowiedzialność wykroczeniowa. Karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń w danym podmiocie, w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego, podlega pracodawca (albo osoba obowiązana do działania w jego imieniu), który nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie.
Taka sama kara grozi podmiotowi zatrudniającemu albo osobie upoważnionej do działania w jego imieniu lub działającej z inicjatywy tego podmiotu za nakłanianie osoby zatrudnionej lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK.
Natomiast pracodawca (albo osoba obowiązana do działania w jego imieniu), który:
- nie dopełnia obowiązku terminowego zawarcia w imieniu pracowników umowy o prowadzenie PPK,
- nie dopełnia obowiązku dokonywania wpłat do PPK w przewidzianych terminach,
- nie zgłasza wymaganych ustawą danych lub zgłasza nieprawdziwe dane albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia,
- nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK,
podlega karze grzywny w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł.
Ściganie tych wykroczeń jest obowiązkiem Państwowej Inspekcji Pracy, która w sprawach tych wykroczeń występuje w roli oskarżyciela publicznego. Orzekanie w sprawach o wymienione wyżej czyny następuje na zasadach i w trybie przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Jakie warunki powinien spełnić pracodawca prowadzący PPE, aby być zwolnionym z obowiązku tworzenia PPK?
Podmiot zatrudniający powinien spełnić trzy warunki w celu wyłączenia obowiązku tworzenia PPK, tj.:
- prowadzić w dniu, o którym mowa w art. 134 ust. 1 ustawy o PPK, pracowniczy program emerytalny;
- naliczać i odprowadzać składki podstawowe w rozumieniu ustawy o PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o PPE, co oznacza, że umowa zakładowa zawarta przez pracodawcę z reprezentacją pracowników powinna przewidywać wysokość składki podstawowej na poziomie co najmniej 3,5% wynagrodzenia pracownika;
- do pracowniczego programu emerytalnego przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym, co oznacza, że w dniu, o którym mowa w art. 134 ust. 1 ustawy o PPK, pracodawca powinien porównać ogólną liczbę osób zatrudnionych z liczbą osób zatrudnionych, które przystąpiły do PPE i wskaźnik ten powinien wynosić nie mniej niż 25%.
Powyższe oznacza, że w celu wyłączenia obowiązku tworzenia PPK konieczne jest, przed dniem, od którego - zgodnie z ustawą o PPK - przepisy tej ustawy będą miały zastosowanie do podmiotu zatrudniającego:
- wpisanie podmiotu zatrudniającego do rejestru PPE,
- przystąpienie do programu PPE co najmniej 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie zatrudniającym,
- naliczenie i odprowadzenie składki podstawowej na poziomie co najmniej 3,5% wynagrodzenia pracownika za co najmniej jeden okres wynikający z umowy zakładowej, za wszystkich pracowników będących uczestnikami programu PPE, za których zgodnie z umową zakładową dany podmiot był obowiązany naliczyć i odprowadzić składki za ten okres.
W jakim terminie podmiot zatrudniający prowadzący Pracowniczy Program Emerytalny (PPE), zwalniający z utworzenia PPK, który przestał naliczać i odprowadzać składki do PPE, powinien utworzyć PPK?
W przypadku, gdy podmiot zatrudniający wyłączony spod reżimu ustawy o PPK przestanie spełniać warunki uprawniające go do takiego zwolnienia, powinien zacząć stosować ustawę o PPK od dnia określonego odpowiednio w art. 133 ust. 2, zgodnie z którym przepisy ustawy o PPK stosuje się do podmiotu zatrudniającego, począwszy od dnia:
- zawieszenia naliczania i odprowadzania składek podstawowych do PPE w okresie przekraczającym 90 dni;
- ograniczenia wysokości odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych;
- likwidacji PPE;
- opóźnienia w odprowadzaniu składek podstawowych do PPE przekraczającego 90 dni, które wynikło z celowego działania podmiotu zatrudniającego;
- następującego po dniu 1 stycznia lub 1 lipca danego roku, jeśli według stanu na ten dzień w PPE uczestniczy mniej niż 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie zatrudniającym.
Przez jaki okres pracodawca, który chce być zwolniony z obowiązku tworzenia PPK, powinien utrzymać 25% partycypacji w PPE?
Zwolniony z obowiązku tworzenia PPK jest pracodawca, który w dniu, od którego przepisy ustawy o PPK powinny mieć do niego zastosowanie, spełnia łącznie dwa warunki: prowadzi PPE, w którym uczestniczy co najmniej 25% osób zatrudnionych oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych. Następnie stan partycypacji w PPE powinien być weryfikowany dwa razy w roku: na 1 stycznia i 1 lipca. Jeśli na któryś z tych dni stan partycypacji będzie niższy, zwolnienie pracodawcy przestaje obowiązywać. W praktyce oznacza to, że od dnia następnego pracodawca zobowiązany będzie stosować przepisy ustawy o PPK. Oznacza to, że będzie zobowiązany do utworzenia PPK.
Czy mikroprzedsiębiorca, któremu wszystkie osoby zatrudnione złożą deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, ma obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Nie. W takiej sytuacji podmiot ten nie ma obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK. Przepisów ustawy o PPK nie stosuje się bowiem do mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Czy zwolnienie mikroprzedsiębiorcy z obowiązku tworzenia PPK jest bezterminowe?
Nie. Zwolnienie mikroprzedsiębiorcy ze stosowania ustawy o PPK obowiązuje do dnia, w którym pierwsza osoba zatrudniona złoży temu podmiotowi wniosek o dokonywanie wpłat do PPK lub do dnia, w którym mikroprzedsiębiorca zatrudni osobę, która nie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK lub do dnia, w którym utraci status mikroprzedsiębiorcy.
Czy przedsiębiorca, zatrudniając opiekunkę do dziecka, powinien utworzyć dla niej PPK?
Nie. Osoby fizyczne, które zatrudniają - w zakresie niezwiązanym z ich działalnością gospodarczą - inną osobę fizyczną w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby są zwolnione z obowiązku utworzenia PPK dla tej osoby.
Jakie wymogi muszą spełnić instytucje finansowe, aby mogły prowadzić PPK?
Instytucja finansowa, aby móc zarządzać oszczędnościami uczestników PPK musi:
- posiadać co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi typu otwartego, funduszami emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi, a w przypadku zakładów ubezpieczeń co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie oferowania ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
- posiadać kapitał własny, a w przypadku zakładów ubezpieczeń - dopuszczone środki własne w wysokości co najmniej 25 mln zł, w tym co najmniej 10 mln zł w środkach płynnych (rozumianych jako lokaty określone dla funduszu rynku pieniężnego, o którym mowa w art. 178 ustawy o funduszach inwestycyjnych);
- zarządzać odpowiednią liczbą funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty.
Czy spółki należące do jednej grupy kapitałowej wspólnie wybierają instytucję finansową?
Nie. Każda z nich dokonuje wyboru instytucji finansowej we własnym zakresie, w porozumieniu z działającą w danej spółce zakładową organizacją związkową, a jeśli takiej nie ma - z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie przyjętym w tej spółce.
Czym należy kierować się przy wyborze instytucji finansowej?
Wyboru instytucji finansowej należy dokonywać mając na uwadze najlepiej rozumiany interes pracowników, w szczególności na podstawie oceny proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, ich efektywności w zarządzaniu aktywami oraz posiadanego przez nie doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi.
Z jakich ułatwień przy wyborze instytucji finansowej mogą korzystać samorządy?
Obowiązujące od 24 czerwca 2020 r. przepisy (zmiany w art. 7 ustawy o PPK) pozwalają organom wykonawczym jednostek samorządu terytorialnego (JST) na wybór jednej instytucji finansowej dla jednostek organizacyjnych danej JST. Innymi słowy, wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa może, w imieniu podmiotów zatrudniających będących jednostkami organizacyjnymi danej JST, dokonać wyboru instytucji finansowej, z którą te podmioty zatrudniające zawrą umowy o zarządzanie PPK.
Należy jednak pamiętać, że również w takiej sytuacji konieczny będzie udział tzw. strony społecznej. Oznacza to, że również taki wspólny wybór powinien być dokonywany w porozumieniu z przedstawicielami organizacji związkowych działających w jednostkach organizacyjnych objętych wyborem lub oczywiście, jeśli związków zawodowych tam nie ma, z przedstawicielami reprezentacji osób zatrudnionych, wyłonionymi w trybie przyjętym w takich jednostkach.
Jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym jednostki organizacyjne są obowiązane do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, nie zostanie osiągnięte porozumienie ze stroną społeczną, wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa sam wybierze instytucję finansową, z którą te jednostki zawrą umowę o zarządzanie PPK.
Przypominamy: pracodawcy należący do sektora finansów publicznych zostali objęci ustawą o PPK od 1 stycznia 2021 roku. Mają oni obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK do 26 marca 2021 r. oraz umowy o prowadzenie PPK do 10 kwietnia 2021 roku (art. 137 ustawy o PPK).
Jakie są terminy na zawarcie umów o prowadzenie PPK dla pracowników?
W art. 134 ust. 2 ustawy o PPK, dla podmiotów wchodzących do tego systemu w czterech kolejnych etapach, ustanowiono poniższe terminy na zawarcie umów o prowadzenie PPK:
- 12 listopada 2019 r. - dla pracodawców (250+) z I etapu;
- 10 listopada 2020 r. - dla pracodawców (50+) z II etapu;
- 10 listopada 2020 r. - dla pracodawców (20+) z III etapu;
- 10 maja 2021 r. - dla pozostałych podmiotów zatrudniających.
Uwaga! Pracodawcy będący jednostkami sektora finansów publicznych zawierają umowy o prowadzenie PPK do 10 kwietnia 2021 r.
Po upływie okresu przejściowego dla danego pracodawcy, zgodnie z art. 16 ustawy o PPK, umowę o prowadzenie PPK - w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej - należy zawrzeć nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3-miesięcy zatrudnienia – chyba, że przed tym terminem pracownik złoży pisemną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Dla kogo pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK, czyli kogo „zapisać” do PPK?
Pracodawca ma obowiązek zapisać do PPK osoby spełniającedefinicję osoby zatrudnionej, jeśli osoby te nie złożyły deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Pracodawca nie może zapisać do PPK osób, które mają ukończone 7O lat, a te, które skończyły 55 lat, może zapisać tylko, gdy złożą one wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Ponadto, co do zasady, każda osoba zapisywana do PPK powinna mieć wymagany ustawa o PPK okres zatrudnienia.
To, kogo należy uznać za osobę zatrudnioną, wynika z definicji osoby zatrudnionej zamieszczonej w ustawie o PPK (art. 2 ust. 1 pkt 18). Zgodnie z tą definicją przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:
- pracowników w rozumieniu kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
-członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych spółdzielni kółek rolniczych,
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- osoby wskazane powyżej, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
- członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji.
W jaki sposób zawrzeć w imieniu i na rzecz nowo zatrudnionej osoby umowę o prowadzenie PPK?
Podpisanie umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz nowego pracownika następuje poprzez dopisanie go do listy uczestników PPK. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PPK lista osób będących uczestnikami PPK stanowi załącznik do umowy o prowadzenie PPK, którego zmiana nie stanowi zmiany tej umowy.
Jaką datę należy przyjąć za datę zawarcia umowy o prowadzenie PPK?
Za datę zawarcia umowy o prowadzenie PPK należy uznać datę przyjęcia przez instytucję finansową oświadczenia woli złożonego przez podmiot zatrudniający, w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, bez zastrzeżenia zmiany lub uzupełnienia jego treści.
Czy pracodawca podpisuje umowę o prowadzenie PPK również dla osób, które zatrudnił na jeden miesiąc, np. na umowę zlecenie od 10 kwietnia do 10 maja 2021 r. (podmiot zatrudniający planuje podpisać umowę o prowadzenie PPK 10 maja 2021 r.)?
Jeżeli 1 stycznia 2021 r. oraz na dzień zawarcia umowy o prowadzenie PPK dany zleceniobiorca jest zatrudniony i podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tego zlecenia oraz nie złożył wcześniej deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, podmiot zatrudniający zawiera w jego imieniu i na jego rzecz umowę o prowadzenie PPK.
Czy w przypadku podmiotu zatrudniającego, stosującego ustawę o PPK od 1 stycznia 2021 r., dla osób zatrudnionych w tym podmiocie po 1 stycznia należy brać pod uwagę okres zatrudnienia i dla tych osób umowa o prowadzenie PPK powinna zostać zawarta dopiero po upływie 3-miesięcznego okresu zatrudnienia?
Tak, dla osób zatrudnionych po 1 stycznia 2021 r. należy brać pod uwagę okres zatrudnienia w danym podmiocie zatrudniającym. Oznacza to, że umowa o prowadzenie PPK, w imieniu i na rzecz takiej osoby, może być zawarta dopiero po upływie 3-miesięcznego okresu zatrudnienia.
Czy okres 3-miesięcy zatrudnienia w kontekście PPK liczymy zgodnie z kodeksem cywilnym?
Tak. W zakresie sposobu obliczania 3-miesięcznego okresu zatrudnienia, o którym mowa w art. 16 ustawy o PPK, wskazać należy na dyspozycję art. 110 kodeksu cywilnego, który, w przypadku braku regulacji określającej sposób obliczania terminu oznaczonego ustawą, nakazuje stosować w tym zakresie przepisy kodeksu cywilnego. Należy więc przyjąć, że okres 3-miesięcy, o którym mowa w art. 16 ustawy o PPK, oznacza 90 dni.
Należy zauważyć, że art. 300 kodeksu pracy w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy każe do stosunku pracy stosować odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli nie są sprzeczne z zasadami prawa pracy. Przepis ten stanowi więc uzasadnienie dla przyjęcia do obliczania okresu zatrudnienia w przypadku umów regulowanych kodeksem pracy zasad wynikających z kodeksu cywilnego.
W jakim terminie pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracownika, który na pierwszy dzień ponownego zatrudnienia w firmie ma już wymagany okres zatrudnienia?
Pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracownika nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Do okresu zatrudnienia wlicza się okresy zatrudnienia u tego pracodawcy z poprzednich 12 miesięcy.
Termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby, która przed ponownym zatrudnieniem była zatrudniona u danego pracodawcy przez co najmniej 3-miesiące w okresie 12 miesięcy poprzedzających pierwszy dzień ponownego zatrudnienia, należy ustalić przyjmując, że miesiąc, w którym osoba ta jest ponownie zatrudniana, jest miesiącem, w którym upłynął wymagany okres zatrudnienia. Tym samym, umowę o prowadzenie PPK dla takiej osoby pracodawca powinien zawrzeć nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoba ta została ponownie zatrudniona w danym podmiocie zatrudniającym.
Jak należy postąpić w przypadku ponownego zatrudnienia osoby, w imieniu i na rzecz której podmiot zatrudniający w trakcie poprzedniego zatrudnienia zawarł umowę o prowadzenie PPK?
Osoba zatrudniona, w imieniu i na rzecz której zawarto umowę o prowadzenie PPK, pozostaje uczestnikiem PPK nawet jeśli zakończy zatrudnienie. Wobec powyższego, w przypadku ponownego zatrudnienia pracownika nie będzie potrzeby ponownego zawierania dla tej osoby umowy o prowadzenie PPK.
Czy są dostępne przykładowe wzory umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK?
Każda z instytucji finansowych oferujących utworzenie PPK może posługiwać się własnym wzorem umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK. Postanowienia tych umów są również elementem negocjacji w ramach oferty poszczególnych instytucji.
Czy należy zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej w podmiocie 10+, która 1 stycznia 2021 r. miała 69 lat i 7 miesięcy, a w dniu zawarcia umowy o prowadzenie (10.05.2021 r.) będzie miała ukończone 70 lat?
Nie. Podmiot zatrudniający nie zawiera umowy o prowadzenie PPK dla osób zatrudnionych, które najpóźniej na pierwszy dzień zatrudnienia ukończyły 70 rok życia. Wiek osób zatrudnionych w danym podmiocie na dzień objęcia tego podmiotu przepisami ustawy o PPK należy weryfikować właśnie na ten dzień. Kolejną weryfikację wieku należy przeprowadzić na dzień zawarcia, w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, umowy o prowadzenie PPK. Nie należy zawierać umowy o prowadzenie PPK z osobą, która na dzień zawarcia tej umowy będzie mieć ukończone 70 lat.
Co stanowi podstawę naliczania wpłat do PPK za pracownika – uczestnika PPK?
Podstawą naliczenia wpłat do PPK jest wynagrodzenie uczestnika PPK.
Wynagrodzenie, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o PPK, stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy, z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Maksymalny limit wpłat i dopłat możliwych do dokonania na wszystkie rachunki PPK uczestnika PPK wynosi w danym roku kalendarzowym równowartość w złotych kwoty 50 000 dolarów amerykańskich, według średniego kursu dolara amerykańskiego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień 31 grudnia roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy. Po przekroczeniu tego limitu dalsze wpłaty i dopłaty na rachunek PPK uczestnika PPK nie są dokonywane.
Czy okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia należy sumować dla ustaleniu 3 m-cy okresu zatrudnienia w danym podmiocie zatrudniającym?
Tak. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia należy sumować. Do okresu zatrudnienia, o którym mowa w art. 16 ustawy o PPK, nie należy wliczać okresów zatrudnienia, podczas których osoba zatrudniona podlegała dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym oraz okresów zatrudnienia na podstawie innego tytułu do ubezpieczeń niż tytuły wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK.
Osoby podlegające dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym oraz osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie innych tytułów niż wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK nie spełniają definicji osoby zatrudnionej, do której odwołuje się art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o PPK, definiujący okres zatrudnienia.
Które z danych identyfikujących uczestnika PPK pracodawca ma obowiązek przekazać instytucji finansowej?
Pracodawca jest zobowiązany do przekazania instytucji finansowej danych wskazanych w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PPK. Są to: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania, adres do korespondencji, numer telefonu, adres poczty elektronicznej, numer PESEL lub data urodzenia w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL, a także seria i numer dowodu osobistego lub numer paszportu albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób, które nie posiadają obywatelstwa polskiego.
Adres poczty elektronicznej, numer telefonu, a w przypadku osób posiadających numer PESEL również rodzaj, seria i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość nie stanowią jednak obligatoryjnej danej uczestnika PPK, której podanie jest niezbędne do zawarcia dla niego umowy o prowadzenie PPK.
Czy numer telefonu i adres poczty elektronicznej pracownika mogą być zbierane przez pracodawcę na potrzeby PPK?
Tak, przekazywanie danych identyfikujących uczestnika PPK do instytucji finansowej jest obowiązkiem pracodawcy. Ma więc on prawo zbierać te dane od osób zatrudnionych. Zaznaczyć natomiast należy, że adres poczty elektronicznej nie stanowi elementu niezbędnego do zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK (analogicznie jest z numerem telefonu).
Czy w związku z przekazywaniem pracodawcy przez instytucję finansową danych osobowych uczestników PPK powinna zostać zawarta pomiędzy tą instytucją a pracodawcą umowa o powierzenie przetwarzania danych osobowych pracowników?
Pracodawca i instytucja finansowa działają niezależnie od siebie - powinni być traktowani jako oddzielni administratorzy danych osobowych uczestników PPK. To oznacza, że pomiędzy nimi nie powinna być zawarta umowa o powierzenie przetwarzania danych osobowych uczestników PPK.
Jak należy liczyć okres zatrudnienia dla osób przejętych w ramach przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23[1] kodeksu pracy?
Do okresu zatrudnienia, istotnego dla zawarcia umowy o prowadzenie PPK, wlicza się okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy, które miały miejsce u obecnego pracodawcy, a także okresy zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów obecny pracodawca jest następcą prawnym tego poprzedniego pracodawcy.
Czy zleceniobiorca podlegający dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym może być objęty PPK po spełnieniu warunku 3-miesięcznego okresu zatrudnienia u zleceniodawcy?
Nie. Zleceniobiorca podlegający dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym nie mieści się w katalogu osób zatrudnionych, zawartym w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK. Zgodnie z tym przepisem osoby zatrudnione to m.in. osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, podlegające z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Czy osoba, która ukończyła 70 rok życia może przystąpić do PPK?
Nie, osoby zatrudnione, które ukończyły 70. rok życia, nie mogą przystąpić do PPK.
Kiedy należy zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracownika młodocianego, który w trakcie trwania umowy ukończył 18. rok życia?
W związku z tym, że osoby, które nie ukończyły 18 lat, nie spełniają definicji osoby zatrudnionej, nie należy w imieniu i na rzecz tych osób zawierać umowy o prowadzenie PPK. Podmiot zatrudniający zawiera w imieniu i na rzecz takich osób umowę o prowadzenie PPK - nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia w tym podmiocie, liczonych od dnia ukończenia przez tę osobę 18. roku życia (tj. od dnia urodzin tej osoby), jeżeli taki zatrudniony podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów wymienionych w katalogu z art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK.
Czy osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim powinny zostać objęte zapisem do PPK?
Osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim mogą być zapisane do PPK, tzn. w ich imieniu i na ich rzecz może zostać zawarta umowa o prowadzenie PPK.
Należy przy tym pamiętać, że wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy nie stanowią podstawy do naliczania wpłat do PPK, co oznacza, że przez okres korzystania ze zwolnienia lekarskiego nie będą dokonywane wpłaty na rachunek PPK tych osób.
Czy stażystę skierowanego do przedsiębiorcy przez powiatowy urząd pracy trzeba zapisać do PPK?
Nie. Stażysta nie zostanie zapisany do PPK. Nie jest on bowiem osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK.
Czy pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym?
Tak, ale tylko wtedy, gdy w miesiącu, w którym planowane jest zawarcie umowy o prowadzenie PPK, pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym uzyskał ze stosunku pracy przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Czy jeśli pracownik złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, pracodawca powinien zapisać go do PPK (zawrzeć w jego imieniu umowę o prowadzenie PPK)?
Nie. Jeśli pracownik złożył pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przed zawarciem w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK, pracodawca nie zawiera dla niego tej umowy.
Kiedy pracodawca (wdrażający PPK na ostatnim etapie) powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracownika zatrudnionego u niego na dzień 1 stycznia 2021 r., dla którego omyłkowo nie zawarł tej umowy w terminie?
W takiej sytuacji umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz tego pracownika pracodawca powinien zawrzeć niezwłocznie po zauważeniu swojej pomyłki (tj. zidentyfikowaniu lub otrzymaniu informacji o tym, że dana osoba na dzień zawarcia umowy o prowadzenie PPK spełniała warunki do zawarcia tej umowy w jej imieniu).
Kiedy po otrzymaniu wniosku o dokonywanie wpłat do PPK od pracownika nie będącego uczestnikiem PPK, który wcześniej złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, należy zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
W przypadku, gdy pracownik, w imieniu i na rzecz którego pracodawca nie zawarł umowy o prowadzenie PPK ze względu na złożenie przez niego deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, pracodawca powinien zawrzeć w jego imieniu i na jego rzecz umowę o prowadzenie PPK niezwłocznie po złożeniu tego wniosku.
Czy dla zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby posiadającej numer PESEL konieczne jest podanie instytucji finansowej serii i numeru jej dokumentu tożsamości?
Nie. Dla zawarcia umowy o prowadzenie PPK dla osoby, która posiada numer PESEL, nie jest konieczne przekazanie instytucji finansowej przez pracodawcę rodzaju dokumentu tożsamości tej osoby ani serii i numeru jej dokumentu tożsamości.
Czy w dniu objęcia danego pracodawcy przepisami ustawy o PPK musi być spełniony przez osoby zatrudnione u tego pracodawcy warunek 3-miesięcznego okresu zatrudnienia, aby można było zawrzeć w ich imieniu umowę o prowadzenie PPK?
Czy umowy o prowadzenie PPK są umowami zawieranymi na odległość i w związku z tym mają do nich zastosowanie przepisy ustawy o prawach konsumenta?
Tak. Umowy o prowadzenie PPK to umowy zawierane na odległość, co wynika z art. 4 ust. 2 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Należy mieć jednak na uwadze, że ustawa o PPK jest regulacją szczególną w stosunku do ustawy o prawach konsumenta i z tego względu ustawa o prawach konsumenta powinna być stosowana wyłącznie wtedy, jeśli nie będzie to sprzeczne z przepisami ustawy o PPK.
Czy za dzień zawarcia umowy o prowadzenie PPK należy uznać dzień, w którym instytucja finansowa potwierdziła przyjęcie listy uczestników PPK?
Do zawarcia umowy o prowadzenie PPK nie jest wymagane otrzymanie przez pracodawcę potwierdzenia przyjęcia przez instytucję finansową listy uczestników PPK.
Za datę zawarcia umowy o prowadzenie PPK należy uznać datę przyjęcia przez instytucję finansową oświadczenia woli złożonego przez podmiot zatrudniający w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej bez zastrzeżenia zmiany lub uzupełnienia jego treść, czyli - innymi słowy - pliku z kompletnymi i poprawnymi danymi osób zatrudnionych.
Czy dla zawarcia umowy o prowadzenie PPK istotny jest wiek pracownika?
Tak. Pracodawca jest zobowiązany do zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz wszystkich osób, mających wymagany ustawą o PPK okres zatrudnienia, które ukończyły 18 lat i nie ukończyły 55 lat i które spełniają definicję osoby zatrudnionej (jeśli nie złożyły wcześniej deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK). Umowę o prowadzenie PPK - w imieniu i na rzecz osób, które ukończyły 55 lat, ale nie ukończyły 70 lat pracodawca zawiera wyłącznie na ich wniosek. Pracodawca nie zawiera umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób, które ukończyły 70 lat.
Czy po otrzymaniu wezwania z PFR do zawarcia umowy o zarządzanie PPK pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK niezwłocznie po zawarciu umowy o zarządzanie PPK (tj. bez zachowania odstępu pomiędzy tymi umowami)?
Nie. W przypadku niezawarcia przez pracodawcę (w terminie wynikającym z art. 134 ustawy o PPK) umowy o zarządzanie PPK oraz zawarcia tej umowy w następstwie otrzymania wezwania skierowanego przez PFR, umowa o zarządzanie PPK powinna być zawarta nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem zawarcia umowy o prowadzenie PPK.
Czy do okresu zatrudnienia, wymaganego do zawarcia umowy o prowadzenie PPK, należy wliczać okresy zatrudnienia, podczas których osoba zatrudniona podlegała dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym?
Nie. Do okresu zatrudnienia wymaganego do zawarcia umowy o prowadzenie PPK nie należy wliczać okresów zatrudnienia, podczas których osoba zatrudniona podlegała dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym oraz okresów zatrudnienia na podstawie innego tytułu do ubezpieczeń niż tytuły wymienione w definicji osoby zatrudnionej.
Osoby podlegające dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym oraz osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie innych tytułów niż wymienione w katalogu z art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK nie spełniają definicji osoby zatrudnionej, do której odwołuje się art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o PPK, definiujący okres zatrudnienia.
Czy okres urlopu bezpłatnego należy uwzględnić przy ustalaniu 3-miesięcznego okresu zatrudnienia pracownika?
Okres urlopu bezpłatnego należy uwzględnić przy ustalaniu okresu zatrudnienia, jeżeli w miesiącu, w którym pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym, uzyskał ze stosunku pracy przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Czy umowa o prowadzenie PPK w imieniu osoby zatrudnionej, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia, zawierana jest wyłącznie na jej wniosek, czy automatycznie?
Podmiot zatrudniający zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 55 lat i nie ukończyła 70 roku życia, wyłącznie na jej wniosek.
Kiedy należy naliczyć i przekazać pierwsze wpłaty do PPK?
Pierwsze wpłaty do PPK oblicza się i pobiera się od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK. Pierwsze wpłaty są dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
Czy pracodawca może zaprzestać dokonywania wpłat do PPK?
Zasadniczo nie. O ile pracownik sam nie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK, pracodawca nie może zrezygnować z dokonywania wpłat podstawowych na PPK pracownika, gdyż jest to jego obowiązek ustawowy.
Ustawa o PPK przewiduje jednak wyjątkowe sytuacje, w których pracodawca nie finansuje tych wpłat. I tak, pracodawca nie finansuje wpłat (zarówno podstawowych, jak i dodatkowych):
1) w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy,
2) w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,
3) w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Dodatkowo pracodawca, który po utworzeniu PPK utworzył PPE, może zwolnić się - od miesiąca następującego po miesiącu, w którym PPE został zarejestrowany - z finansowania wpłat podstawowych i dodatkowych do PPK za pracowników, którzy przystąpili do PPE, zawierając porozumienie w tej sprawie z działającą u niego zakładową organizacją związkową. Warunkiem jest, aby odprowadzana składka podstawowa do PPE wynosiła co najmniej 3,5%.
Czym jest rachunek PPK?
Rachunek PPK to prywatny rachunek uczestnika PPK, na którym są gromadzone jego oszczędności.
Formalnie jest to zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego lub w subrejestrze uczestników subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, lub w rejestrze członków funduszu emerytalnego, lub wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, prowadzony na zasadach określonych w ustawie o PPK, a w zakresie w niej nieuregulowanym - na zasadach określonych w ustawie o funduszach inwestycyjnych, w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Czy pracodawca będzie informował pracownika, ile środków pracownik zgromadził na swoim rachunku PPK?
Nie, pracodawca nie ma takich danych. Informacje o wysokości środków zgromadzonych na rachunku PPK pracownika, wysokości wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz innych transakcjach zrealizowanych na tym rachunku w poprzednim roku kalendarzowym będzie przekazywała uczestnikowi PPK instytucja finansowa w terminie do ostatniego dnia lutego.
Uczestnik PPK może na bieżąco sprawdzać stan swojego rachunku PPK w serwisie instytucji finansowej, która prowadzi jego PPK (po uzyskaniu dostępu do swojego konta).
Ponadto, aby ułatwić dostęp do informacji o posiadanych rachunkach oraz wartości zgromadzonych środków, powstał Serwis MojePPK, agregujący dane z Ewidencji PPK, prowadzonej przez PFR SA. Do Serwisu MojePPK można zalogować się poprzez stronę mojeppk.pl lub bezpośrednio pod adresem: rachunek.mojeppk.pl. Logowanie jest możliwe poprzez profil zaufany (czyli na przykład przez bankowość elektroniczną) lub za pomocą utworzonego w serwisie konta. Portal ma charakter wyłącznie informacyjny i nie pozwala na składanie żadnych dyspozycji, związanych z oszczędnościami.
Czy za osoby przebywające na urlopach macierzyńskich pracodawca będzie odprowadzał wpłaty do PPK?
Nie. Wynagrodzenie, od którego powinna zostać naliczona wpłata do PPK, nie obejmuje podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Czy do wynagrodzenia stanowiącego podstawę do obliczenia wpłaty pracodawcy należy doliczyć premie i nagrody jubileuszowe?
Przy ustalaniu wynagrodzenia stanowiącego podstawę do obliczenia wysokości wpłat do PPK powinny być uwzględniane tylko te składniki, które stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Premie co do zasady są wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym powinny zostać uwzględnione w wynagrodzeniu stanowiącym podstawę do obliczenia wysokości wpłat do PPK. Natomiast nagrody jubileuszowe, o ile są przyznawane nie częściej niż co 5 lat, nie są wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym nie powinny zostać uwzględnione w wynagrodzeniu stanowiącym podstawę do obliczenia wysokości wpłat do PPK.
Czy od wypłacanych pracownikowi diet trzeba naliczać wpłaty do PPK?
Diety przysługujące na podstawie i do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. 2013 r. poz. 167) nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Jeżeli jednak pracodawca zdecyduje się na wprowadzenie diet wyższych niż przewidują to regulacje w tym zakresie, będzie zobowiązany od kwoty nadwyżki odprowadzić składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym uwzględnić kwotę nadwyżki w wynagrodzeniu, stanowiącym podstawę naliczenia wpłat
Czy od wypłacanego pracownikowi ryczałtu za używanie samochodu służbowego do celów prywatnych oraz pakietu medycznego, które stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, należy naliczać wpłaty do PPK?
Tak. Podmiot zatrudniający jest zobowiązany do naliczenia wpłat do PPK od wszystkich składników wynagrodzenia, które stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie bowiem z art. 2 ust 1. pkt 40 ustawy o PPK wynagrodzenie, które stanowi podstawę naliczenia wpłat do PPK, jest definiowane jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o której mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Czy od wartości świadczenia niepieniężnego (pracodawca udostępnia pracownikowi lokal mieszkalny) należy naliczyć wpłaty do PPK?
Tak. W związku z tym, że nieodpłatne udostępnienie mieszkania pracownikowi stanowi przychód ze stosunku pracy, który należy wliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od wartości tego świadczenia należy naliczyć wpłaty do PPK.
Czy wpłaty do PPK realizowane przez podmiot zatrudniający będą trafiały na jedno konto, czy może każdy z uczestników PPK otrzyma indywidualne konto?
Wszystkie wpłaty do PPK podmiot zatrudniający będzie przekazywał na jedno konto do instytucji finansowej i dopiero tam będą one być dzielone na indywidulane rachunki uczestników PPK.
Które kryterium należy brać pod uwagę przy naliczaniu wpłat do PPK - czy okres za jaki jest wypłacany dany składnik wynagrodzenia, czy datę wypłaty tego składnika?
Wpłaty do PPK nalicza się od wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu, a nie przysługującego za dany miesiąc. To oznacza, że dla naliczenia wpłat do PPK kluczowa jest data wypłaty danego składnika wynagrodzenia.
Przykład:
Uczestnik PPK w styczniu 2021r. złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Następnie w grudniu 2021 r. złożył wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. W styczniu 2022 r. uczestnik otrzymał premię roczną za 2021 r. Od premii rocznej należy naliczyć wpłaty do PPK - pomimo, że jest to premia za rok, w którym pracownik nie należał do programu PPK.
Jak dokonać korekty wpłat do PPK w sytuacji nadpłaty wynagrodzenia w związku z dostarczeniem zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA po terminie wypłaty wynagrodzenia?
W sytuacji dokonywania korekt wynagrodzenia nadpłaconego w związku z dostarczeniem zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA po terminie wypłaty wynagrodzenia, podmiot zatrudniający, który naliczył, pobrał, a następnie dokonał wpłaty do PPK od nadpłaconego wynagrodzenia, powinien w miesiącu, w którym rozliczył korektę wynagrodzenia za ten miesiąc, obliczyć i dokonać wpłaty do PPK od wynagrodzenia obniżonego o kwotę tej nadpłaty.
Jeżeli podmiot zatrudniający dokonał korekty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale w związku z nieobecnością pracownika nie odliczył z wynagrodzenia kwoty nadpłaty, dokona korekty wpłat do PPK w tym miesiącu, w którym dokona stosownego odliczenia z wynagrodzenia uczestnika PPK.
Czy w zakresie wpłat do PPK obowiązuje limit 30 – krotności kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego?
Nie, w przypadku przekroczenia przez osobę zatrudnioną limitu 30-krotności kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wpłaty do PPK powinny być nadal naliczane, pobierane i dokonywane.
Czy w przypadku ukończenia przez pracownika 60. roku życia i rozpoczęcia wypłat z rachunku PPK pracodawca powinien nadal dokonywać wpłat do PPK?
W myśl art. 97 ust. 3 ustawy o PPK w przypadku rozpoczęcia wypłat środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia wpłaty do PPK nie są dokonywane. Oznacza to, że jeśli uczestnik PPK, który posiada równolegle dwa zatrudnienia i dwa rachunki PPK, po ukończeniu 60. roku życia złoży wniosek o wypłatę środków zgromadzonych na jednym rachunku PPK, to żaden z dwóch podmiotów zatrudniających nie powinien już dokonywać za tego uczestnika wpłat do PPK.
Podmiot zatrudniający nalicza i wypłaca wynagrodzenie w dwóch różnych terminach w miesiącu dla dwóch różnych grup osób zatrudnionych. Czy w związku z tym do instytucji finansowej powinna zostać przekazana lista osób zatrudnionych z podziałem na poszczególne terminy wypłaty wynagrodzenia?
Nie, nie ma obowiązku wysyłania do instytucji finansowej listy z podziałem na terminy wypłaty wynagrodzenia.
Czy w przypadku pracownika zapisanego do PPK przed ukończeniem 70. roku życia, który nie złożył deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, na jego rzecz będą dokonywane wpłaty do PPK do momentu, w którym nie zacznie wypłacać oszczędności z PPK?
Jeżeli w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej została zawarta umowa o prowadzenie PPK i uczestnik PPK nie złożył deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, to wpłaty na rzecz tego uczestnika będą dokonywane do momentu rozpoczęcia wypłat środków zgromadzonych na rachunku PPK. Czas trwania umowy o prowadzenie PPK nie ma związku z wiekiem uczestnika.
Czy jeśli - po zawarciu w imieniu i na rzecz pracownika umowy o prowadzenie PPK - pracownik ten otrzyma składnik wynagrodzenia dotyczący wcześniejszego okresu zatrudnienia (np. premię za poprzedni kwartał), to od tego składnika należy naliczyć i dokonać wpłat do PPK? Jak opisywać wpłaty przekazywane do PPK?
Tak. Wpłaty do PPK naliczamy od wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu, a nie przysługującego za dany miesiąc.
Czy pracodawca, po otrzymaniu pisma od komornika o zajęciu wynagrodzenia uczestnika PPK, będzie zobowiązany najpierw pobrać z wynagrodzenia wpłaty do PPK, czy dokonać potrącenia w ramach prowadzonej z wynagrodzenia egzekucji?
Zgodnie z art. 87 par. 1 kodeksu pracy z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - podlegają potrąceniu tylko następujące należności:
-sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
- kary pieniężne przewidziane w art. 108 kodeksu pracy.
Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej wyżej. A zatem pracodawca zatrudniający pracownika, który nie złożył deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK - po otrzymaniu pisma od komornika o zajęciu wynagrodzenia tego pracownika - zobowiązany będzie najpierw odliczyć z niego składki na ubezpieczenia społeczne, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłaty na PPK, a dopiero od pozostałej kwoty dokonać potrącenia w ramach prowadzonej z wynagrodzenia egzekucji.
Kiedy zgodnie z prawem pracodawca może przestać dokonywać wpłat na PPK?
Zasadą jest, że - o ile pracownik sam nie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK - pracodawca nie może zrezygnować z finansowania i dokonywania wpłat podstawowych na rachunek PPK pracownika. Jest to jego obowiązek ustawowy.
Ustawa o PPK przewiduje jednak wyjątkowe sytuacje, w których pracodawca nie finansuje tych wpłat. I tak, pracodawca nie finansuje wpłat (zarówno podstawowych, jak i dodatkowych):
1) w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy,
2) w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,
3) w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Dodatkowo pracodawca, który po utworzeniu PPK utworzył PPE, może zwolnić się - od miesiąca następującego po miesiącu, w którym PPE został zarejestrowany - z finansowania wpłat podstawowych i dodatkowych do PPK za pracowników, którzy przystąpili do PPE, zawierając porozumienie w tej sprawie z działającą u niego zakładową organizacją związkową. Warunkiem jest, aby odprowadzana składka podstawowa do PPE wynosiła co najmniej 3,5%.
Czy pracodawca powinien naliczyć i przekazać do instytucji finansowej wpłaty do PPK od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po ustaniu jego zatrudnienia?
Tak. Ustanie zatrudnienia pozostaje bez wpływu na obowiązek naliczenia i dokonania wpłat do PPK. To oznacza, że pracodawca powinien naliczyć wpłaty do PPK od wynagrodzenia wypłacanego uczestnikowi PPK po ustaniu zatrudnienia, o ile przed jego wypłatą uczestnik nie złożył deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, w której po ustaniu zatrudnienia uczestnika PPK pracodawca zmienił instytucję finansową.
W jakiej wysokości pracodawca powinien naliczyć wpłaty do PPK od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po ustaniu zatrudnienia?
Pracodawca powinien naliczyć wpłaty do PPK finansowane przez uczestnika PPK od wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi po ustaniu zatrudnienia zgodnie z jego ostatnią deklaracją dotyczącą wpłat do PPK. Natomiast wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający powinny zostać naliczone w wysokości obowiązującej w terminie ich naliczenia zgodnie z umową o zarządzanie PPK.
Czy pracodawca ma obowiązek naliczyć wpłaty do PPK od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po ustaniu zatrudnienia, jeśli w międzyczasie pracodawca zmienił instytucję finansową?
Nie. Pracodawca nie ma obowiązku naliczyć wpłat do PPK od wynagrodzenia byłego pracownika, jeśli przed wypłatą tego wynagrodzenia doszło do rozwiązania umowy o zarządzanie PPK zawartej z instytucją finansową, z którą została zawarta umowa o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz tego pracownika. W takim przypadku nie będzie bowiem podstawy prawnej do takiego działania pracodawcy. Wynika to z faktu, że wpłaty do PPK mogą być dokonywane przez podmiot zatrudniający tylko do instytucji finansowej, z którą ten podmiot ma zawartą umowę o zarządzanie PPK.
Czy pracodawca powinien dokonywać zaległych wpłat do PPK?
Nie. Przepisy nie przewidują możliwości wstecznego dokonywania zaległych wpłat do PPK w sytuacji, w której podmiot zatrudniający nie dopełnił tego obowiązku w ustawowym terminie. Taka regulacja mogłaby okazać się uciążliwa dla osoby zatrudnionej, np. w przypadku, gdy należałoby pobrać i dokonać jednorazowo wpłat do PPK za kilka lub nawet kilkanaście miesięcy. Szkoda, która powstała w związku z niedokonywaniem wpłat, powinna zostać zrekompensowana uczestnikowi PPK na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego.
Kiedy pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za brak lub błędne obliczenie wpłat do PPK?
Pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za brak lub błędne obliczenie, pobranie lub dokonanie wpłaty do PPK wtedy, gdy zostało to spowodowane przekazaniem mu przez osobę zatrudnioną (np. zleceniobiorcę) błędnych informacji, których konsekwencją było błędne ustalenie w przedmiocie podlegania przez daną osobę ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Czy pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, może zwolnić się z obowiązku finansowania wpłat do PPK za osoby, które przystąpiły do PPE - utworzonego po zawarciu umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK?
Nie. Podmiot zatrudniający, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, nie może zwolnić się z obowiązku finansowania wpłat do PPK. Dla wyłączenia obowiązku finansowania przez niego wpłat do PPK niezbędne jest bowiem zawarcie porozumienia zakładową organizacją związkową.
Jaką zasadę należy przyjąć przy zaokrąglaniu wpłat do PPK?
Przepisy ustawy o PPK nie określają zasad zaokrąglania wpłat do PPK. Tym samym należy przyjąć ogólne zasady zaokrąglania, tj. z dokładnością do części setnych złotego, zwiększając ostatnią cyfrę o jeden, jeśli sąsiednia z prawej cyfra jest większa lub równa 5.
Jak dokonać korekty wpłat do PPK?
Korekt wpłat do PPK należy dokonywać opierając się na zasadzie bilansowania. Co oznacza, że w przypadku dokonania wpłat do PPK obliczonych od zaniżonej lub zawyżonej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, należy w następnym miesiącu obliczyć te wpłaty od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiednio podwyższonej o kwotę tej niedopłaty lub zaniżonej o kwotę nadpłaty.
Jeżeli podmiot zatrudniający dokonał korekty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale w związku z nieobecnością pracownika nie wypłacił temu uczestnikowi PPK wynagrodzenia i nie odliczył z wynagrodzenia kwoty nadpłaty, dokona korekty wpłat do PPK w tym miesiącu, w którym dokona stosownego odliczenia z wynagrodzenia uczestnika PPK.
Do której instytucji finansowej pracodawca ma obowiązek przekazywać wpłaty do PPK w sytuacji, gdy po zawarciu umowy o zarządzanie PPK z nową instytucją finansową wypowiedział umowę o zarządzanie PPK dotychczasowej instytucji
Po zawarciu umowy o zarządzanie PPK z nową instytucją finansową i wypowiedzeniu umowy o zarządzanie PPK dotychczasowej instytucji, bieżące wpłaty do PPK powinny być dokonywane na rachunek instytucji dotychczasowej (chyba, że strony umowy umówiły się inaczej). Dopiero po rozwiązaniu dotychczasowej umowy o zarządzanie PPK wpłaty do PPK będą dokonywane do nowej instytucji finansowej, z którą podmiot zatrudniający zawarł nową umowę o zarządzenie PPK oraz umowę o prowadzenie PPK.
Czy jeśli uczestnik PPK był już zatrudniony u danego pracodawcy i po ponownym zatrudnieniu pracodawca wypłaca temu uczestnikowi wynagrodzenie należne za poprzedni okres zatrudnienia, to również od tej kwoty powinien naliczyć wpłatę do PPK?
Każda kwota będąca wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy o PPK, wypłacona uczestnikowi PPK od chwili zawarcia w imieniu i na rzecz tego uczestnika PPK umowy o prowadzenie PPK, w czasie obowiązywania tej umowy i w okresach, gdy nie obowiązuje deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, stanowi wynagrodzenie, od którego należy naliczyć wpłaty do PPK. Nie ma przy tym znaczenia, czy w chwili, w której powstał tytuł do wypłaty tej kwoty uczestnikowi, była zawarta na jego rzecz umowa o prowadzenie PPK. Oznacza to, że jeśli uczestnik PPK był już zatrudniony u danego pracodawcy i po ponownym zatrudnieniu pracodawca wypłaca mu wynagrodzenie należne za poprzedni okres zatrudnienia (z kodem 30 00), to również od tej kwoty powinien naliczyć wpłatę do PPK, nawet jeśli w okresie poprzedniego zatrudnienia pracownik nie był uczestnikiem PPK lub jeśli w okresie poprzedniego zatrudnienia obowiązywała deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Czy dopuszczalne jest dokonanie do PPK wpłaty spóźnionej o np. 1 dzień, tj. przekazanie do instytucji finansowej wpłaty np. 16. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłaty zostały naliczone i pobrane?
Tak. Wpłaty do PPK, które zostały w terminie naliczone i pobrane, a jedynie nie zostały dokonane (przekazane) do PPK, są wpłatami spóźnionymi i dopuszczalne jest ich dokonanie do PPK. Jeżeli wpłaty do PPK nie zostały naliczone i pobrane lub zostały naliczone, lecz nie zostały pobrane przez podmiot zatrudniający w terminie, nie jest dopuszczalne ich późniejsze naliczenie, pobranie i przekazanie do instytucji finansowej. Takie wpłaty do PPK są wpłatami zaległymi.
Przepisy ustawy o PPK nie przewidują możliwości wstecznego dokonywania wpłat zaległych do PPK w sytuacji, w której podmiot zatrudniający nie dopełnił tego obowiązku w ustawowym terminie. Szkoda, która powstała w związku z niedokonywaniem wpłat, powinna zostać zrekompensowana uczestnikowi PPK na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego.
Jak powinien postąpić pracodawca w sytuacji przyznania uczestnikowi PPK świadczenia niepieniężnego (np. pakietu medycznego finansowanego w całości przez pracodawcę), które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale w miesiącu otrzymania tego świadczenia uczestnik PPK nie otrzymał żadnego innego wynagrodzenia, z którego można dokonać pobrania wpłat do PPK finansowanych przez tego uczestnika?
Jeśli świadczenie niepieniężne nie jest wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jego wartość stanowi podstawę naliczenia wpłat do PPK. W sytuacji, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza świadczeniem niepieniężnym, stanowiącym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podmiot zatrudniający jest zobowiązany do naliczenia i dokonania wpłat do PPK tylko tych finansowanych przez siebie. Podmiot zatrudniający nie będzie miał bowiem możliwości pobrania wpłat do PPK z wynagrodzenia uczestnika PPK, ponieważ takie wynagrodzenie nie zostanie uczestnikowi wypłacone.
Czy pracodawca powinien dokonać wpłat do PPK, jeśli po ich naliczeniu i pobraniu, ale przed przekazaniem ich do instytucji finansowej uczestnik PPK zmarł?
Tak. W związku z tym, że wynagrodzenie wypłacone uczestnikowi PPK stanowi przychód ze stosunku pracy, to - jeśli pracodawca naliczył i pobrał z tego wynagrodzenia wpłaty do PPK - powinien przekazać je do instytucji finansowej, mimo że przed ich przekazaniem uczestnik PPK zmarł (środki zgromadzone na rachunku uczestnika PPK podlegają dziedziczeniu).
Czy wpłaty do PPK powinny być naliczone i pobrane, a następnie przekazane do instytucji finansowej od wynagrodzenia wypłaconego członkom rodziny zmarłego pracownika?
Nie. W sytuacji, gdy wynagrodzenie uczestnika PPK wypłacone zostało członkom jego rodziny na podstawie art. 63 [1] kodeksu pracy, należy przyjąć, że wynagrodzenie to nie stanowi przychodu ze stosunku pracy, a jest przychodem z praw majątkowych w rozumieniu przepisów podatkowych. Okoliczność ta przesądza o tym, że taki przychód nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a zatem od takich przychodów nie należy naliczać wpłat do PPK.
Czy PPK obejmuje pracowników delegowanych do pracy za granicą np. w Niemczech?
Oddelegowanie pracownika nie wpływa na zasady objęcia go PPK. To oznacza, że o ile pracownik spełnia definicję osoby zatrudnionej, zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK, pracodawca zobowiązany jest zawrzeć w jego imieniu i na jego rzecz umowę o prowadzenie PPK oraz odprowadzać wpłaty do PPK. Wpłaty do PPK za takiego pracownika będą naliczane od wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPK i opodatkowane (dotyczy to wpłat finansowanych przez pracodawcę) na zasadach analogicznych jak wynagrodzenie.
Jak naliczać wpłaty do PPK, jeśli pracownik otrzymuje wynagrodzenie w obcej walucie?
Wynagrodzenie w rozumieniu ustawy o PPK to podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika jest jego przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowiące podstawę wymiaru składek przychody pracownika osiągane w walutach obcych przelicza się na złote w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Czy pracodawca ma obowiązek informować uczestników PPK o automatycznym wznowieniu dokonywania za nich wpłat do PPK?
Tak. Pracodawca jest zobowiązany co 4 lata wznawiać dokonywanie wpłat od dnia 1 kwietnia (pierwszy raz w 2023 roku) za każdą osobę zatrudnioną, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, chyba że osoba ta ponownie zrezygnuje z ich dokonywania, składając pracodawcy nową deklarację o rezygnacji z ich dokonywania. W związku z tym, do końca lutego w roku, w którym obowiązuje automatyczne wznowienie wpłat, pracodawca powinien poinformować o tym wszystkie osoby, które do momentu przekazania tej informacji złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Jak ustalić kwotę wolną od potrąceń uczestnika PPK?
Kwotę wolną od potrąceń należy ustalać w oparciu o art. 87[1] kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem od wartości minimalnego wynagrodzenia ustalanego na podstawie odrębnych przepisów odlicza się składki na ubezpieczenia społeczne, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłaty dokonywane do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania. Chodzi tu o odliczenie faktycznie obowiązującej wartości procentowej wpłat do PPK finansowanych przez pracownika, zarówno w części obowiązkowej (wpłata podstawowa), jak i dobrowolnej (wpłata dodatkowa), liczonej od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku umów cywilnoprawnych należy pamiętać, że w myśl art. 833 § 2[1] kodeksu postępowania cywilnego, art. 87 i art. 87[1] kodeksu pracy stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną.
Czy pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, którego wynagrodzenie nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, może obniżyć swoją wpłatę podstawową?
Należy przyjąć, że uprawnienie do obniżenia wpłaty podstawowej do PPK finansowanej przez uczestnika PPK jest uzależnione wyłącznie od wysokości osiąganego wynagrodzenia. A zatem osoby zatrudnione na podstawie umów o pracę, nawet w niepełnym wymiarze czasu pracy, są uprawnione do złożenia deklaracji o obniżeniu wpłaty podstawowej, o ile ich wynagrodzenie nie przekracza kwoty 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że nie przeliczamy wynagrodzenia takiej osoby do pełnego etatu.
Jak należy ustalać wynagrodzenie uczestnika PPK w odniesieniu do art. 27 ust. 2 i 4 ustawy o PPK, w przypadku wystąpienia absencji chorobowej lub urlopu bezpłatnego?
Jeżeli uczestnik PPK przepracował tylko część miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych (absencja chorobowa, urlop bezpłatny), ale podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, osiągana z tytułu umowy o pracę w przeliczeniu na pełny miesiąc, będzie wyższa niż kwota 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w umowie o pracę zagwarantowano kwotę wyższą niż 1,2-krotność minimalnego wynagrodzenia), należy przyjąć, że osoba zatrudniona w danym miesiącu nie ma prawa do zadeklarowania obniżenia wpłaty podstawowej na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PPK.
Jak uczestnik PPK ustala, czy jego wynagrodzenie nie przekroczyło 1,2 krotności minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 27 ust. 2 ustawy o PPK?
Aby to ustalić, uczestnik PPK powinien zsumować wynagrodzenie uzyskiwane przez siebie ze wszystkich stosunków zatrudnienia, z których jest objęty obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.
Jak postąpić, jeśli uczestnik PPK korzystający z obniżenia wpłaty podstawowej na koniec danego miesiąca otrzyma dodatkowe wynagrodzenie, które spowoduje przekroczenie 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia w tym miesiącu u danego pracodawcy?
W związku z tym, że podmiot zatrudniający nie uwzględnia deklaracji obniżenia wpłaty podstawowej w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane w tym podmiocie przekracza kwotę 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, podmiot zatrudniający powinien zweryfikować łączne wynagrodzenie osiągnięte w tym podmiocie przez tego uczestnika PPK na koniec każdego miesiąca. Taka sama zasada obowiązuje w przypadku, gdy wynagrodzenie jest wypłacane uczestnikowi więcej niż raz w miesiącu.
Kiedy pracodawca nie uwzględnia deklaracji pracownika w sprawie obniżenia wpłaty podstawowej do PPK?
Pracodawca nie uwzględnia deklaracji w sprawie obniżenia wpłaty podstawowej do PPK w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane w tym podmiocie zatrudniającym przekracza kwotę odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie pracownika (osiągane u tego pracodawcy) będzie wyższe niż wskazany w ustawie limit, pracodawca będzie zobowiązany do podwyższenia wysokości wpłaty podstawowej finansowanej przez pracownika do 2%.
Czy pracodawca może stosować różne procenty wpłat dodatkowych dla różnych grup pracowników?
Tak. Pracodawca może ustalić wysokość wpłaty dodatkowej w różnej wysokości dla poszczególnych grup pracowników. Jednakże zróżnicowanie wysokości procentowej wpłat dodatkowych będzie możliwe wyłącznie z uwzględnieniem długości okresu zatrudnienia w danym podmiocie albo jeśli wynikać to będzie z treści obowiązującego regulaminu wynagrodzeń, czy układu zbiorowego pracy.
Na ile swobodnie podmiot zatrudniający może kształtować zasady przyznawania/różnicowania wpłat dodatkowych?
Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o PPK wpłata dodatkowa może być różnicowana ze względu na długość okresu zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym albo na podstawie postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy obowiązującego w podmiocie zatrudniającym. Przy czym postanowienia regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy nie mogą naruszać zasad równego traktowania w zatrudnieniu. Pracodawca, ustalając zasady przyznawania bądź różnicowania finansowanych przez siebie wpłat dodatkowych, powinien kierować się jedynie obiektywnymi kryteriami.
Jak pobierać wpłaty do PPK w przypadku dwóch list płac? Czy w tej sytuacji przy pobieraniu wpłat należy uwzględnić to, którego miesiąca dotyczy lista płac, czy miesiąc kalendarzowy? Przykład: pracownik podwyższa swoją wpłatę dodatkową do PPK do 2% w kwietniu. Zmiana obowiązuje od maja. Czy na liście płac za kwiecień realizowanej 10 maja mamy uwzględnić i pobrać podwyższoną wpłatę?
W przypadku wpłat do PPK należy brać pod uwagę miesiąc kalendarzowy, w którym jest faktycznie wypłacane wynagrodzenie, a nie miesiąc za jaki to wynagrodzenie przysługuje. Zgodnie z art. 27 ust. 7 ustawy o PPK zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej lub rezygnacja z jej dokonywania obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył zmianę deklaracji. A zatem deklaracja złożona w kwietniu o podwyższeniu wpłaty dodatkowej obowiązuje od maja. Oznacza to, że od wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi w maju pracodawca powinien odprowadzić już wpłatę w wyższej wysokości. Nie ma tu znaczenia za jaki miesiąc wynagrodzenie jest należne, a istotne jest w jakim miesiącu jest wypłacane.
Jak postąpić w sytuacji, gdy uczestnik PPK złoży w ciągu miesiąca dwie dyspozycje zmiany wysokości wpłaty dodatkowej i w każdej z nich zadeklaruje inną wysokość tej wpłaty?
Zgodnie z art. 27 ust. 7 ustawy o PPK zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył dyspozycję takiej zmiany. Jeżeli uczestnik PPK złożył w danym miesiącu kilka deklaracji zmiany wpłaty dodatkowej, to obowiązująca będzie deklaracja złożona najpóźniej, czyli ostatnia złożona.
Czy wysokość wpłaty dodatkowej pracodawcy powinna być określona w umowie o zarządzanie PPK?
Tak. Umowa o zarządzanie PPK określa m.in. wysokość wpłat dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający dla poszczególnych grup osób zatrudnionych.
Czy uczestnik PPK może zmienić wysokość finansowanej przez siebie wpłaty dodatkowej?
Tak. Wysokość wpłaty dodatkowej uczestnik PPK określa w deklaracji składanej pracodawcy. Uczestnik może, w formie zmiany deklaracji, zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania. Zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej lub rezygnacja z jej dokonywania obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik złożył zmianę deklaracji.
Czy pracodawca może różnicować wpłaty dodatkowe w zależności od podstawy zatrudnienia, np. inny procent tej wpłaty przyznać pracownikom, a inny zleceniobiorcom?
Czy pracodawca może uzależnić wysokość finansowanej przez siebie wpłaty dodatkowej od wysokości wpłaty dodatkowej finansowanej przez pracownika (np. w proporcji 1% za 1%)?
Tak. Wpłata dodatkowa finansowana przez podmiot zatrudniający może być różnicowana ze względu na długość okresu zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym albo na podstawie postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy, obowiązujących w podmiocie zatrudniającym. A zatem należy przyjąć, że podmiot zatrudniający może stosować zasadę opisaną w pytaniu pod warunkiem, że zostanie ona przewidziana w jednym z wymienionych aktów wewnątrzzakładowych oraz uwzględniona w treści umowy o zarządzanie PPK.
Czy pracodawca może wycofać się z finasowania wpłaty dodatkowej?
Tak. Pracodawca może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej finansowania. Wymaga to jednak zmiany umowy o zarządzanie PPK. Zmianę umowy o zarządzanie PPK pracodawca powinien uzgodnić z zakładową organizacją związkową lub - w razie braku zakładowej organizacji związkowej z reprezentacją osób zatrudnionych.
Czy trzeba spełnić jakieś warunki, aby otrzymać dopłaty od państwa?
Tak. Wpłatę powitalną (250 zł) otrzymuje pracownik, który przez co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe był uczestnikiem PPK i za co najmniej 3 miesiące zostały dokonane wpłaty podstawowe, finansowane przez tego uczestnika PPK. Dopłatę roczną (240 zł) otrzymuje natomiast uczestnik PPK, którego wpłaty podstawowe i dodatkowe (finansowane przez niego samego i przez pracodawcę) w danym roku wyniosły co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy PPK, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.
Należy jednak pamiętać, że dopłata roczna nie przysługuje jeśli:
- uczestnik PPK w którymkolwiek miesiącu, w którym wysokość wpłat podstawowych finansowanych przez niego wynosiła mniej niż 2% jego wynagrodzenia, osiągał łączne miesięczne wynagrodzenie ze wszystkich źródeł przekraczające kwotę odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (art. 32 ust. 5 ustawy o PPK),
- uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia rozpoczął dokonywanie wypłat środków zgromadzonych na jego rachunku PPK (art. 97 ust. 3 ustawy o PPK).
W jaki sposób uczestnik PPK otrzyma informację o przekazaniu na jego rachunek PPK wpłaty powitalnej oraz rocznej dopłaty od Państwa?
Informację na temat przekazanych na rachunek uczestnika PPK wpłat oraz o innych transakcjach zrealizowanych na tym rachunku uczestnik otrzymywać będzie do końca lutego każdego roku od instytucji finansowej, w której jest prowadzony jego rachunek PPK.
Czy uczestnik PPK, który ma kilka rachunków PPK, na każdy z tych rachunków otrzyma dopłatę roczną od Państwa?
Nie. Za dany rok kalendarzowy uczestnik PPK może nabyć prawo tylko do jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK. Jeżeli uczestnik PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK, dopłata roczna podlega zewidencjonowaniu na rachunku PPK prowadzonym na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej. Jeżeli tego samego dnia zawarto w imieniu uczestnika PPK i na jego rzecz więcej niż jedną umowę o prowadzenie PPK, dopłatę ewidencjonuje się na rachunku PPK, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa.
Kiedy na rachunek uczestnika PPK zostanie przekazana dopłata roczna?
Dopłata roczna powinna pojawić się na rachunku uczestnika PPK, który spełnił warunki do jej otrzymania, nie później niż do 15. kwietnia roku następującego po roku, za który przysługuje.
Czy utworzenie dla uczestnika PPK nowego rachunku PPK w nowej instytucji finansowej uprawnia go do kolejnej wpłaty powitalnej?
Nie. Wpłatę powitalną uczestnik PPK może otrzymać tylko raz. Trafi ona na jego rachunek PPK w terminie 45 dni po zakończeniu kwartału, w którym spełnił on wskazane w ustawie warunki. W imieniu ministra właściwego do spraw pracy przekaże ją uczestnikowi PFR.
Czy, aby dostać dopłatę roczną od państwa, trzeba oszczędzać w PPK przez cały rok?
Nie. Dopłatę roczną w wysokości 240 zł otrzymają uczestnicy PPK, których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku (finansowane przez pracownika i pracodawcę) wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.
Czy wysokość wpłat do PPK ma wpływ na wysokość dopłat rocznych od państwa?
Czy po rozpoczęciu wypłat z rachunku PPK po 60. roku życia, uczestnik ma prawo do dopłaty rocznej?
Nie. Dopłata roczna nie przysługuje uczestnikowi PPK, który rozpoczął dokonywanie wypłat po ukończeniu 60. roku życia - niezależnie od tego, ile rachunków PPK posiada.
Czy zmarłemu uczestnikowi PPK należy się dopłata roczna lub wpłata powitalna, jeśli spełnił warunki do jej otrzymania przed śmiercią?
Tak. Jeśli uczestnik PPK spełnił warunki do nabycia prawa do dopłaty rocznej lub wpłaty powitalnej, powinna ona zostać przekazana na rachunek PPK zmarłego uczestnika.
Czy jeśli uczestnik PPK dokona zwrotu lub wypłaty transferowej z rachunku PPK, jest uprawniony do otrzymania następnie dopłaty rocznej (spełnił warunki do jej otrzymania)?
Tak. Jeśli uczestnik PPK spełnił warunki do uzyskania dopłaty rocznej, nie ma przeszkód, aby ją otrzymał nawet, jeśli jej przekazanie na rachunek PPK nastąpi po dokonaniu zwrotu/wypłaty transferowej.
Czy od wpłat pracodawcy do PPK naliczane są składki na ubezpieczenia społeczne?
Nie. Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym nie stanowią również podstawy do naliczenia składek na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, zdrowotne oraz składek na fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Emerytur Pomostowych).
Czy wpłaty do PPK finansowane przez pracodawcę stanowią przychód pracownika?
Tak. Wpłaty do PPK finansowane przez pracodawcę - zarówno podstawowe, jak i dodatkowe - stanowią przychód uczestnika PPK (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek naliczyć i pobrać od tych wpłat zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z obowiązującą danego pracownika skalą podatkową (12% albo 32%).
Kiedy powstaje przychód uczestnika PPK z tytułu wpłaty do PPK finansowanej przez podmiot zatrudniający?
Przychód uczestnika PPK z tytułu wpłaty do PPK finansowanej przez podmiot zatrudniający powstaje z chwilą dokonania przez ten podmiot wpłaty tych środków do instytucji finansowej. Dokonanie tej wpłaty np. w marcu oznacza, że pracownik uzyskał przychód w marcu, a zatem zaliczka na podatek powinna zostać pobrana przez pracodawcę w marcu, od łącznych przychodów ze stosunku pracy. Jeżeli jednak wypłata wynagrodzenia miesięcznego (np. 10 marca) poprzedzi wpłatę do PPK (15 marca) i pracodawca nie będzie miał już z czego pobrać zaliczki na podatek w marcu (po 10 marca do końca marca pracodawca nie dokona już żadnej wypłaty pieniężnej na rzecz pracownika), to jej nie pobierze. W takim przypadku przychód pracownika z tego tytułu pracodawca doliczy do przychodu ze stosunku pracy wykazywanego w informacji PIT-11 za rok, w którym pracownik otrzymał ten przychód. W tej sytuacji u pracownika może wystąpić konieczność dopłaty podatku przy rozliczeniu rocznym.
Kiedy wpłatę do PPK należy wykazać w raporcie ZUS RCA?
Wpłata do PPK, sfinansowana przez podmiot zatrudniający, staje się przychodem uczestnika PPK z chwilą jej przekazania do instytucji finansowej. Należy wykazać ją w raporcie ZUS RCA za miesiąc, w którym dokonano tej wpłaty. Dla przykładu, jeśli pracownik (uczestnik PPK) otrzymał wynagrodzenie za grudzień 2021 roku w styczniu 2022 roku, a wpłata do PPK - w części finansowanej przez pracodawcę - została przekazana do instytucji finansowej w lutym 2022 roku, to tę wpłatę należy wykazać w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA za luty 2022 roku.
Czy podmiot zatrudniający ma obowiązek pobierać podatek dochodowy od wpłat do PPK finansowanych zleceniobiorcy, który jest obcokrajowcem?
Zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce ustalany jest w oparciu o miejsce zamieszkania dla celów podatkowych podatnika – rezydencję podatkową, a nie obywatelstwo.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ), osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł tych przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Natomiast, stosownie do art. 3 ust. 2a ustawy PIT, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsce zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy).Powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (art. 4a ustawy PIT).
Przychody osoby zatrudnionej będącej nierezydentem, uzyskane ze źródeł, o których mowa w art. 13 pkt 7-9 ustawy PIT (m.in. przychody osiągane z tytułu wykonywania umowy zlecenia), podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 29 ust 1 ustawy PIT. Stosownie do art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT, podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Polski przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a, przychodów z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6-9 pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.
Jednocześnie, zgodnie z art. 29 ust 2 ustawy PIT, przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
W związku z powyższym, jeżeli zgodnie z właściwą umową o unikaniu podwójnego opodatkowania przychód nierezydenta nie podlega opodatkowaniu w Polsce, a jego miejsce zamieszkania dla celów podatkowych zostało udokumentowane za pomocą certyfikatu rezydencji, płatnik nie jest obowiązany do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy PIT. W sytuacji, gdy przychód nierezydenta nie podlega opodatkowaniu w Polsce, również przychód uzyskany z tytułu wpłat na PPK finansowanych przez podmiot zatrudniający nie podlega opodatkowaniu w Polsce.
Czy program PPK dotyczy pracowników oddziału w Polsce spółki zagranicznej, którzy są rezydentami podatkowymi Szwajcarii? Jak będzie wyglądała kwestia opodatkowania finansowanych za nich wpłat do PPK?
Przepisy ustawy o PPK dotyczą wszystkich osób zatrudnionych na podstawie tytułów wymienionych w katalogu z art. 2 ust. 1 pkt 18, podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Z opisanego w pytaniu stanu faktycznego wynika, że wynagrodzenia za pracę pracowników będących rezydentami Szwajcarii nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. W takim przypadku, przychód pracowników uzyskany z wpłat do PPK finansowanych przez podmiot zatrudniający nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce.
W jakiej pozycji w zeznaniu PIT ma być wykazany przychód z tytułu wpłat do PPK finansowanych przez pracodawcę?
W przypadku wskazywania w zeznaniu podatkowym PIT przychodu z tytułu wpłat do PPK finansowanych przez podmiot zatrudniający, przychody te powiększają wielkość świadczeń, które osoba zatrudniona uzyskuje od podmiotu zatrudniającego.
Zasady opodatkowania przychodów z wpłat na PPK finansowanych przez podmiot zatrudniający, wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są takie same jak przy innych świadczeniach wypłacanych tej osobie zatrudnionej. Także obowiązki płatnika są analogiczne do tych, które istnieją w stosunku do świadczeń wypłacanych tej osobie zatrudnionej przez ten podmiot zatrudniający.
Przedsiębiorca deleguje pracowników do pracy w Niemczech. Pracownicy otrzymują wynagrodzenie za pracę w euro, które następnie przelicza się na złotówki, a zaliczki na podatek dochodowy są płacone w Niemczech. Gdzie należy zapłacić podatek od wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający – w Polsce czy w Niemczech?
Opodatkowanie wynagrodzenia polskich pracowników oddelegowanych do pracy w Niemczech następuje zgodnie z art. 15 ust. 1 umowy między Polską a Niemcami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.
Jeżeli, zgodnie z art. 15 ust. 1 tej umowy, wynagrodzenia pracowników oddelegowanych do pracy w Niemczech podlegają opodatkowaniu w Niemczech, to należy uznać, że również przychód pracowników uzyskany z wpłat do PPK finansowanych przez podmiot zatrudniający podlega opodatkowaniu w Niemczech.
Jak naliczać koszty uzyskania przychodów w przypadku uczestnika PPK będącego zleceniobiorcą?
Wpłaty do PPK (podstawowe i dodatkowe) finansowane przez zleceniodawcę stanowią przychód osoby zatrudnionej - uczestnika PPK (zleceniobiorcy), podlegający opodatkowaniu. Od tego przychodu przysługują koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Koszty te stanowią 20% uzyskanego przychodu, z tym, że oblicza się je od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Koszty uzyskania przychodów powinny być obliczane od łącznego przychodu zleceniobiorcy, uwzględniającego wpłatę do PPK sfinansowaną przez zleceniodawcę, w związku z czym właściwy jest następujący schemat postępowania: kwota wynagrodzenia zleceniobiorcy brutto - składki na ubezpieczenia społeczne + wpłata do PPK sfinansowana przez zleceniodawcę - koszty uzyskania przychodu = podstawa podatku.
Wpłaty do PPK – w części finansowane przez spółkę – stanowią przychód członka rady nadzorczej. Czy w odniesieniu do tego przychodu zastosowanie mają kwotowe, czy procentowe koszty uzyskania?
Do przychodów z tytułu zasiadania w radzie nadzorczej, w tym z tytułu wpłat do PPK sfinansowanych przez spółkę, stosuje się kwotowe "pracownicze" koszty uzyskania przychodów.
Czy jeśli wynagrodzenie za listopad zostało wypłacone pracownikowi 10 grudnia, a wpłaty do PPK naliczone od tego wynagrodzenia zostały przekazane do instytucji finansowej 15 stycznia, to należy uznać, że wpłaty były należne za grudzień i są dla pracodawcy kosztem w grudniu, czy też były należne za listopad i są dla pracodawcy kosztem w listopadzie?
Wpłata, o której mowa w pytaniu, stanowi koszt pracodawcy za listopad. Wpłaty do PPK, w części finansowanej przez pracodawcę, stanowią dla niego koszty uzyskania przychodów za miesiąc, za który są należne, pod warunkiem, że zostały odprowadzone w terminie określonym w ustawie o PPK, czyli do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone. Przez miesiąc, za który wpłaty do PPK są należne, należy rozumieć w tym przypadku miesiąc, za który należne jest wynagrodzenie pracownika stanowiące podstawę do obliczenia wysokości wpłaty finansowanej przez podmiot zatrudniający.
Czy wpłaty do PPK sfinansowane przez pracodawcę, dokonane po upływie ustawowego terminu (albo przed tym terminem) stanowią dla tego pracodawcy koszt uzyskania przychodów?
Tak. Wpłaty do PPK sfinansowane przez pracodawcę, dokonane po terminie stanowią dla niego koszt uzyskania przychodów w miesiącu ich przekazania do instytucji finansowej. Natomiast wpłaty dokonane przed terminem traktuje się jako dokonane w terminie.
Czy przy wypłacie środków z rachunku PPK w razie poważnego zachorowania lub na pokrycie wkładu własnego jest pobierany podatek od zysków kapitałowych?
Nie. Ustawa PIT zwalnia z opodatkowania dochody uczestnika PPK od kwot wypłaconych:
- w przypadku poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka, </p>
- na pokrycie wkładu własnego, o ile środki zostały zwrócone w terminie wynikającym z umowy zawartej z instytucją finansową.
Podatek od zysków kapitałowych (19%) powinien być natomiast naliczony od dochodu ze środków wypłaconych na pokrycie wkładu własnego i nie zwróconych w terminie wynikającym z umowy zawartej z instytucją finansową. Dochód powstaje w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin zwrotu wypłaconych środków określony we wspomnianej umowie. Obowiązek wykazania należnego podatku dochodowego w jednym z zeznań rocznych: PIT-36, PIT-36L, PIT-38 lub PIT-39 spoczywa na podatniku, czyli uczestniku PPK korzystającym z opisanej wyżej wypłaty.
Czy od odziedziczonych środków z PPK trzeba zapłacić podatek od spadków i darowizn?
Nabycie w drodze dziedziczenia środków z PPK nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Stanowi o tym art. 113 ustawy o PPK, który wprowadził odpowiednie zmiany w ustawie z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.
Czy wypłacając środki z PPK w formie pieniężnej małżonek zmarłego uczestnika PPK lub osoba uprawniona muszą zapłacić podatek od zysków kapitałowych?
Nie. Przed dokonaniem takiego zwrotu nie dokonuje się żadnych potrąceń publicznoprawnych. Środki są wypłacane na rzecz małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnionej w pełnej wysokości. W szczególności nie pomniejsza się je o podatek od zysków kapitałowych.
Czy wycofanie oszczędności z PPK przed 60. rokiem życia (tzw. zwrot) wiąże się z koniecznością zapłaty podatku?
Tak. W takim przypadku uczestnik PPK jest zobowiązany do zapłaty podatku od zysków kapitałowych. W przypadku zwrotu środków uczestnik PPK otrzyma:
- 70% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych;
- 100% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez tego uczestnika, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych.
Potrącone przez instytucję finansową 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający przekazane zostanie na rachunek wskazany przez ZUS. Informacja o tej kwocie zostanie zaewidencjonowana na koncie uczestnika PPK w ZUS jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana do ZUS, podwyższając w ten sposób jego kapitał emerytalny. Środki pochodzące z dopłat od Państwa są zwracane w całości do Funduszu Pracy.
Czy pracodawca informuje Instytucję finansową o rezygnacji pracownika z dokonywania wpłat do PPK, jeżeli ta rezygnacja nastąpiła przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK, tzn. osoba ta nie jest uczestnikiem PPK?
Nie. Zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy o PPK podmiot zatrudniający ma obowiązek poinformowania instytucji finansowej o złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK złożonej przez uczestnika PPK, czyli osobę, na której rzecz i w której imieniu podmiot zatrudniający zawarł z tą instytucją finansową umowę o prowadzenie PPK. Jeśli zatem pracownik złożył taką deklarację przed podpisaniem dla niego umowy o prowadzenie PPK (co oznacza, że nie jest uczestnikiem PPK), to podmiot zatrudniający nie musi o tym fakcie informować instytucji finansowej.
Czy pracodawca może wyznaczyć dzień w miesiącu, do którego pracownicy mogą składać deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Pracodawca może określić dzień, do którego uczestnicy PPK powinni składać deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, ale należy pamiętać, że uczestnik PPK może w dowolnym momencie zrezygnować z dokonywania wpłat do PPK na podstawie złożonej podmiotowi zatrudniającemu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat. Oznacza to, że pracodawca nie może odmówić pracownikowi przyjęcia deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK nawet jeśli wyznaczył termin na jej złożenie, a pracownik nie zastosował się do tego terminu.
Czy pracodawca informuje instytucję finansową o składanych przez uczestników PPK deklaracjach o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
O złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przez uczestnika PPK podmiot zatrudniający ma obowiązek poinformować wybraną instytucją finansową niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia mu takiej deklaracji. Tak wynika z art. 23 ust. 3 ustawy o PPK. A więc termin na przekazanie informacji instytucji finansowej o złożeniu deklaracji o rezygnacji jest liczony dla każdego uczestnika składającego taką deklarację indywidualnie.
Czy złożenie przez uczestnika PPK rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK w dniu 30 marca 2021 r. spowoduje zwrot wpłaty do PPK dokonanej 15 marca 2021 r.?
Nie.Ustawa o PPK w art. 23 ust. 4 określa, że podmiot zatrudniający nie dokonuje wpłat za uczestnika PPK, który złożył deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat począwszy od miesiąca, w którym uczestnik PPK taką deklarację złożył. Wpłaty pobrane w tym miesiącu podlegają zwrotowi. To oznacza, że wpłaty dokonane w kwietniu przed złożeniem deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK nie będą podlegały zwrotowi.
Po złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK wpłaty nie powinny być dokonywane. Zwrotowi natomiast będą podlegały wszystkie wpłaty pobrane z wynagrodzenia uczestnika PPK (nie ma znaczenia w jakim miesiącu), ale jeszcze nie przekazane na jego rachunek PPK. Należy przy tym zauważyć, że użyty tu termin "zwrot" nie powinien być rozumiany zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 47 ustawy o PPK, gdyż nie jest on dokonywany na wniosek uczestnika PPK (patrz art. 105 ustawy o PPK).
Co 4 lata, od dnia 1 kwietnia pracodawca automatycznie wznawia wpłaty do PPK za osoby zatrudnione/uczestników PPK, którzy złożyli deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat. Czy termin 4 lat należy liczyć indywidualnie dla każdej osoby zatrudnionej/uczestnika PPK, w zależności od daty złożenia deklaracji o rezygnacji?
Nie, ten termin nie jest liczony indywidualnie dla każdej osoby zatrudnionej. Rezygnacja złożona np. w czerwcu 2020 roku będzie skuteczna do 28 lutego 2023 roku, czyli do tzw. pierwszego automatycznego wznowienia wpłat do PPK. Do końca lutego 2023 roku podmiot zatrudniający powinien poinformować uczestnika PPK o wznowieniu dokonywania wpłat do PPK, począwszy od 1 kwietnia 2023 roku. Jeżeli uczestnik, po otrzymaniu tej informacji, ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, wpłaty do PPK nie będą dokonywane. Kolejne wznowienie nastąpi od 1 kwietnia 2027 roku.
Czy istnieje możliwość złożenia przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK tylko w zakresie wpłaty podstawowej finansowanej przez uczestnika PPK albo tylko w zakresie wpłaty podstawowej finansowanej przez podmiot zatrudniający?
Nie, nie ma takiej możliwości. Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK dotyczy wszystkich wpłat do PPK.
Czy pracownik, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, może znów oszczędzać w PPK?
Tak. Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, może w każdym czasie złożyć pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Ponownych wpłat pracodawca dokona już od kolejnego miesiąca.
Czy pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu osoby, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat?
Nie. Jeśli osoba zatrudniona złożyła pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przed zawarciem w jej imieniu umowy o prowadzenie PPK, pracodawca nie zawiera tej umowy.
Czy zatrudniając ponownie pracownika, pracodawca powinien honorować złożoną przez niego wcześniej deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Tak. Złożona pracodawcy deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat jest skuteczna do ostatniego dnia lutego roku, w którym pracodawca jest zobowiązany do wznowienia dokonywania wpłat do PPK za uczestnika, bez względu na to, czy dana osoba jest zatrudniona w danym podmiocie w sposób ciągły, czy z przerwami. Wskazane jest jednak, aby podmiot zatrudniający, w celu zabezpieczenia swoich interesów, zatrudniając ponownie daną osobę potwierdził, że podtrzymuje ona złożoną wcześniej deklarację o rezygnacji.
Czy deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK musi zostać złożona według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów? Czy pracodawca może przygotować własny wzór takiej deklaracji?
Ustawa o PPK wskazuje, że deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK należy złożyć w formie pisemnej. Deklaracja powinna zawierać dane dotyczące podmiotu zatrudniającego i uczestnika PPK oraz oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach jej złożenia. Wzór tej deklaracji określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów. Pracodawca może więc przygotować formularz deklaracji zgodny ze wzorem zamieszczonym w rozporządzeniu. W przypadku jednak, gdy pracownik nie skorzysta z udostępnionego przez pracodawcę formularza deklaracji i złoży deklarację na formularzu niezgodnym ze wzorem zamieszonym w rozporządzeniu albo deklarację napisaną odręcznie, pracodawca ma obowiązek przyjąć tak sporządzoną deklarację, jeżeli zawiera ona wszystkie elementy wymagane przepisami prawa.
Czy po dniu automatycznego wznowienia wpłat do PPK deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK osoby już niepracującej u danego pracodawcy nadal obowiązuje?
Nie. Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK obowiązuje do końca lutego roku, w którym następuje automatyczne wznowienie wpłat do PPK. To oznacza, że nawet w sytuacji, gdy uczestnik PPK nie pozostaje w zatrudnieniu na dzień, od którego następuje automatyczne wznowienie wpłat do PPK, złożona przez niego deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przestaje obowiązywać. Obowiązywanie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK nie jest bowiem zależne od pozostawania uczestnika PPK w zatrudnieniu, a jest związane z uczestnictwem w PPK. Tym samym, w razie ponownego zatrudnienia uczestnika PPK u tego samego pracodawcy, w sytuacji opisanej w pytaniu, wpłaty do PPK trzeba będzie naliczyć począwszy od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi PPK w związku z ponownym zatrudnieniem, chyba że uczestnik PPK złoży deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat.
Czy niepodanie przez uczestnika PPK w deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK jednej z jego danych identyfikujących (np. numeru dowodu osobistego) oznacza, że deklaracja nie została skutecznie złożona?
W przypadku złożenia przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, w której nie zostały podane wszystkie dane identyfikujące go, pracodawca powinien ocenić, czy braki te mają wpływ na ustalenie tożsamości osoby składającej deklarację. Innymi słowy, czy mogą powstać wątpliwości co do tożsamości osoby, która złożyła tę deklarację. Jeżeli takie wątpliwości powstaną, mogą one stanowić podstawę do uznania, że deklaracja nie została skutecznie złożona. Pracodawca, który powziął wątpliwości co do tożsamości osoby, która złożyła deklarację, powinien zatem podjąć czynności mające na celu uzyskanie deklaracji z kompletnymi danymi. Zarówno w jego interesie, jak i w interesie uczestnika PPK jest, aby obliczenia wysokości wpłat do PPK dokonywane były na podstawie kompletnych dokumentów. Jeśli natomiast w deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK nie zostaną wskazane wszystkie dane identyfikujące uczestnika PPK, ale podmiot zatrudniający nie ma wątpliwości co do tożsamości osoby, która ją złożyła, może uznać, że deklaracja została przez tę osobę skutecznie złożona.
Jakie wpłaty powinien zwrócić pracodawca uczestnikowi po złożeniu przez niego deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Od momentu złożenia przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat pracodawca nie powinien dokonywać już żadnych wpłat do PPK, czyli przekazywać wpłat do instytucji finansowej. Zwrot dotyczyć powinien wpłat do PPK, które zostały przez pracodawcę naliczone i pobrane, ale nie zostały dokonane (nie zostały przekazane do instytucji finansowej) przed złożeniem deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Czy uczestnik PPK może wypłacić pieniądze z PPK wcześniej, zanim zakończy aktywność zawodową?
Tak. Uczestnik PPK może w dowolnym momencie skorzystać ze zgromadzonych w PPK oszczędności, dokonując zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK lub dokonując wypłaty środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych.
Składając wniosek o zwrot środków (wycofanie środków przed ukończeniem 60. rokiem życia), uczestnik PPK otrzyma zgromadzone przez siebie oszczędności, pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych,
- 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy - pobrane 30% przekazane zostanie na rzecz uczestnika PPK do ZUS i zaewidencjonowane na jego koncie ubezpieczonego jako składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana,
- środki pochodzące z dopłat od państwa.
Wypłata środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych dotyczy wypłaty w przypadku:
- poważnej choroby uczestnika, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu),
- pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego np. na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100% środków, z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).
Wszelkie dyspozycje co do środków zebranych w PPK, uczestnik zgłasza wyłącznie instytucji finansowej prowadzącej jego rachunek.
Czy jeśli uczestnik PPK dokona zwrotu lub wypłaty transferowej środków z PPK, może nadal oszczędzać w PPK?
Tak. Dokonanie zwrotu lub wypłaty transferowej środków zgromadzonych na rachunku PPK nie stanowi przeszkody do dalszego oszczędzania w tym samym PPK.
Rachunek PPK, z którego dokonano zwrotu lub wypłaty transferowej, nadal jest prowadzony dla uczestnika PPK i nawet w razie złożenia przez tego uczestnika deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK wpłaty te są wznawiane co 4 lata.
Czy dopuszczalny jest częściowy zwrot lub częściowa wypłata transferowa środków z PPK?
Nie. Nie są dopuszczalne częściowy zwrot lub częściowa wypłata transferowa środków z PPK.
Jaka powinna być forma składania wniosków o zwrot?
Warunki, terminy i sposób dokonania zwrotu określa umowa o zarządzanie PPK. A zatem umowa o zarządzanie PPK powinna określać warunki realizacji zwrotu, w tym formę i miejsce składania wniosków. W sprawach dotyczących PPK uczestnik składa oświadczenia woli w postaci elektronicznej lub w innej postaci, jeżeli w umowie o zarządzanie PPK tak określono. To oznacza, że również wniosek o zwrot, który jest oświadczeniem woli, uczestnik składa instytucji finansowej co do zasady w formie elektronicznej, chyba że umowa o zarządzanie PPK będzie przewidywała inną formę.
Czy uczestnik PPK, który ukończył 60 rok życia i zdecydował się na rozpoczęcie wypłaty środków, może dowolnie zmniejszać lub zwiększać wartość procentową wypłaty jednorazowej?
Nie. W przypadku wypłaty środków z PPK po 60. roku życia 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika wypłacanych jest jednorazowo, chyba że uczestnik PPK złoży wniosek o wypłatę tej części środków w ratach, a 75% środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika wypłacanych jest w co najmniej 120 ratach miesięcznych, chyba że uczestnik PPK złoży wniosek o wypłatę w mniejszej liczbie rat. Z powyższego wynika, iż uczestnik PPK nie ma możliwości dowolnego zmniejszania lub zwiększania wartości wypłaty jednorazowej. Wypłata środków z PPK po osiągnięciu przez uczestnika PPK 60. roku życia może być dokonana w jednej z dwóch wskazanych proporcji:
- 25% środków jednorazowo i 75% środków w miesięcznych ratach,
- 100% środków w miesięcznych ratach bez wypłaty jednorazowej.
W jakim terminie powinna zostać zdiagnozowana choroba, aby uczestnik PPK mógł wypłacić do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK?
Termin zdiagnozowania choroby nie ma znaczenia. Uczestnik PPK może wnioskować o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania tego uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka. Ustawa nie wskazuje, że wniosek o wypłatę tych środków może zostać złożony wyłącznie, jeśli uczestnik (albo jedna z wymienionych w ustawie osób) zachorował w trakcie trwania uczestnictwa w PPK.
Należy zatem przyjąć, że dla skorzystania z prawa do wypłaty do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania nie ma znaczenia, że uczestnik zachorował przed rozpoczęciem oszczędzania w PPK.
Czy wypłata 25% środków w przypadku poważnego zachorowania, w ratach lub jednorazowo, ma wpływ na dokonywanie wpłat na rachunek PPK?
Nie. Wypłacenie do 25% zgromadzonych na rachunku PPK środków w przypadku poważnego zachorowania, czy to jednorazowo, czy w ratach, nie stanowi przeszkody do wnoszenia kolejnych wpłat do PPK.
Czy istnienie poważnego zachorowania uczestnik PPK powinien udokumentować pracodawcy?
Nie. Wniosek o wypłatę środków z tytułu poważnego zachorowania pracownik składa instytucji finansowej, a nie pracodawcy. Do takiego wniosku uczestnik PPK powinien dołączyć zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające wystąpienie poważnego zachorowania (jednostki chorobowe wymienione wart. 2 ust. 1 pkt 23 lit. d albo e ustawy o PPK) lub orzeczenie wydane przez:
- lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na okres co najmniej 2 lat, lub
- zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności stwierdzające umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych na okres co najmniej 2 lat, lub
- zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności stwierdzające niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat, w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Ile razy uczestnik PPK może wypłacać oszczędności z PPK w związku z poważnym zachorowaniem?
Wniosek o wypłatę do 25 % środków w związku z poważnym zachorowaniem może być złożony przez uczestnika PPK wielokrotnie. Przy czym, należy przyjąć zasadę, że jedno ze zdarzeń mieszczących się w katalogu "poważnego zachorowania" (jednej osoby) uzasadniać może jedną wypłatę z rachunku PPK. To oznacza, że ten sam uczestnik PPK może wypłacić do 25% zgromadzonych na rachunku PPK środków np. w przypadku zdiagnozowania u niego jednej z jednostek chorobowych wskazanych w ustawie o PPK, pomimo że wcześniej wypłacił już do 25% zgromadzonych na rachunku PPK środków w związku ze zdiagnozowaniem u niego innej z wymienionych w ustawie jednostek chorobowych.
Czy po ukończeniu 60. roku życia można dokonać wypłaty środków z PPK w razie poważnego zachorowania?
Tak. Wiek uczestnika nie ma znaczenia dla możliwości skorzystania z wypłaty środków w razie poważnego zachorowania. To oznacza, że również uczestnik PPK, który ukończył 60. rok życia, może dokonać wypłaty środków z PPK na ten cel.
Czy pomimo rozpoczęcia wypłat z rachunku PPK po ukończeniu 60. roku życia, uczestnik może w razie poważnego zachorowania wnioskować o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK?
Tak. Rozpoczęcie wypłaty środków po ukończeniu 60. roku życia nie stanowi przeszkody do skorzystania z wypłaty środków zgromadzonych w PPK w razie poważnego zachorowania. Spowoduje to jednak konieczność ponownego ustalenia wysokości rat realizowanej wypłaty.
Czy wszyscy uczestnicy PPK, biorąc kredyt hipoteczny na zakup np. mieszkania, mogą sfinansować wkład własny ze środków PPK?
Nie. Z tego rozwiązania skorzystać mogą tylko uczestnicy PPK, którzy nie ukończyli 45. roku życia w dniu złożenia do instytucji finansowej wniosku o zawarcie umowy o dokonanie wypłaty w celu pokrycia wkładu własnego.
W jakim terminie uczestnik PPK jest zobowiązany zwrócić środki wypłacone z PPK na sfinansowanie wkładu własnego?
Zasady i terminy zwrotu wypłaconych środków powinna określać umowa, którą uczestnik PPK zawiera z instytucją finansową, przy czym termin zwrotu:
-nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków,
- nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia wypłaty środków.
Kto ustala wysokość rat i kto pilnuje, czy środki wypłacone z PPK w celu pokrycia wkładu własnego są zwracane w terminie?
Zasady i terminy zwrotu wypłaconych z PPK środków, w tym tzw. raty, określa umowa zawarta z instytucją finansową przed dokonaniem wypłaty tych środków. Umowa taka powinna określać również procedurę, która powinna być stosowana w razie nieterminowej spłaty rat. Instytucja finansowa, z którą została zawarta umowa, powinna monitorować spłaty rat i podejmować działania mające na celu zapewnienie terminowej ich spłaty.
Czy wniosek o wypłatę transferową uczestnik PPK może złożyć wyłącznie za pośrednictwem pracodawcy?
Nie. Pracodawca składa w imieniu uczestnika PPK wniosek o wypłatę transferową tylko w sytuacjach opisanych w art. 12 i art. 19 ustawy o PPK, czyli w przypadku zmiany instytucji finansowej przez pracodawcę lub złożenia przez pracownika oświadczenia o zawartych umowach o prowadzenie PPK (w przypadku zmiany miejsca pracy przez pracownika). W pozostałych przypadkach wniosek o taką wypłatę uczestnik PPK powinien złożyć bezpośrednio instytucji finansowej. Nie ma przeszkód, aby pracodawca pośredniczył w przekazaniu takiego wniosku do instytucji finansowej, jednak taka możliwość powinna wynikać z treści umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK. Należy przy tym podkreślić, że wyłączenie postanowieniami tych umów możliwości składania wniosku o wypłatę transferową przez uczestnika bezpośrednio instytucji finansowej jest niedopuszczalne.
Czy dokonanie przez uczestnika PPK wypłaty transferowej do innej instytucji finansowej jest możliwe tylko w trakcie trwania stosunku pracy?
Nie. Uczestnik PPK może dokonać wypłaty transferowej na rachunek PPK prowadzony przez inną instytucję finansową w dowolnym momencie oszczędzania w PPK i nie ma znaczenia, czy pozostaje w stosunku pracy, czy też nie.
Czy pracodawca uwzględnia brak zgody uczestnika PPK na wypłatę transferową, jeżeli został powiadomiony o tym braku zgody po terminie?
Nie. Poinformowanie pracodawcy przez uczestnika PPK o braku zgody na złożenie przez niego wniosku o wypłatę transferową, dokonane po upływie określonego w ustawie 7-dniowego terminu liczonego od dnia otrzymania przez uczestnika PPK informacji o obowiązku złożenia takiego wniosku, będzie bezskuteczne. W takiej sytuacji pracodawca powinien złożyć w imieniu uczestnika PPK wniosek o dokonanie takiej wypłaty.
Kiedy należy uznać, że informacja uczestnika PPK o braku zgody na transfer środków dotarła do pracodawcy w terminie?
Przez poinformowanie pracodawcy o braku zgody na złożenie wniosku o wypłatę transferową należy rozumieć faktyczne złożenie mu przez uczestnika PPK w formie pisemnej oświadczenia o braku takiej zgody. Należy zatem uznać, że pracodawca został poinformowany o braku zgody w zakreślonym ustawowo 7-dniowym terminie, jeśli przed upływem tego terminu mógł zapoznać się z jego treścią (zgodnie z art. 61 kodeksu cywilnego). W przypadku natomiast, jeśli oświadczenie zostało wysłane pocztą, za dzień poinformowania podmiotu zatrudniającego należy przyjąć dzień jego doręczenia podmiotowi zatrudniającemu, a w razie niepodjęcia przesyłki listownej przez ten podmiot, dzień pierwszego jej awizowania.</p>
Co dzieje się z oszczędnościami w PPK po śmierci uczestnika?
W razie śmierci uczestnika PPK, połowę zgromadzonych środków (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) instytucja finansowa przekazuje na rachunek PPK, IKE lub PPE małżonka uczestnika. Na jego wniosek instytucja finansowa może także dokonać zwrotu przypadających mu środków w formie pieniężnej.
Środki, które nie zostaną przekazane małżonkowi, trafią do wskazanych przez uczestnika osób uprawnionych (w zależności od ich wniosku, w formie wypłaty transferowej do PPK, IKE, PPE albo w formie pieniężnej). Uczestnik może bowiem wskazać instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mają po jego śmierci otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Jeżeli uczestnik PPK nie wskaże osób uprawnionych, środki będą przypadały spadkobiercom (na zasadach regulowanych przepisami kodeksu cywilnego).
Czy osobami uprawnionymi do otrzymania środków z rachunku PPK po śmierci uczestnika PPK mogą być tylko członkowie jego rodziny?
Nie. Ustawa o PPK nie określa, jakie to mają być osoby, co oznacza, że uczestnik PPK wskazując instytucji finansowej osoby, które po jego śmierci mają otrzymać zgromadzone przez niego na rachunku PPK oszczędności, ma tu całkowitą dowolność. Może więc wskazać kogoś z rodziny (np. małżonka, dziecko, brata, siostrę, kuzyna, kuzynkę itp.), ale może też zdecydować, aby po jego śmierci jego oszczędności zgromadzone w PPK otrzymały osoby w ogóle z nim niespokrewnione, np. przyjaciele.
Przy czym raz wydana dyspozycja może być przez uczestnika zmieniana. Może on więc zarówno uzupełnić listę uprawnionych o nowe osoby (ustawa nie ogranicza liczby takich osób), wskazać zupełnie nowe osoby, odwołać wcześniejsze dyspozycje nie wskazując nikogo, jak i inaczej określić podział oszczędności między wskazane przez siebie osoby.
Czy uczestnik PPK może wskazać do dziedziczenia środków z PPK podmiot prawny?
Nie. Uczestnik PPK może wskazać, w formie pisemnej, instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mają po jego śmierci otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Przez osobę uprawnioną należy rozumieć osobę fizyczną wskazaną przez uczestnika PPK, osobę, o której mowa w art. 832 par. 2 kodeksu cywilnego lub spadkobiercę uczestnika PPK, które na zasadach określonych w ustawie, otrzymają środki zgromadzone na rachunku PPK przez uczestnika PPK w przypadku jego śmierci. Oznacza to, że uczestnik PPK, na gruncie ustawy o PPK może wskazać jako osobę uprawnioną tylko osobę fizyczną.
Co będzie, gdy uczestnik PPK nie wskaże osób uprawnionych?
Jeżeli uczestnik PPK nie wskaże takich osób, środki zgromadzone na jego rachunku PPK w zakresie, w jakim nie przysługują one małżonkowi zmarłego uczestnika PPK, podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że środki te będą dziedziczone przez spadkobierców uczestnika PPK (na zasadach regulowanych przepisami kodeksu cywilnego).
W jaki sposób powinny być traktowane złożone przez uczestnika PPK dyspozycje dotyczące osób uprawnionych w przypadku zmiany przez pracodawcę instytucji zarządzającej PPK?
Dyspozycja złożona instytucji finansowej dotyczy wyłącznie środków zgromadzonych na rachunku PPK w tej instytucji, której została złożona. Dyspozycja ta jest bowiem związana z umową o prowadzenie PPK zawartą na rzecz uczestnika PPK z daną instytucją finansową (art. 21 ustawy o PPK). Zatem w przypadku zmiany przez pracodawcę instytucji finansowej uczestnik PPK powinien złożyć tej instytucji nową dyspozycję dotyczącą osób uprawnionych.
Jakie instytucje mogą zarządzać środkami gromadzonymi w PPK?
Oszczędnościami gromadzonymi w PPK może zarządzać tylko taka instytucja, która:
- posiada co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi typu otwartego, funduszami emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi, a w przypadku zakładów ubezpieczeń- co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie oferowania ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
- posiada kapitał własny, a w przypadku zakładów ubezpieczeń - dopuszczone środki własne w wysokości co najmniej 25 mln zł, w tym co najmniej 10 mln zł w środkach płynnych (rozumianych jako lokaty określone dla funduszu rynku pieniężnego, o którym mowa w art. 178 ustawy o funduszach inwestycyjnych);
- zarządza odpowiednią liczbą funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty,
oraz wyznaczona instytucja finansowa (rolę tej instytucji od 1 lipca 2019 r. pełni PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.).
Od czego zależy polityka inwestycyjna funduszu zdefiniowanej daty?
Ważną zasadą przyjętą w ustawie o PPK jest kryterium szczególnego bezpieczeństwa dla inwestowanych pieniędzy. Zakłada ona m.in., że oferta funduszy inwestycyjnych musi być dopasowana do wieku oszczędzających (tzw. fundusze zdefiniowanej daty). Chodzi o to, że wraz ze zbliżaniem się uczestnika PPK do 60. roku życia polityka inwestycyjna powinna automatycznie stawać się coraz bardziej ostrożnościowa i dostosowana do profilu ryzyka oszczędzającego. Innymi słowy, uczestnik PPK inwestuje z jednym funduszem przez cały okres gromadzenia środków, a ten fundusz w miarę zbliżania się do 60. roku życia zmienia politykę inwestycyjną w taki sposób, aby ograniczać ryzyko inwestycyjne.
Kto czuwa nad wypłacalnością instytucji prowadzących PPK?
Wypłacalność danego podmiotu zarządzającego jest stale monitorowana przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Jeśli doszłoby do sytuacji, w której instytucja finansowa nie mogłaby kontynuować wykonywania swoich zobowiązań, zarządzanie funduszem inwestycyjnym przejmie wyznaczona instytucja finansowa (rolę instytucji wyznaczonej od dnia 1 lipca 2019 r. pełni PFR Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.), a zarządzanie UFK przejmie wskazany przez KNF zakład ubezpieczeń, który w ciągu ostatnich 12 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania w przedmiocie przejęcia zarządzania, osiągnął najwyższą stopę zwrotu z zarządzanych aktywów UFK będących funduszami zdefiniowanej daty. W przypadku funduszu emerytalnego, zarządzanie przejmie depozytariusz funduszu, który następnie będzie miał obowiązek niezwłocznie podjąć czynności zmierzające do przejęcia zarządzania funduszem przez inne towarzystwo wpisane do ewidencji PPK. Także i w tym przypadku pieniądze oszczędzających w PPK będą zatem bezpieczne, zmieni się tylko zarządzający funduszem emerytalnym.
Co w sytuacji, kiedy wybrana instytucja finansowa zainwestuje środki i poniesie stratę. Czy jest jakaś gwarancja odzyskania zgromadzonego kapitału przez pracownika?
Nie, nie ma takiej gwarancji. Specyfika gromadzenia oszczędności w funduszach inwestycyjnych ze swojej istoty związana jest z ryzykiem. Niemniej, w przypadku funduszy zdefiniowanej daty, w których gromadzone są środki w ramach PPK, ryzyko to jest zminimalizowane dzięki szczególnym rozwiązaniom wdrożonym w systemie PPK. Począwszy od rygorystycznych warunków, które zobowiązane są spełniać instytucje ubiegające się o dopuszczenie do oferowania zarządzania PPK, poprzez ustanowienie nad nimi nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego, ustawowe uregulowanie zasad polityki inwestycyjnej (zmieniającej się wraz z wiekiem uczestnika) i limitów kosztów zarządzania PPK, aż do zapewnienia uczestnikom PPK nieograniczonego dostępu do informacji o bieżącej wysokości środków na rachunku PPK oraz możliwości podejmowania swobodnych decyzji dotyczących m.in. wycofania środków z PPK, czy zmiany ich alokacji, które pozwalają na aktywne reagowanie na zmieniające się uwarunkowania rynku.
Kiedy po otrzymaniu wniosku o dokonywanie wpłat do PPK od osoby zatrudnionej nie będącej uczestnikiem PPK, pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
W przypadku, gdy osAoba zatrudniona, w imieniu i na rzecz której pracodawca nie zawarł umowy o prowadzenie PPK ze względu na złożenie przez nią deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, podmiot zatrudniający powinien zawrzeć w imieniu i na rzecz tej osoby umowę o prowadzenie PPK niezwłocznie po złożeniu przez nią takiego wniosku.
Od kiedy obowiązuje deklaracja uczestnika PPK o finansowaniu wpłaty dodatkowej?
Deklaracja uczestnika PPK o finansowaniu wpłaty dodatkowej obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył deklarację wpłaty dodatkowej.
Od kiedy obowiązuje deklaracja uczestnika PPK w zakresie zmiany wysokości wpłaty dodatkowej lub rezygnacji z finansowania wpłaty dodatkowej?
Deklaracje uczestnika PPK w zakresie zmiany wysokości wpłaty dodatkowej lub rezygnacji z finansowania wpłaty dodatkowej obowiązują od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył zmianę deklaracji.
Od kiedy obowiązuje deklaracja uczestnika PPK w zakresie obniżenia wpłaty podstawowej?
Deklaracja uczestnika PPK w zakresie obniżenia wpłaty podstawowej obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył uwzględnioną przez pracodawcę deklarację.
Kiedy pracodawca nie uwzględnia deklaracji uczestnika PPK dotyczącej obniżenia wpłaty podstawowej?
Pracodawca nie uwzględnia deklaracji w zakresie obniżenia wpłaty podstawowej, w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane u tego pracodawcy przekracza kwotę, odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Kiedy pracownik może złożyć deklarację w zakresie obniżenia wpłaty podstawowej?
Deklarację w zakresie obniżenia wpłaty podstawowej pracownik złożyć może od dnia zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz umowy po prowadzenie PPK. Oczywiście, aby odniosła ona skutek, łączne wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie może przekraczać kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Czy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK może złożyć uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji i następnie ukończył 70. rok życia
Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat może w każdym czasie złożyć podmiotowi zatrudniającemu wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Jeśli jednak wniosek taki składa pracodawcy osoba, która w międzyczasie ukończyła 70 rok życia, pracodawca nie będzie go realizował. Oznacza to, że nie wznowi wpłat do PPK za tego uczestnika.
Czy uczestnik PPK, po zakończeniu zatrudnienia u danego pracodawcy, może złożyć mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Tak. W przypadku, gdy uczestnikowi PPK po ustaniu zatrudnienia u danego pracodawcy przysługiwałoby wynagrodzenie, uczestnik może złożyć temu pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK albo zmienić deklarację dotyczącą wpłaty podstawowej lub wpłaty dodatkowej.
Czy jeśli po złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat uczestnik PPK chce powrócić do oszczędzania i złoży pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, to złożone temu pracodawcy wcześniej deklaracje dotyczące wysokości tych wpłat pozostają ważne?
Tak, takie deklaracje pozostają ważne. Ustawa o PPK nie określa bowiem terminu obowiązywania deklaracji dotyczących wysokości wpłaty podstawowej oraz deklaracji dotyczących wpłaty dodatkowej. Uczestnik PPK może jednak zmienić wysokość wpłaty podstawowej, wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z dokonywania wpłaty dodatkowej w formie zmiany deklaracji dotyczącej wysokości wpłat do PPK.
Czy deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK obowiązuje bezterminowo?
Nie. Rezygnacja z dokonywania wpłat do PPK złożona np. w maju 2021 roku będzie skuteczna do 28 lutego 2023 r. Do końca lutego 2023 roku podmiot zatrudniający powinien poinformować uczestnika PPK o wznowieniu dokonywania wpłat do PPK począwszy od 1 kwietnia 2023 roku. Jeżeli uczestnik po otrzymaniu tej informacji, ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, wpłaty do PPK nie będą dokonywane. Kolejne wznowienie dokonywania wpłat do PPK nastąpi od 1 kwietnia 2027 roku. Wpłaty będą wznawiane co 4 lata począwszy od 1 kwietnia 2023 roku dla wszystkich osób, które złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Nie dotyczy to osób, które - po spełnieniu przez podmiot zatrudniający obowiązku informacyjnego - ponownie złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK
Jak przebiega przekazywanie informacji pomiędzy pracodawcą, a wybraną instytucją finansową?
Ustawa o PPK nie określa szczegółów technicznych przekazywania informacji pomiędzy pracodawcą, a wybraną instytucją finansową. Szczegóły takie powinny zostać ustalone pomiędzy pracodawcą, a wybraną instytucją finansową oraz uwzględnione w umowie o zarządzanie PPK.
Czy w razie rozwodu uczestnik PPK będzie musiał podzielić się swoimi oszczędnościami, zgromadzonymi w PPK, ze współmałżonkiem?
Tak. Uczestnik PPK pozostający w związku małżeńskim powinien pamiętać, że - jeśli ze współmałżonkiem łączy go wspólność majątkowa - gromadzone przez niego środki w ramach PPK nie są wyłącznie jego własnością. Oznacza to, że w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa będzie musiał podzielić się ze swoim byłym małżonkiem zgromadzonymi na rachunku PPK środkami. Oczywiście dotyczy to wyłącznie tych środków, które taką wspólnością majątkową małżeńską są objęte.
Czy środki zgromadzone w PPK przed zawarciem małżeństwa będą stanowiły przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej i tym samym podlegały będą podziałowi podczas rozwodu?
Nie. Małżeńską wspólnością majątkową są - co do zasady objęte środki zgromadzone podczas trwania małżeństwa.
W jakiej formie były małżonek uczestnika PPK otrzyma należne mu środki?
Środki zgromadzone w PPK, przypadające byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w formie wpłaty transferowej na jego rachunek PPK. Oznacza, to że w sytuacji, gdy małżonkowie posiadają rachunki PPK środki, które w wyniku podziału majątku przypadną każdemu z nich, zasilą wzajemnie ich rachunki w PPK, zwiększając tym samym stan ich oszczędności. Jeżeli były małżonek uczestnika PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK (ma więcej niż jeden rachunek PPK), wypłaty transferowej dokonuje się na rachunek PPK wskazany przez niego we wniosku.
Jeśli natomiast były małżonek nie posiada rachunku PPK, przypadające mu środki w wyniku podziału majątku podlegają zwrotowi w formie pieniężnej. Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku, jeśli były małżonek nie nabył jeszcze prawa do emerytury (bądź nie ukończył 60 lat), pieniądze trafią do niego pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych;
- 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez pracodawcę (pobrane 30% zapisywane jest mu jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS, jeśli posiada on konto ubezpieczonego w ZUS, a jeśli nie - przekazywane są na konto Funduszu Pracy);
- środki pochodzące z dopłat od państwa, które przekazywane są na konto Funduszu Pracy.
Środki przypadające byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli nie ma on rachunku PPK, trafić mogą też w formie wypłaty transferowej na wskazany przez niego rachunek lokaty terminowej, pod warunkiem ich wypłaty po osiągnięciu 60. roku życia. Do wypłaty środków z takiej lokaty przed 60. rokiem życia stosuje się odpowiednio art. 99 ust. 1 ustawy o PPK.
Czy w związku z przekazywaniem pracodawcy przez instytucję finansową danych osobowych uczestników PPK powinna zostać zawarta pomiędzy tą instytucją a pracodawcą umowa o powierzenie danych osobowych pracowników?
Pracodawca i instytucja finansowa działają niezależnie od siebie -powinni być tratowani jako oddzielni administratorzy danych osobowych uczestników PPK. To oznacza, że pomiędzy nimi nie powinna być zawarta umowa o powierzenie danych osobowych.
Czy instytucja finansowa może przetwarzać informacje o powodach niedokonywania wpłat na rachunek uczestnika PPK - w celu wykonania obowiązku raportowego wobec KNF, wynikającego z art. 52 ust. 3 pkt 3 lit. b ustawy o PPK?
W celu wykonania obowiązku raportowego wobec KNF, wynikającego z art. 52 ust. 3 pkt 3 lit. b ustawy o PPK, instytucja finansowa przekazuje dane o liczbie uczestników PPK gromadzących środki na rachunkach PPK - z uwzględnieniem liczby uczestników PPK, w stosunku do których podmiot zatrudniający nie miał obowiązku na koniec danego kwartału dokonywać wpłat podstawowych.
Przepis ten nie zobowiązuje ani nie uprawnia instytucji finansowej do przekazania informacji o przyczynach niedokonywania przez podmiot zatrudniający wpłat podstawowych do PPK.
Czy instytucja finansowa może ujawnić podmiotowi zatrudniającemu aktualne dane identyfikujące uczestnika PPK?
Uczestnik PPK jest zobowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia zaistnienia zmiany danych identyfikujących uczestnika PPK, poinformować instytucję finansową o tej zmianie.
Żaden przepis ustawy o PPK nie zobowiązuje ani nie uprawnia jednak wybranej instytucji finansowej do przekazywania tych zaktualizowanych danych do podmiotu zatrudniającego.
Czy podmiot zatrudniający jest zobowiązany do poinformowania osoby zatrudnionej o tym, że jej dane identyfikujące zostaną przekazane przez ten podmiot instytucji finansowej w związku z uczestnictwem tej osoby w PPK?
Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy o PPK przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK podmiot zatrudniający może poinformować osoby zatrudnione o warunkach uczestnictwa w PPK oraz obowiązkach i uprawnieniach podmiotu zatrudniającego oraz osoby zatrudnionej związanych z uczestnictwem w PPK.
Czy informacje o odprowadzanych wpłatach pracodawca wymienia tylko z instytucją finansową, czy informacje dotyczące PPK musi też raportować do jakiejś innej instytucji?
Podmiot zatrudniający dokonuje wpłat do PPK do instytucji finansowej. Ponadto zgodnie z art. 117 ustawy o PPK, który wprowadził zmiany w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 41, płatnik składek przekazuje do Zakładu imienny raport miesięczny, po upływie każdego miesiąca kalendarzowego, w terminie ustalonym dla rozliczania składek, który zawiera informację o kwocie obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, wynikającego z ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, tj. o kwocie wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający.
Jakie obowiązki informacyjne wobec instytucji finansowej spoczywają na pracodawcy w sytuacji ustania zatrudnienia uczestnika PPK?
Ustawa o PPK wprost nie nakłada na pracodawcę obowiązku informowania instytucji finansowej o ustaniu zatrudnienia uczestnika PPK. Natomiast w związku z tym, że zakres wymiany informacji pomiędzy podmiotem zatrudniającym, a instytucją finansową jest określany indywidualnie pomiędzy pracodawcą a wybraną instytucją, na podmiot zatrudniający może zostać nałożony obowiązek informowania instytucji finansowej o ustaniu zatrudnienia uczestnika PPK.
Kiedy pracodawca powinien pośredniczyć w transferze środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPK?
Pracodawca pośredniczy w transferze oszczędności zgromadzonych na rachunku PPK pracownika z jednego rachunku PPK na drugi tylko w dwóch sytuacjach. Po pierwsze wtedy, gdy wypowiada umowę o zarządzanie PPK jednej instytucji finansowej i zawiera taką umowę z inną instytucją (art. 12 ustawy o PPK). Po drugie, gdy zatrudnia pracownika, który jest już uczestnikiem PPK i pracownik ten złoży oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK (art. 19 ustawy o PPK). W obu przypadkach ostateczna decyzja o tym, czy środki zgromadzone na jednym rachunku uczestnika PPK zostaną przeniesione na inny rachunek PPK tej osoby, należy do pracownika - właściciela tych rachunków.
Czy pracodawca może (bez dodatkowego upoważnienia czy zgody uczestnika PPK) uzupełnić brakujące dane identyfikujące tego uczestnika, po zawarciu w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK?
Tak. W sytuacji, w której w zawartej umowie o prowadzenie PPK zostały podane niekompletne dane identyfikujące uczestnika PPK, dopuszczalne jest ich późniejsze uzupełnienie przez pracodawcę, czyli przekazanie przez niego tych brakujących danych instytucji finansowej. Pracodawca nie potrzebuje zgody uczestnika PPK na uzupełnienie jego danych, czy upoważnienia do takiego uzupełnienia.
Czy pracodawca ma obowiązek aktualizowania danych identyfikujących uczestnika PPK?
Nie. Aktualizowanie takich danych jest obowiązkiem uczestnika PPK, a nie pracodawcy. Uczestnik PPK powinien niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia zaistnienia zmiany w swoich danych identyfikujących PPK, poinformować wybraną instytucję finansową o tej zmianie.
Czy pracodawca musi informować nowo zatrudnionego pracownika o obowiązku złożenia oświadczenia o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK?
Nie. Pracodawca nie ma takiego obowiązku (jednak pracodawca dbający o interesy pracownika powinien go poinformować o tym obowiązku). Takie oświadczenie pracownik jest zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od dnia zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK. Otrzymanie takiego oświadczenia zobowiązuje pracodawcę do poinformowania pracownika o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków dotychczas zgromadzonych w PPK. Pracodawca powinien to zrobić niezwłocznie po otrzymaniu oświadczenia od pracownika. Jeśli w ciągu 7 dni od dnia otrzymania informacji pracownik nie poinformuje na piśmie pracodawcy o braku zgody na złożenie wniosku, pracodawca ma obowiązek złożyć w imieniu tego pracownika wniosek o wypłatę transferową do instytucji finansowych, z którymi ten pracownik ma zawarte umowy o prowadzenie PPK. Wniosek o wypłatę transferową pracodawca składa za pośrednictwem podmiotu zarządzającego instytucją finansową, z którą pracodawca zawarł umowę o prowadzenie PPK. W przypadku braku zgody uczestnika PPK na transfer, środki dotychczas zgromadzone przez niego na rachunkach PPK pozostają na tych rachunkach PPK do czasu ich wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu.
Czy pracodawca, zapisując pracownika do PPK, może przekazać instytucji finansowej jego dane, jeśli pracownik ten wcześniej zastrzegł, że nie wyraża zgody na ich przekazywanie podmiotom zewnętrznym?
Tak. Pracodawca może udostępnić dane pracownika instytucji finansowej w ramach zapisu do PPK, nawet jeśli pracownik zastrzegł, że nie wyraża zgody na przekazywanie swoich danych jakimkolwiek podmiotom zewnętrznym - typu banki, fundusze itp. Udostępnienie danych pracownika instytucji finansowej w celu ich przetwarzania dla potrzeb obsługi PPK jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze (w tym przypadku obowiązku wynikającego z ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, nałożonego na pracodawcę oraz instytucje finansowe). Powyższe wynika z art. 6 ust. 1 lit. c) RODO. Przekazywanie danych osobowych przez pracodawcę nie jest jego uprawnieniem, a obowiązkiem. To, czy pracownik zdecyduje się pozostać w systemie, jest już wtórne.
Czy pracodawca jest zobligowany do przekazywania instytucji finansowej wszystkich wniosków uczestników PPK, włącznie z tymi, które powinni oni złożyć bezpośrednio do tej instytucji?
Nie, nie ma takiego obowiązku. Niemniej procedura przekazywania przez podmiot zatrudniający wniosków uczestników PPK, złożonych bezpośrednio do niego, dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania PPK, może zostać uregulowana w umowie o zarządzanie PPK.
Czy pracodawca może udzielić pełnomocnictwa podmiotowi zarządzającemu instytucją finansową, aby ten przejął od niego ustawowe obowiązki w stosunku do pracowników?
Nie. Podmiot zarządzający instytucją finansową nie może wykonywać czynności, które zgodnie z ustawą o PPK należą do obowiązków pracodawcy. Może on bowiem wykonywać wyłącznie czynności mieszczące się w katalogu dopuszczalnych czynności podmiotu zarządzającego instytucją finansową wynikających z ustawy, na podstawie której wykonuje on działalność, tj. z ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych lub ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Czy pracodawca informuje pracownika o zapisaniu go do PPK?
Nie. Pracodawca nie ma takiego obowiązku. Przekazanie uczestnikowi PPK informacji o zawarciu umowy o prowadzenie PPK jest obowiązkiem instytucji finansowej. Taką informację powinna ona przekazać uczestnikowi niezwłocznie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku lub za pomocą systemu teleinformatycznego, a na wniosek tego uczestnika - w postaci papierowej (art. 22 ustawy o PPK).
Czy okres przechowywania dokumentacji dotyczącej uczestnictwa w PPK powinien być taki sam dla pracowników i zleceniobiorców?
Tak. W związku z tym, że ustawa o PPK zrównuje na potrzeby jej stosowania pracowników z osobami zatrudnionymi na podstawie umów cywilnoprawnych, należy stosować takie same zasady przechowywania dokumentacji wobec każdego z uczestników PPK, niezależnie od formy zatrudnienia.
Przez jaki okres pracodawca powinien przechowywać dokumentację dotyczącą uczestnika PPK?
W związku z tym, że dokumentacja dotycząca uczestnika PPK jest związana z dokumentacją dotyczącą ustalania wysokości wynagrodzenia, należy przyjąć, że dokumentację tę należy przechowywać analogicznie jak dokumentację pracowniczą, tj. przez okres zatrudnienia, a także przez 10 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek pracy uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres jej przechowywania.
Czy istnieje mechanizm pozwalający na uzyskanie przez pracodawcę informacji o tym, że zatrudniony u niego uczestnik PPK rozpoczął już wypłatę środków zgromadzonych na rachunku PPK prowadzonym przez instytucję finansową, z którą umowę o zarządzanie PPK zawarł inny pracodawca?
Nie. Aktualnie przepisy nie przewidują mechanizmu pozwalającego na uzyskanie takiej informacji. Nie ma natomiast przeszkód, aby - w celu wypełnia obowiązku wynikającego z art. 97 ust. 3 ustawy o PPK (zaprzestania dokonywania jakichkolwiek wpłat do PPK w przypadku rozpoczęcia wypłaty środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika po osiągnięciu przez niego 60. roku życia) – pracodawca zobowiązał uczestnika PPK do złożenia mu stosownego oświadczenia o rozpoczęciu takich wypłat.
Od 21 listopada 2022 r. nastąpi zmiana przepisów w tym zakresie i informację o rozpoczęciu wypłat oszczędności przez uczestnika PPK otrzymają wszyscy zatrudniający go pracodawcy. O rozpoczęciu wypłaty środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK instytucja finansowa, do której uczestnik złoży wniosek o wypłatę, poinformuje pracodawcę, z którym ma zawartą umowę o zarządzanie PPK oraz PFR. PFR, za pomocą systemu teleinformatycznego ewidencji PPK, informacje taką przekażę innym instytucjom finansowym, które również prowadzą rachunki PPK dla tego uczestnika. A te z kolei niezwłocznie, nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia otrzymania od PFR takiej informacji, będą informować o tym pracodawców, z którymi zawarły umowy o zarządzanie PPK.
Spółka z siedzibą w Niemczech (nie ma oddziału ani przedstawicielstwa w Polsce) chce zawrzeć umowę zlecenia z obywatelem polskim, który będzie wykonywać to zlecenie w Polsce. Jest on zatrudniony w innej firmie na podstawie umowy o pracę i nie będzie podlegać obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia z niemiecką spółka. Czy z tytułu zatrudnienia tego zleceniobiorcy dla niemieckiej spółki powstaną obowiązki w zakresie PPK?
Nie. Zleceniobiorca jest osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK tylko wówczas, gdy spełnia wymagania określone w art. 2 ust. 1 pkt 18 lit. d tej ustawy. W przepisie tym mowa jest o osobie fizycznej, która ukończyła 18. rok życia, wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia oraz podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zleceniobiorca niespełniający tych wymagań nie jest osobą zatrudnioną i w związku z jego zatrudnieniem na niemieckiej spółce nie będą ciążyć żadne obowiązki dotyczące PPK.
Czy złożenie przez uczestnika PPK pracodawcy oświadczenia o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK jest jego obowiązkiem?
Tak. Uczestnik PPK powinien złożyć takie oświadczenie w terminie 7 dni od dnia zawarcia w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK. Oświadczenie o zawartych w imieniu uczestnika umowach o prowadzenie PPK zawierać powinno oznaczenie instytucji finansowych, z którymi zawarto takie umowy. Złożenie takiego oświadczenia leży w interesie majątkowym uczestnika PPK, ponieważ skumulowanie środków na jednym rachunku PPK zwiększa efektywność zarządzania aktywami funduszu zdefiniowanej daty.
Czy pracownik, który nie jest zainteresowany transferem swoich oszczędności (chce pozostawić środki na dotychczasowym rachunku), może nie składać pracodawcy oświadczenia o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK?
Nie. Oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK pracownik powinien złożyć nawet wówczas, gdy nie chce dokonywać wypłaty transferowej z innych rachunków.
Czy pracownik ponosi jakieś konsekwencje za niezłożenie oświadczenia o posiadanych umowach o prowadzenie PPK lub podanie w nim niepełnej informacji (np. posiada 4 rachunki, a w oświadczeniu wymienił 3)?
Ustawa nie wskazuje konsekwencji prawnych w przypadku niezłożenia oświadczenia lub złożenia oświadczenia, w którym uczestnik PPK poda nieprawdziwe lub niekompletne informacje. Jednak złożenie prawidłowego oświadczenia leży w interesie uczestnika PPK.
Czy uczestnik PPK będzie składał wnioski do instytucji finansowej za pośrednictwem własnego konta internetowego na Portalu PPK?
Nie. Uczestnik PPK nie będzie posiadał możliwości wykorzystywania indywidualnego konta internetowego na Portalu PPK do składania wniosków do instytucji finansowej. Wnioski powinny być przekazywane przez uczestnika bezpośrednio do instytucji finansowej. Sposób, w jaki powinny być przekazywane, powinien wynikać z postanowień umowy o prowadzenie PPK.
Czym jest Ewidencja PPK?
Ewidencja PPK to prowadzony przez PFR S.A. system teleinformatyczny, który obejmuje ewidencję (rejestr) instytucji finansowych, które spełniają wymogi ustawowe do prowadzenia PPK, umów o zarządzanie i podmiotów zatrudniających, które te umowy zawarły, oraz rejestr uczestników PPK. System Ewidencji PPK jest zintegrowany z instytucjami finansowymi obsługującymi PPK - tak, aby na bieżąco agregować informacje z całego rynku PPK. Dane z rejestrów Ewidencji PPK nie są upubliczniane.
Co to znaczy ponowny autozapis?
Używane potocznie sformułowanie „autozapis” czy „ponowny autozapis” do PPK należy rozumieć szeroko. W tym przypadku chodzi bowiem nie tylko o automatyczne „zapisanie” do tego programu osób, które zrezygnowały z uczestnictwa w PPK przed zawarciem w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK (chodzi tu oczywiście o osoby w wieku 18 -55 lat, czyli osoby „zapisywane” do PPK automatycznie, a nie na wniosek), ale także o wznowienie wpłat do PPK za uczestników programu, którzy wcześniej zrezygnowali z ich dokonywania.
- Oznacza to, że pracodawca co 4 lata jest zobowiązany (pierwszy raz w 2023 roku)
- „zapisać” do programu wszystkie osoby, dla których wcześniej – w związku z tym, że złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywaniu wpłat do PPK – nie zawarł umowy o prowadzenie PPK; pracodawca ma obowiązek „zapisać” je do programu, a więc zawrzeć w ich imieniu i na ich rzecz umowę o prowadzenie PPK, a następnie naliczać, pobierać i dokonywać wpłat do PPK za te osoby, a także
- wznowić wpłaty do PPK za uczestników programu, którzy złożyli wcześniej deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
chyba, że osoba zatrudniona/uczestnik PPK ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji.
Czy pracodawca musi pytać pracownika o zgodę na „zapisanie” go do PPK?
Nie, aby „zapisać” pracownika do PPK pracodawca nie musi uzyskać jego zgody. W programie tym obowiązuje bowiem tzw. autozapis. Przyjmuje się zatem, że jeśli osoba zatrudniona nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, powinna zostać „zapisana” do programu automatycznie (autozapis). Zasada ta dotyczy jednak tylko osób między 18. a 55. rokiem życia. Osoba taka, aby stać się uczestnikiem PPK i zacząć oszczędzać w tym programie, nie musi podejmować żadnych działań. Pracownicy, którzy ukończyli 55 lat, ale nie ukończyli 70 lat, aby przystąpić do tego programu powinni złożyć pracodawcy wniosek o zawarcie w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK. Pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników o możliwości złożenia takiego wniosku.
Czy pracodawca musi pytać uczestnika PPK o zgodę na wznowienie za niego wpłat do PPK od kwietnia 2023 roku?
Nie. Pracodawca informuje tylko - do końca lutego 2023 roku - pracowników, którzy złożyli deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK i swoich deklaracji do tego czasu nie „odwołali”, że od 1 kwietnia 2023 roku wznowi dokonywanie za nich wpłat do PPK.
Czy deklaracja o rezygnacji może być złożona w dowolnej formie?
Nie. Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK wymaga formy pisemnej. W myśl art. 78 § 1 kodeksu cywilnego, do zachowania pisemnej formy czynności prawnej potrzebne jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Warto też wiedzieć, że oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej. Przy czym do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym (art. 78 [1] k.c.).
Wzór tej deklaracji określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów z 12 czerwca 2019 r. w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1102 ze zm.).
Kiedy można złożyć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK?
Deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK pracownik, który nie chce zostać uczestnikiem PPK, czyli nie chce, aby w jego imieniu i na jego rzecz została zawarta umowa o prowadzenie PPK, złożyć może od dnia, od którego ustawa o PPK ma zastosowanie do jego pracodawcy. Uczestnik PPK może złożyć taką deklarację w każdej chwili.
Należy podkreślić, że od 1 kwietnia 2023 r. (a następnie co 4 lata) podmiot zatrudniający dokonuje wpłat za osobę, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, chyba że dana osoba ponownie zrezygnuje z ich dokonywania. Takie brzmienie przepisów pozwala uznać, że raz złożona deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat jest skuteczna do ostatniego dnia lutego roku, w którym podmiot zatrudniający jest zobowiązany do wznowienia dokonywania wpłat do PPK za osobę, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Oznacza to, że osoba zatrudniona/uczestnik PPK może złożyć ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK najwcześniej 1 marca w roku, w którym przypada autozapis.
Od kiedy pracodawca powinien realizować deklarację o rezygnacji?
Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK obowiązuje od momentu jej złożenia. Oznacza to, że jeśli złożył ją pracownik, który nie chce zostać uczestnikiem PPK, pracodawca – po otrzymaniu tej deklaracji - nie może już zawrzeć w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK. Złożenie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przez uczestnika PPK obliguje natomiast pracodawcę do zaprzestania ich odprowadzania, począwszy od chwili, w której uczestnik PPK złożył tę deklarację. Oznacza to, że od momentu złożenia przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK podmiot zatrudniający nie powinien już przekazać do instytucji finansowej żadnej wpłaty.
Do kiedy obowiązuje deklaracja o rezygnacji?
Raz złożona deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK jest skuteczna do ostatniego dnia lutego roku, w którym pracodawca jest zobowiązany do wznowienia dokonywania wpłat do PPK za osobę, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, chyba, że ta osoba wcześniej złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, a tym samym „wycofa” się ze złożonej wcześniej deklaracji o rezygnacji.
Pracownik, który złoży deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, musi liczyć się z tym, że co 4 lata będzie miał miejsce ponowny tzw. autozapis (pierwszy raz w 2023 roku). Obejmie on:
- osoby zatrudnione, które nie są uczestnikami PPK, bo przed zawarciem w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK złożyły pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
- uczestników PPK, którzy już w czasie oszczędzania w tym programie zrezygnowali z dokonywania wpłat do PPK.
Następny termin wznowienia wpłat wypadnie w 2027 roku, a kolejny w 2031 roku itd.
Spółka utworzyła PPK pod koniec 2020 roku. Następnie co miesiąc zatrudniała nowe osoby zatrudnione, które składały rezygnację z dokonywania wpłat do PPK. Pytanie: czy 4 lata na wznowienie wpłat do PPK należy liczyć indywidualnie dla każdej osoby zatrudnionej w zależności od jej stażu pracy?
Nie. Rezygnacja z dokonywania wpłat do PPK złożona np. w grudniu 2020 roku będzie skuteczna do 28 lutego 2023 roku. Tak samo jak deklaracja złożona w 2021 czy 2022 roku, a nawet złożona w lutym 2023 roku.
Do końca lutego 2023 roku podmiot zatrudniający ma obowiązek poinformować uczestnika PPK o wznowieniu dokonywania wpłat do PPK począwszy od 1 kwietnia 2023 roku.
Jeżeli uczestnik, najwcześniej w marcu 2023 roku, ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat, wpłaty do PPK nie będą dokonywane. Kolejne wznowienie dokonywania wpłat do PPK nastąpi od 1 kwietnia 2027 roku.
Czy deklarację o rezygnacji można „wycofać”?
„Wycofaniem” deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK jest złożenie pracodawcy wniosku o dokonywanie wpłat do PPK. Wniosek taki w każdej chwili może złożyć pracownik, który wcześniej zrezygnował z dokonywania tych wpłat. Wpłat do PPK pracodawca dokonywać będzie wówczas począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik złożył ten wniosek.
Kiedy najwcześniej można złożyć ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, aby nie być objętym tzw. ponownym autozapisem?
Ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK najwcześniej można złożyć 1 marca w roku, w którym przypada tzw. ponowny autozapis. Zgodnie bowiem z ustawą o PPK pracodawca zobowiązany jest wznowić dokonywanie wpłat (co 4 lata) od dnia 1 kwietnia, za osobę zatrudnioną, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, chyba że osoba ta ponownie zrezygnuje z ich dokonywania, składając nową deklarację podmiotowi zatrudniającemu. Należy pamiętać, że pracodawca zobowiązany jest do końca lutego poinformować osoby, które do momentu przekazania tej informacji złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, o obowiązku dokonywania wpłat od 1 kwietnia, a osoby te, jeśli nie chcą, aby od 1 kwietnia zostały wznowione wpłaty na ich rachunek PPK, powinny złożyć mu ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
W 2022 roku uczestnik PPK złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. W lutym 2023 roku pracodawca poinformował go o ponownym autozapisie do tego programu, w związku z czym – następnego dnia po otrzymaniu tej informacji – pracownik złożył nową deklarację o rezygnacji. Czy pracodawca będzie zobowiązany naliczyć wpłaty do PPK od wynagrodzenia wypłaconego temu pracownikowi w marcu 2023 roku?
Tak. Żadna z tych deklaracji o rezygnacji (ani złożona w 2022 roku, ani złożona w lutym 2023 roku) nie będzie skuteczna od marca 2023 roku. Jeżeli pracownik nie chce oszczędzać w PPK, powinien złożyć deklarację o rezygnacji w marcu 2023 roku.
Kiedy po otrzymaniu wniosku o dokonywanie wpłat do PPK od pracownika niebędącego uczestnikiem PPK, pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
W przypadku, gdy osoba zatrudniona, w imieniu i na rzecz której pracodawca nie zawarł umowy o prowadzenie PPK ze względu na złożenie przez nią deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK i ma wymagany okres zatrudnienia, podmiot zatrudniający powinien zawrzeć w imieniu i na rzecz tej osoby umowę o prowadzenie PPK niezwłocznie po złożeniu przez nią tego wniosku.
Kogo pracodawca zobowiązany jest poinformować o wznowieniu wpłat do PPK od 1 kwietnia 2023 r.?
Przed ponownym autozapisem/wznowieniem dokonywania wpłat do PPK pracodawca ma obowiązek poinformować o tym osoby, które do momentu, w którym przekazywał będzie tę informację, złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat. Pierwszy raz taką informację pracodawca ma obowiązek przekazać do ostatniego dnia lutego 2023 roku. Kolejne informacje przekazywać będzie co 4 lata (a więc do końca lutego 2027 roku, do końca lutego 2031 roku itd.). Informacja o wznowieniu wpłat do PPK powinna trafić do pracownika, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, czyli:
- zarówno do pracownika, który taką deklarację złożył przed zawarciem w jego imieniu i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK, jak i do
- uczestnika PPK, który złożył taką deklarację w trakcie oszczędzania w PPK.
Wyjątek stanowią osoby, które po złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, a przed dniem 1 kwietnia, ukończą 70. rok życia. Takich osób bowiem obowiązek informacyjny pracodawcy nie obejmuje – w niektórych przypadkach jednak, uwzględniając sytuację danego pracownika, rekomendowane jest, aby pracodawca przekazał mu informację dot. jego uprawnień dotyczących oszczędzania w PPK.
Pracodawca poinformował pracowników o tzw. ponownym autozapisie do PPK oraz o związanym z tym ponownym dokonywaniu wpłat do PPK już we wrześniu 2022 roku. Czy oznacza to, że spełnił obowiązek informacyjny, który nakłada na niego art. 23 ust. 5 ustawy o PPK?
Nie. Przekazanie informacji w tym terminie nie jest wykonaniem obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 5 ustawy o PPK. Należy bowiem odróżnić działania edukacyjne w zakresie PPK od wykonania tego obowiązku informacyjnego przez pracodawcę. Deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK złożone przez uczestników PPK/osoby zatrudnione do końca lutego 2023 roku przestaną obowiązywać od marca 2023 roku, w związku z czym od kwietnia 2023 roku pracodawca będzie dokonywał wpłat do PPK za te osoby, chyba że ponownie złożą one pracodawcy deklaracje o rezygnacji. Pracodawca ma obowiązek powiadomić je o tym do końca lutego 2023 roku - tak, aby mogły podjąć decyzję w sprawie gromadzenia środków w PPK. Przekazanie tych informacji przez pracodawcę np. pół roku wcześniej jest - jak najbardziej dopuszczalnym - działaniem edukacyjnym, ale nie jest wypełnieniem omawianego obowiązku informacyjnego.
Na podstawie jakiego przepisu ustawy o PPK do osoby zatrudnionej, która zadeklarowała niedokonywanie wpłat do PPK, w związku z czym nie stała się uczestnikiem tego programu, mają zastosowanie przepisy ustawy o PPK dotyczące obowiązku informacyjnego i wznowienia wpłat w ramach tzw. autozapisu?
Wynika to z art. 16 ust. 1 zdanie drugie ustawy o PPK. Podmiot zatrudniający zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej - w terminie wskazanym w art. 16 ust. 1 ustawy o PPK - chyba, że osoba zatrudniona zadeklaruje przed upływem tego terminu niedokonywanie wpłat do PPK, na podstawie deklaracji, złożonej w formie pisemnej podmiotowi zatrudniającemu, albo przestanie być w stosunku do tego podmiotu osobą zatrudnioną. Do deklaracji, o których mowa powyżej, przepis art. 23 stosuje się odpowiednio. W przypadku osób zatrudnionych, które nie zostały „zapisane” do PPK (nie zawarto w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK, gdyż złożyły podmiotowi zatrudniającemu deklarację o niedokonywaniu wpłat do PPK) odpowiednie zastosowanie ma zatem cały art. 23 ustawy o PPK, dot. m.in. tzw. autozapisu. Jest to stanowisko uzgodnione z Komisją Nadzoru Finansowego.
W świetle powyższego, z art. 23 ust. 5 ustawy o PPK wynika obowiązek poinformowania przez podmiot zatrudniający, co 4 lata, w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku, osoby zatrudnionej, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK o ponownym dokonywaniu wpłat za tę osobę zgodnie z ust. 6, zaś z ust. 6 wynika obowiązek podmiotu zatrudniającego, co 4 lata, od 1 kwietnia, dokonywania wpłat za osobę zatrudnioną, o której mowa w ust. 2, chyba że osoba ta ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację, o której mowa w ust. 2. Oznacza to m.in., że złożona przez osobą zatrudnioną do końca lutego 2023 roku deklaracja niedokonywania wpłat do PPK przestanie obowiązywać od marca 2023 roku, w związku z czym dokonywanie wpłat do PPK za osobę zatrudnioną wymaga uprzedniego zawarcia w imieniu tej osoby i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK, a następnie obliczania i pobierania wpłat do PPK od wypłacanego jej wynagrodzenia oraz dokonywania tych wpłat do PPK, chyba że osoba ta ponownie zadeklaruje niedokonywanie wpłat do PPK.
W jaki sposób pracodawca powinien poinformować osoby zatrudnione/uczestników PPK o wznowieniu wpłat do tego programu?
Ustawa o PPK nie określa jak pracodawca powinien wywiązać się z nałożonego na niego obowiązku informacyjnego. Należy mieć jednak na uwadze, że pracodawca powinien zrobić to w takiej formie, aby w razie sporu mógł udowodnić, że faktycznie wywiązał się z obowiązku, jaki nakłada na niego ustawa o PPK.
Co to znaczy, że wpłaty będą dokonywane od 1 kwietnia?
Obowiązek dokonywania wpłat do PPK od 1 kwietnia oznacza, że podmiot zatrudniający naliczy i pobierze wpłaty do PPK już w marcu i przekaże je do instytucji finansowej (dokona ich) w terminie od 1 do 17 kwietnia. Osoba zatrudniona/uczestnik PPK, który nie chce oszczędzać w PPK, powinien zatem ponownie złożyć deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Taką deklarację osoba zatrudniona/uczestnik PPK może złożyć już 1 marca roku, w którym obowiązuje autozapis. Gdyby jednak osoba zatrudniona/uczestnik PPK zwlekała z decyzją co do oszczędzania w PPK i złożyła deklarację rezygnacji np. dopiero 1 kwietnia, wpłaty, które zostały naliczone w marcu, a jeszcze nie przekazane do instytucji PPK, powinny zostać zwrócone uczestnikowi (niezbędna będzie korekta listy płac).
Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, a który przed dniem 1 kwietnia ukończył 55 lat, ale nie ukończył 70 lat, jeżeli chce oszczędzać w PPK powinien złożyć pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Podmiot zatrudniający nie może uwzględnić wniosku uczestnika PPK, który złożył deklarację o rezygnacji, ale przed dniem 1 kwietnia ukończył 70 lat.
Jak należy postąpić w sytuacji, gdy zatrudniony u danego pracodawcy uczestnik PPK (w wieku 30 lat) złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, a następnie jego zatrudnienie ustało - jeśli po zakończeniu zatrudnienia tego uczestnika PPK u tego pracodawcy przypadnie termin automatycznego wznowienia wpłat do PPK, a następnie uczestnik PPK ponownie zostanie zatrudniony u tego pracodawcy. Czy należy dokonywać wpłat na rachunek PPK takiego uczestnika począwszy od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi PPK po ponownym zatrudnieniu?
Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK obowiązuje do końca lutego roku, w którym następuje automatyczne wznowienie wpłat do PPK. To oznacza, że nawet w sytuacji, kiedy uczestnik PPK nie pozostawał w zatrudnieniu na dzień, od którego następuje automatyczne wznowienie wpłat do PPK, złożona przez niego deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przestała obowiązywać. Obowiązywanie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK nie jest zależne od pozostawania uczestnika PPK w zatrudnieniu, a jest związane z uczestnictwem w PPK. Tym samym, w razie ponownego zatrudnienia uczestnika PPK w tym samym podmiocie zatrudniającym, w sytuacji opisanej w pytaniu, wpłaty do PPK należy naliczyć począwszy od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi PPK w związku z ponownym zatrudnieniem (o ile uczestnik ten nie złoży kolejnej deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK).
Załóżmy, że uczestnik PPK (w wieku 40 lat), który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, nie ponowi jej do 10 marca 2023 roku, czyli do dnia wypłaty wynagrodzenia. W takim przypadku pracodawca obliczy i pobierze wpłaty do PPK z tego wynagrodzenia. Co powinien zrobić pracodawca, jeśli pracownik złoży mu deklarację o rezygnacji np. 20 marca 2023 r., czyli jeszcze przed przekazaniem tych wpłat do instytucji finansowej?
W takim przypadku pracodawca będzie miał obowiązek zwrócić pracownikowi wpłaty pobrane z tego wynagrodzenia (pracodawca dokona korekty listy płac). Od momentu złożenia przez uczestnika deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK pracodawca nie powinien już przekazać do instytucji finansowej żadnej wpłaty za tego uczestnika PPK.
Mikroprzedsiębiorca nie wdrożył PPK, gdyż wszystkie osoby zatrudnione zadeklarowały mu niedokonywanie wpłat do PPK. Czy złożone przez te osoby deklaracje o rezygnacji będą obowiązywać najpóźniej do końca lutego roku, w którym ma miejsce tzw. autozapis?
Tak. Jeżeli nie zadeklarują one ponownie niedokonywania wpłat do PPK, mikroprzedsiębiorca będzie miał obowiązek uruchomić ten program. W celu ustalenia terminu na wdrożenie PPK, trzeba będzie zastosować odpowiednio art. 8 ustawy o PPK. Oznacza to, że - jeśli osoby zatrudnione 1 marca roku, w którym obowiązuje tzw. autozapis, nie ponowią deklaracji o niedokonywaniu wpłat do PPK – dzień ten trzeba będzie uznać za pierwszy dzień, od którego należy liczyć wskazany w art. 16 ustawy o PPK termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Umowa o zarządzanie PPK powinna zostać zawarta, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym przypada termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pierwszej osoby zatrudnionej. Mikroprzedsiębiorca będzie miał obowiązek poinformować o tym osoby zatrudnione, które zadeklarowały mu niedokonywanie wpłat do PPK, do końca lutego roku, w którym ma miejsce tzw. autozapis.
Czy ponownym autozapisem objęte zostaną też osoby 55+?
Ponowny autozapis nie obejmie osób, które nie zostały „zapisane” do PPK z uwagi na to, że nie złożyły wniosku o zawarcie w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK (dotyczy to osób w wieku 55+). Osoby te – z uwagi na swój wiek – nie składały bowiem deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Ponownym autozapisem nie zostaną także objęte osoby, które wcześniej złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK i już po złożeniu takiej deklaracji, a przed dniem 1 kwietnia 2023 roku ukończą 55. rok życia. Pracodawca będzie mógł „zapisać” takie osoby do PPK albo wznowić naliczanie wpłat do PPK za te osoby od 1 marca 2023 roku wyłącznie na ich wniosek złożony do ostatniego dnia lutego 2023 roku. W przypadku osób zatrudnionych niebędących uczestnikami PPK chodzi tu o wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK, a w przypadku uczestników PPK, którzy zrezygnowali z dokonywania wpłat w trakcie oszczędzania w PPK - wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Wówczas pierwsze wpłaty do PPK za te osoby pracodawca zobowiązany będzie dokonać od 1 kwietnia 2023 r. Będzie miał na to czas do 17 kwietnia 2023 r. (15 i 16 kwietnia to sobota i niedziela).
Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat, 20 marca 2023 r. ukończy 55 lat. Czy jeśli wniosek o dokonywanie wpłat do PPK złoży nie do końca lutego 2023 r., ale później np. w kwietniu 2023 r., pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić ten wniosek?
Tak. Po otrzymaniu wniosku o dokonywanie wpłat do PPK, pracodawca będzie zobowiązany uwzględnić ten wniosek. W związku z tym jednak, że uczestnik ten nie złożył pracodawcy wniosku o dokonywanie wpłat do końca lutego 2023 roku, nie zostanie on objęty ponownym autozapisem. Nie oznacza to jednak, że nie będzie mógł wrócić do oszczędzania w PPK. Jeśli złoży wniosek o dokonywanie wpłat w innym terminie np. w marcu lub później, pracodawca będzie musiał uwzględnić taki wniosek na zasadach ogólnych. Wpłat do PPK dokonuje się wówczas począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Oznacza to, że wpłaty do PPK należy naliczyć i pobrać już w miesiącu złożenia tego wniosku, a następnie dokonać tych wpłat w miesiącu następnym. W praktyce wygląda to tak, że jeśli wniosek o dokonywanie wpłat zostanie złożony przed terminem wypłaty wynagrodzenia, to już od tego wynagrodzenia należy naliczyć pierwsze wpłaty do PPK. Natomiast, jeśli taki wniosek zostanie złożony po wypłacie wynagrodzenia w danym miesiącu, to pierwsze wpłaty powinny zostać naliczone w miesiącu następnym po miesiącu złożenia tego wniosku i dokonane do 15. dnia kolejnego miesiąca. W praktyce oznacza to, że pracodawca będzie dokonywał wpłat do PPK za taką osobę w terminie uzależnionym od daty złożenia przez nią wniosku, a nie – jak to jest przy ponownym autozapisie - od 1 kwietnia 2023 roku.
Należy też pamiętać, że - w ramach autozapisu - podmiot zatrudniający nie może uwzględnić wniosku (o dokonywanie wpłat/zawarcie umowy o prowadzenie PPK) osoby zatrudnionej albo uczestnika PPK, którzy złożyli deklarację o rezygnacji, ale przed dniem 1 kwietnia ukończyli 70 lat.
Pracownik, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat i w związku z tym nie został „zapisany" do PPK, w styczniu 2023 roku ukończył 55 lat. Nie złożył pracodawcy wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK do końca lutego 2023 roku. Czy pracownik ten zostanie objęty ponownym autozapisem?
Nie. Nie oznacza to jednak, że nie będzie mógł przystąpić do PPK. Jeśli pracownik ten (55+) złoży wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK w innym terminie np. w marcu lub później, pracodawca będzie musiał uwzględnić taki wniosek na zasadach ogólnych i zawrzeć w imieniu i na rzecz tego pracownika umowę o prowadzenie PPK.
W związku z tym, że wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK obowiązuje pracodawcę od momentu jego otrzymania, należy przyjąć, że taką umowę pracodawca powinien zawrzeć niezwłocznie po otrzymaniu wniosku (jeśli pracownik ma wymagany okres zatrudnienia) i od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego po zawarciu tej umowy naliczać wpłaty do PPK. Wpłaty te będą mogły być dokonane od momentu ich naliczenia i pobrania do 15. dnia kolejnego miesiąca.
Urodzony 10 stycznia 1952 r. uczestnik PPK w styczniu 2020 r. złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Załóżmy, że na początku marca 2023 roku złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Czy pracodawca będzie zobowiązany taki wniosek uwzględnić?
Nie. W związku z tym, że uczestnik PPK na dzień złożenia wniosku będzie miał ukończone 70 lat, podmiot zatrudniający nie będzie mógł uwzględnić tego wniosku i dokonywać za niego wpłat do PPK.
Pracownik, będący uczestnikiem PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, zakończy pracę u pracodawcy w listopadzie 2022 roku. W połowie 2023 roku zostanie mu jeszcze wypłacona premia za 2022 rok. Czy od tej premii powinny zostać obliczone i pobrane wpłaty do PPK?
Tak, jeśli pracodawca do tego czasu nie zmieni instytucji finansowej, a pracownik – od marca 2023 roku, przed wypłatą premii – nie złoży ponownie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Od wynagrodzenia wypłacanego uczestnikowi PPK po ustaniu zatrudnienia należy naliczyć wpłaty do PPK, o ile przed wypłatą tego wynagrodzenia uczestnik nie złożył deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Od tej zasady istnieje wyjątek - w sytuacji, gdy po ustaniu zatrudnienia uczestnika PPK doszło do rozwiązania umowy o zarządzanie PPK zawartej z instytucją finansową, która jest stroną umowy o prowadzenie PPK zawartej w imieniu i na rzecz tego uczestnika PPK, podmiot zatrudniający nie nalicza, nie pobiera i nie dokonuje wpłat do PPK od wynagrodzenia wypłaconego po rozwiązaniu umowy o zarządzanie PPK.
W zw. z tzw. autozapisem, w sytuacji, gdy uczestnik PPK złoży deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK do końca lutego 2023 roku, deklaracja ta przestanie być skuteczna od marca 2023 roku (nie zmienia tego ustanie zatrudnienia w danym podmiocie zatrudniającym). W takim przypadku - jeśli nie doszło do zmiany instytucji finansowej zarządzającej PPK u danego podmiotu zatrudniającego - od wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi np. w czerwcu 2023 roku podmiot zatrudniający naliczy wpłaty do PPK, o ile przed wypłatą tego wynagrodzenia uczestnik PPK nie złoży ponownie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Podmiot zatrudniający, przed wypłatą wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia, może ew. potwierdzić jaka jest wola uczestnika PPK w odniesieniu do naliczania wpłat do PPK - po utracie skuteczności deklaracji o rezygnacji złożonej przez niego do końca lutego 2023 roku.
Zgodnie z art. 23 ust. 5 ustawy o PPK, co 4 lata, w terminie do ostatniego dnia lutego roku, w którym ma miejsce tzw. autozapis, podmiot zatrudniający informuje uczestnika PPK, który złożył deklarację, o której mowa w ust. 2, o ponownym dokonywaniu wpłat za tego uczestnika zgodnie z ust. 6. Nie ma przeciwskazań, aby taka informacja została przekazana także byłemu pracownikowi – uczestnikowi PPK, który złożył deklarację o rezygnacji, jeśli jest to w danym przypadku możliwe, a pracodawca wie, że wypłaci mu jeszcze wynagrodzenie - po ustaniu zatrudnienia. Taki pracownik może jednak złożyć ponownie deklarację o rezygnacji w każdym czasie - od 1 marca 2023 r. Jeśli wypłata premii nastąpi w czerwcu 2023 roku, pracodawca obliczy i pobierze z tej premii wpłaty do PPK, a uczestnik PPK – złoży deklarację o rezygnacji po ich obliczeniu i pobraniu, ale jeszcze przed przekazaniem tych wpłat do instytucji finansowej, trzeba będzie zwrócić mu wpłatę pobraną z jego wynagrodzenia i skorygować listę płac.
W listopadzie 2022 roku rozwiązaliśmy umowy o pracę z dwoma pracownikami. Jeden z nich nie został zapisany do PPK, bo przed zawarciem w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK zadeklarował niedokonywanie wpłat do PPK. Drugi – złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK już po „zapisaniu” go do tego programu. W kwietniu przyszłego roku będziemy wypłacać premie roczne za 2022 rok. Czy od premii wypłaconych byłym pracownikom też należy naliczyć wpłaty do PPK, przy założeniu, że nie zmienimy do tego czasu instytucji finansowej?
W przypadku byłego pracownika - uczestnika PPK należy naliczyć wpłaty do PPK od otrzymanej w kwietniu 2023 roku premii, chyba, że od 1 marca 2023 r. - przed wypłatą tej premii - uczestnik PPK ponownie złoży deklarację o rezygnacji. Dla obowiązku naliczania, pobierania i dokonywania wpłat do PPK istotne jest bowiem posiadanie przez daną osobę statusu uczestnika PPK oraz to, czy dana należność spełnia definicję wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPK. Nie ma przy tym znaczenia, za jaki okres przysługuje to wynagrodzenie ani to, czy pracownik nadal pozostaje w zatrudnieniu. Wpłaty do PPK należy naliczyć mimo, że uczestnik PPK w trakcie swojego zatrudnienia u tego pracodawcy złożył mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Deklaracja ta bowiem jest skuteczna tylko do ostatniego dnia lutego roku, w którym obowiązywać będzie tzw. autozapis, czyli obecnie do końca lutego 2023 roku.
W przypadku byłego pracownika, którego pracodawca nie zapisał do PPK, wpłaty od wypłaconej w kwietniu 2023 roku premii nie mogą zostać naliczone. Pracownik ten nie jest bowiem uczestnikiem tego programu. Wprawdzie i jego deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK przestanie obowiązywać z końcem lutego 2023 roku, ale - po ustaniu zatrudnienia - pracodawca nie może „zgłosić” tego pracownika do PPK.
Pracodawca zatrudnia 30-letniego pracownika od połowy 2022 roku. Pracownik ten zadeklarował niedokonywanie wpłat do PPK, w związku z czym nie została zawarta w jego imieniu umowa o prowadzenie PPK. Pracodawca wypłaca wynagrodzenia raz w miesiącu, 1. dnia miesiąca kalendarzowego. Czy pracodawca będzie miał obowiązek obliczyć i pobrać wpłaty do PPK z wynagrodzenia wypłaconego temu pracownikowi 1 marca 2023 r.?
Pracodawca będzie miał taki obowiązek tylko wówczas, gdy przed wypłatą wynagrodzenia 1 marca 2023 r. zawrze w imieniu i na rzecz pracownika umowę o prowadzenie PPK.
W zw. z tzw. autozapisem, deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, złożona przez pracownika, będzie obowiązywać tylko do końca lutego 2023 roku. Pracownik ma już okres zatrudnienia wymagany dla zawarcia w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK. Jeżeli nie złoży ponownie deklaracji o rezygnacji, pracodawca będzie miał obowiązek zawrzeć w jego imieniu - w marcu 2023 roku - umowę o prowadzenie PPK. Umowa ta powinna zostać zawarta niezwłocznie. Należy jednak zwrócić uwagę, że „niezwłocznie” nie oznacza „natychmiast”. W orzecznictwie przyjmuje się, że „niezwłocznie” oznacza realny termin, uwzględniający okoliczności miejsca i czasu (por. np. wyroki SN z 13 grudnia 2006 r., II CSK 293/06 oraz z 30 czerwca 2011 r., III CSK 282/10). Jeżeli pracodawca nie zawrze umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracownika przed wypłatą wynagrodzenia 1 marca 2023 r., gdyż nie będzie to w jego przypadku realny termin na zawarcie tej umowy, to od wypłaconego w tym dniu wynagrodzenia nie obliczy i nie pobierze wpłat do PPK. Umowę o prowadzenie o PPK ma obowiązek zawrzeć bez zbędnej zwłoki i dopiero od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego po zawarciu tej umowy obliczy i pobierze wpłaty do PPK. Należy zwrócić uwagę, że pracodawca powinien móc wykazać wykonanie ciążącego na nim obowiązku „niezwłocznego” zawarcia umowy o prowadzenie PPK.
W przypadku, gdy pracodawca nie zdąży zawrzeć umowy o prowadzenie PPK przed wypłatą wynagrodzenia 1 marca 2023 r. i wypłaca wynagrodzenie tylko raz w miesiącu, to pierwsze wpłaty do PPK obliczy i pobierze z wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi w kwietniu 2023 r. - będzie miał czas na przekazanie tych wpłat do instytucji finansowej od dnia ich obliczenia i pobrania do 15 maja 2023 r.
Uczestnik PPK złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, która - w związku z tzw. ponownym autozapisem do PPK - przestanie obowiązywać od 1 marca 2023 r. Pracodawca wypłaca wynagrodzenia na początku każdego miesiąca kalendarzowego. Czy będzie miał obowiązek obliczyć i pobrać wpłaty do PPK od wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi PPK na początku marca 2023 roku?
Tak, jeśli uczestnik PPK przed wypłatą tego wynagrodzenia, w marcu 2023 roku, nie złoży nowej deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Wpłaty obliczone i pobrane z wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK na początku marca 2023 roku powinny zostać przekazane do instytucji finansowej od 1 do 17 kwietnia 2023 r. (15 i 16 kwietnia to sobota i niedziela). Jeśli uczestnik PPK złoży deklarację o rezygnacji już po obliczeniu i pobraniu marcowych wpłat do PPK, ale jeszcze przed ich przekazaniem do instytucji finansowej, wpłaty te nie zostaną dokonane, a wpłata pobrana z wynagrodzenia uczestnika PPK zostanie mu zwrócona.
Aby zminimalizować liczbę ewentualnych korekt list płac, pracodawca może w informacji o tzw. ponownym autozapisie, przekazywanej pracownikom do końca lutego 2023 roku, poprosić ich o ew. decyzje dot. oszczędzania w PPK w terminie uwzględniającym terminy wypłaty wynagrodzeń u tego pracodawcy. Taka prośba pracodawcy nie ograniczy oczywiście uprawnień pracowników wynikających z ustawy o PPK - uczestnik PPK nadal będzie mógł złożyć deklarację o rezygnacji w dowolnym, wybranym przez siebie terminie.
Czy jeśli po złożeniu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK uczestnik PPK wróci do oszczędzania w tym programie w ramach tzw. ponownego autozapisu, to deklaracje w zakresie wysokości wpłaty podstawowej i dodatkowej, złożone temu podmiotowi zatrudniającemu przed dniem złożenia deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK pozostaną ważne?
Tak, takie deklaracje pozostaną ważne. Ustawa o PPK nie określa bowiem terminu obowiązywania deklaracji dotyczących wysokości wpłaty podstawowej oraz deklaracji wpłaty dodatkowej. Zgodnie z art. 27 ust. 6 uczestnik PPK może zmienić wysokość wpłaty podstawowej, wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z dokonywania wpłaty dodatkowej w formie zmiany złożonej deklaracji dotyczącej wysokości wpłat do PPK.
W jakich terminach należało zawrzeć umowę o zarządzanie PPK, w przypadku wdrażania PPK w okresie przejściowym?
Umowę o zarządzanie PPK podmiot zatrudniający miał obowiązek zawrzeć nie później niż na 10 dni roboczych przed upływem terminu na zawarcie umowy o prowadzenie PPK, czyli:
- dla podmiotów zatrudniających na 31 grudnia 2018 r. co najmniej 250 osób zatrudnionych - do 25 października 2019 r.,
- dla podmiotów zatrudniających na 30 czerwca 2019 r. co najmniej 50 osób zatrudnionych - do 27 października 2020 r.,
- dla podmiotów zatrudniających na 31 grudnia 2019 r. co najmniej 20 osób zatrudnionych - do 27 października 2020 r.,
- dla pozostałych podmiotów zatrudniających do 23 kwietnia 2021 r.,
- dla jednostek sektora finansów publicznych, niezależnie od liczby osób zatrudnionych - do 26 marca 2021 r.
Które podmioty mogą nie zawierać umowy o zarządzanie PPK?
Wdrażać PPK nie muszą:
- mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK;
- podmioty zatrudniające, jeśli w dniu objęcia ich przepisami ustawy o PPK prowadziły Pracowniczy Program Emerytalny (PPE) oraz naliczały i odprowadzały składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% dla minimum 25% osób zatrudnionych, oraz nie utraciły uprawnienia do niewdrożenia PPK;
- podmioty zatrudniające będące osobami fizycznymi, które zatrudniają, w zakresie niezwiązanym z ich działalnością gospodarczą, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby.
Czy podmiot w restrukturyzacji/likwidacji musi zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Ustawa o PPK nie zwalnia z obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK podmiotów zatrudniających, będących w procesie restrukturyzacji czy likwidacji.
Podmioty zatrudniające znajdujące się w trudnej sytuacji nie finansują jedynie - okresowo - wpłat do PPK (art. 25 ust. 4 ustawy o PPK). Zgodnie z tym przepisem, podmioty zatrudniające zwolnione są z finansowania wpłat do PPK:
- w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy;
- w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy;
- w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Czy przedsiębiorca, który wygasza działalność albo jest w okresie przestoju ekonomicznego, ma obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Tak. Ustawa o PPK nie uzależnia obowiązku utworzenie PPK od kondycji przedsiębiorcy, czy jego planów na przyszłość (zamiar wygaszenia działalności). Wskazuje tylko sytuacje, w których pracodawca nie finansuje wpłat do PPK. Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o PPK podmioty zatrudniające zwolnione są z finansowania wpłat do PPK:
- w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy,
- w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,
- w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników, ale zatrudnia zleceniobiorców. Czy taki przedsiębiorca ma obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK?
Tak, jeśli co najmniej jeden ze zleceniobiorców - z tytułu umowy zlecenia, na podstawie której został zatrudniony - podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, czyli spełnia, zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK definicję osoby zatrudnionej. W takiej sytuacji zatrudniający go podmiot staje się podmiotem zatrudniającym w rozumieniu ustawy o PPK (art. 2 ust. 1 pkt 21) i zobowiązany jest realizować obowiązki wynikające z ustawy o PPK. Do obowiązków tych należy m.in. zawarcie dwóch umów tworzących PPK, czyli umowy o zarządzanie PPK oraz umowy o prowadzenie PPK.
Nowy przedsiębiorca rozpoczął działalność i zatrudnił pracowników - przejętych od innego przedsiębiorcy w trybie art. 23[1] Kodeksu pracy - w lipcu br. Do kiedy miał obowiązek zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
Obecnie, po okresie przejściowym, termin na zawarcie umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK jest uzależniony od zatrudnienia przez podmiot zatrudniający pierwszej osoby zatrudnionej (w rozumieniu ustawy o PPK). Termin ten podmiot zatrudniający ustala zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 16 ustawy o PPK.
Umowę o prowadzenie PPK, w imieniu i na rzecz pierwszej osoby zatrudnionej, należy - zgodnie z art. 16 ustawy o PPK - zawrzeć nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy (90 dni) zatrudnienia tej osoby. Umowę o zarządzanie PPK trzeba będzie zawrzeć nie później niż na 10 dni roboczych przed tym terminem (art. 8 ust. 1 ustawy o PPK). Należy jednak pamiętać, że do wymaganego okresu zatrudnienia wlicza się okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy, które miały miejsce w obecnym podmiocie zatrudniającym, a także okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli - z mocy odrębnych przepisów - obecny podmiot zatrudniający jest następcą prawnym w stosunkach prawnych nawiązanych przez podmiot zatrudniający, który poprzednio zatrudniał tę osobę. Taka sytuacja zachodzi m.in. w przypadku przejęcia pracowników na podstawie art. 23[1] Kodeksu pracy.
Oznacza to, że przejęcie pracowników na podstawie art. 23[1] Kodeksu pracy może skrócić terminy na wdrożenie PPK przez nowego pracodawcę.
Gdyby pracodawca zatrudnił pierwszych pracowników np. 3 lipca 2023 r., ale byliby to pracownicy przejęci przez niego od poprzedniego pracodawcy w trybie art. 23[1] Kodeksu pracy, w związku z czym już w momencie zatrudnienia u nowego pracodawcy mieliby co najmniej 3-miesięczny (90-dniowy) okres zatrudnienia, to ten pracodawca miałby obowiązek zawrzeć umowę o prowadzenie PPK do 10 sierpnia 2023 r. a umowę o zarządzanie PPK do 27 lipca tego roku.
Prowadzę kwiaciarnię (jednoosobowa działalność gospodarcza), w której ostatnio zatrudniłam pracownika. Mniej więcej w tym samym czasie zatrudniłam też nianię do opieki nad dzieckiem. Czy w takim przypadku muszę wdrożyć PPK dla tego pracownika i dla niani?
Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK dotyczy podmiotów zatrudniających choć jedną osobę spełniającą definicję osoby zatrudnionej, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK. Zgodnie z tą definicją przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z wymienionych w definicji tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli m.in. pracowników w rozumieniu kodeksu pracy czy osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Od tej zasady są jednak wyjątki. Zwolnione z obowiązku utworzenia PPK są osoby fizyczne, które zatrudniają - w zakresie niezwiązanym z ich działalnością gospodarczą - inną osobę fizyczną w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK). Chodzi tu m.in. o przypadki zatrudnienia przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą np. opiekunki do dziecka lub pomocy domowej.
Ze stosowania ustawy o PPK zwolnieni są także mikroprzedsiębiorcy, w rozumieniu ustawy - Prawo przedsiębiorców, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły im deklarację o rezygnacji z dokonywana wpłat do PPK (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK).
Czy podmiot zatrudniający będący osobą fizyczną, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą np. „Biuro rachunkowe” i zatrudniającą w nim np. 5 pracowników, może nie stosować ustawy o PPK (nie tworzyć PPK dla tych pracowników) w związku z tym, że zatrudnia jednocześnie np. opiekunkę do dziecka (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK)?
Nie. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK przepisów tej ustawy nie stosuje się do podmiotu zatrudniającego będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby. Jest to regulacja szczególna, która ma zastosowanie do wąskiej grupy podmiotów i jedynie w zakresie określonym w cytowanym przepisie.
Wyłączenie ze stosowania ustawy o PPK, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, dotyczy podmiotów zatrudniających będących osobami fizycznymi w zakresie, w jakim zatrudniają one osoby, które nie są związane z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą. To oznacza, że podmioty te nie tworzą PPK dla osób fizycznych, które zatrudniają w zakresie niezwiązanym z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą. Jeżeli jednak podmiot zatrudniający zatrudnia jednocześnie osoby zatrudnione w zakresie związanym z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, to art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK nie stanowi podstawy do zwolnienia go z tworzenia PPK, w którym będą miały możliwość oszczędzania te osoby.
Oznacza to, że opisana w pytaniu osoba fizyczna, prowadząca „Biuro rachunkowe”, na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK nie utworzy PPK dla zatrudnianej przez siebie prywatnie opiekunki do dziecka. Jest natomiast zobowiązana - co do zasady - do utworzenia PPK dla pracowników prowadzonego przez siebie „Biura rachunkowego”.
Reprezentuję fundację, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Fundacja zatrudnia 2 pracowników, którzy nie są zainteresowani uczestnictwem w PPK. Czy w takim przypadku fundacja musi zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Tak. Fundacja, mimo że nie prowadzi działalności gospodarczej, jest podmiotem zatrudniającym w rozumieniu ustawy o PPK i ma obowiązek umożliwić swoim pracownikom oszczędzanie w tym programie.
- Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK dotyczy również tych podmiotów zatrudniających, którym wszystkie osoby zatrudnione złożyły przed upływem terminu na zawarcie umowy o prowadzenie PPK rezygnację z dokonywania wpłat do PPK. Decyzje osób zatrudnionych w zakresie dokonywania wpłat do PPK nie mają znaczenia dla obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorców).
- W sytuacji opisanej w pytaniu, podmiot zatrudniający nie zawrze po prostu umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz tych pracowników. Złożenie przez nich deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK oznacza bowiem, że nie są oni zainteresowani uczestnictwem w tym programie.
Jestem rolnikiem, zatrudniam kilka osób do pomocy w gospodarstwie rolnym i opłacam składki ZUS dla tych osób. Nie prowadzę jednak działalności gospodarczej. Czy mam obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK i zgłosić pracowników do PPK?
Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK został nałożony na podmioty zatrudniające. Przy ustalaniu obowiązku stosowania ustawy o PPK, w tym zawarcia umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK, decydujące jest zatem rozstrzygnięcie, czy dany podmiot spełnia definicję podmiotu zatrudniającego. Za podmiot zatrudniający dla celów ustawy o PPK uważa się (art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK):
- pracodawcę, o którym mowa w art. 3 Kodeksu pracy, jeżeli posiada numer identyfikacyjny (NIP lub REGON),
- nakładcę,
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych,
- zleceniodawcę, jeżeli posiada numer identyfikacyjny (NIP lub REGON),
- podmiot, w którym działa rada nadzorcza,
- płatnika – jeżeli pracodawca lub zleceniodawca nie posiada numeru identyfikacyjnego (NIP lub REGON).
Zgodnie z art. 3 Kodeksu pracy za pracodawcę uważa się jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają one pracowników. Oznacza to, że dla uzyskania statusu pracodawcy wystarczy, że jednostka organizacyjna zatrudni chociaż jednego pracownika. Bez znaczenia natomiast pozostaje jej forma prawna.
- Aby dany podmiot miał status podmiotu zatrudniającego, musi zatrudniać przynajmniej jedną osobę spełniającą definicję osoby zatrudnionej, zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK. Zgodnie z tym przepisem za osoby zatrudnione dla celów ustawy o PPK uważa się:
- pracowników, o których mowa w art. 2 Kodeksu pracy, z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla, o których mowa w art. 11b ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz młodocianych w rozumieniu art. 190 § 1 Kodeksu pracy,
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 303 § 1 Kodeksu pracy,
- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, o których mowa w art. 138 i art. 180 ustawy - Prawo spółdzielcze,
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
- osoby wskazane powyżej (z wyjątkiem członków rad nadzorczych), przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego
- podlegających z tych tytułów obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Należy także pamiętać, że niektóre podmioty zatrudniające są zwolnione ze stosowania ustawy o PPK.
Dotyczy to:
- mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły temu podmiotowi zatrudniającemu deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK),
- podmiotu zatrudniającego będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK),
- podmiotu, który prowadzi Pracowniczy Program Emerytalny (PPE), na warunkach wskazanych w art. 133 ust. 1 ustawy o PPK.
Wszystkie osoby zatrudnione w spółce złożyły deklarację o niedokonywaniu wpłat do PPK. Czy w takim przypadku spółka miała obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK?
Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK dotyczy również tych podmiotów zatrudniających, którym wszystkie osoby zatrudnione złożyły przed upływem terminu na zawarcie umowy o prowadzenie PPK rezygnację z dokonywania wpłat do PPK.
- Decyzje osób zatrudnionych w zakresie dokonywania wpłat do PPK nie mają znaczenia dla obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorców).
Zatrudniam 17 pracowników z tym, że 1 osoba jest na urlopie wychowawczym, a 5 jest zatrudnionych na część etatu. Nikt nie jest zainteresowany uczestnictwem w PPK – wszyscy złożyli rezygnację. Czy muszę zawrzeć umowę o zarządzanie PPK?
Tak. Obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK dotyczy również tych podmiotów zatrudniających, którym wszystkie osoby zatrudnione złożyły przed upływem ostatecznego terminu na zawarcie umowy o prowadzenie PPK rezygnację z dokonywania wpłat do PPK.
Decyzje osób zatrudnionych w zakresie dokonywania wpłat do PPK nie mają znaczenia dla obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorców).
To, kogo należy uznać za osobę zatrudnioną, wynika z definicji osoby zatrudnionej, zawartej w ustawie o PPK (art. 2 ust. 1 pkt 18). Zgodnie z nią, przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:
- pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeku cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
- osoby wskazane powyżej (z wyjątkiem członków rad nadzorczych), przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
- Jak widać z powyższego, osoby przebywające na urlopie wychowawczym też są osobami zatrudnionymi, a dla statusu osoby zatrudnionej nie ma znaczenia wymiar etatu pracownika.
Czy dla osób przebywających na urlopie bezpłatnym należy zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
Tak, jeżeli w miesiącu, w którym ma być zawarta umowa o prowadzenie PPK pracownik ten osiągnął przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Kogo pracodawca ma obowiązek „zapisać” do PPK, czyli zawrzeć w jego imieniu i na jego rzecz umowę o prowadzenie PPK?
Pracodawca ma obowiązek zawrzeć umowę o prowadzenie PPK dla każdej osoby spełniającej definicję osoby zatrudnionej (art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK). Zgodnie z nią, przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:
a. pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy - wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodociani,
b. osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
c. członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
d. osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeku cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
e. członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
f. osoby wskazane powyżej (z wyjątkiem członków rad nadzorczych), przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
W praktyce oznacza to, że nie zawiera się umowy o prowadzenie PPK dla m.in:
- osób wykonujących pracę na podstawie tytułów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 18 lit. b i d ustawy o PPK, podlegających z tych tytułów dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym,
- osób wykonujących pracę na podstawie innego tytułu niż wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 18, w tym m.in.:
- osób prowadzących działalność pozarolniczą,
- osób współpracujących (z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub
- zleceniobiorcami),
- osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych,
- duchownych,
- pracowników przebywających na urlopie bezpłatnym, jeżeli w miesiącu, w którym
- miałaby być zawarta umowa o prowadzenie PPK nie osiągnęli przychodu, stanowiącego
- podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
- sędziów, prokuratorów oraz funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy z tytułu pełnienia tej funkcji/pozostawania w stosunku służbowym są objęci odrębnym systemem zaopatrzenia emerytalnego.
Więcej na ten temat w Poradniku PPK dla Kadr i Płac, opublikowanym na stronie mojeppk.pl w plikach od pobrania: https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/Poradnik-PPK_dla_kadr_i_plac_072022.pdf.
Jakie konsekwencje grożą podmiotowi zatrudniającemu za niezawarcie umowy o zarządzanie PPK?
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 15d ustawy o PIP, do zadań PIP należy kontrola spełniania obowiązków wynikających z ustawy o PPK, a w szczególności:
- obowiązku zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie PPK,
- dokonywania wpłat do PPK.
Ustawa o PPK przewiduje sankcje m.in. za niezawarcie umowy o zarządzanie PPK w terminie.
Zgodnie z art. 106 ustawy o PPK, kto - jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego - nie dopełnia obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotuzatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Czy umowa o zarządzanie PPK musi zostać podpisana podpisem elektronicznym?
Nie. Ustawa o PPK tego nie wymaga. Stanowi tylko, że umowa ta jest zawierana w postaci elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku. Umowa o zarządzanie PPK może więc zostać zawarta w dowolnej formie dopuszczalnej na gruncie Kodeksu cywilnego, jednak jej treść powinna móc zostać utrwalona na trwałym nośniku w postaci elektronicznej - np. na nośniku USB, płycie CD, ale też w formacie pliku PDF przekazanym drogą mailową.
Czy istotne jest, kto w imieniu podmiotu zatrudniającego zawiera umowę o zarządzanie PPK?
Tak. Stroną umowy o zarządzanie PPK jest podmiot zatrudniający. Oznacza to, że umowę taką powinien zawrzeć sam ten podmiot (jeśli jest osobą fizyczną) albo osoba umocowana do podejmowania tego rodzaju działań w imieniu danego podmiotu zatrudniającego (np. osoby umocowane do podpisywania umów w imieniu tego podmiotu, ujawnione w KRS).
Czy umowa o zarządzanie PPK jest odpłatna?
Nie, umowa o zarządzanie PPK nie jest odpłatna. Jej zawarcie nie wiąże się dla podmiotu zatrudniającego z żadnymi kosztami.
Czy instytucje finansowe mogą odmówić zawarcia umowy o zarządzanie PPK?
Tak. Wyjątek stanowi tu wyznaczona instytucja finansowa, która nie może odmówić podmiotowi zatrudniającemu zawarcia takiej umowy. Rolę instytucji wyznaczonej od 1 lipca 2019 r. pełni PFR TFI S.A.
Czy umowę o zarządzanie PPK i umowę o prowadzenie PPK można zawrzeć jednego dnia?
Nie. Umowę o zarządzanie PPK trzeba zawrzeć nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem zawarcia umowy o prowadzenie PPK. Przykładowo, jeśli termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK upływa 10 października 2023 r., to umowę o zarządzanie PPK trzeba zawrzeć do 26 września 2023 r.
Kogo uznaje się za mikroprzedsiębiorcę?
Za mikroprzedsiębiorcę dla celów ustawy o PPK uważa się przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, czyli takiego, który w co najmniej jednym roku z ostatnich dwóch lat spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty, nie uwzględniając pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich, urlopach opiekuńczych i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
Wyrażone w euro wielkości przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.
W przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie określa się na podstawie danych za ostatni okres udokumentowany przez przedsiębiorcę.
Normalnie pracuje u mnie ok. 6-8 osób. Jednak na czas wakacji często zatrudniam dodatkowe 2-3 osoby. Czy jeśli w sierpniu pracowało u mnie 11 osób, to nadal jestem mikroprzedsiębiorcą?
Tak. Mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który - w co najmniej jednym roku z ostatnich dwóch lat spełniał - łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz,
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Aby uzyskać status mikroprzedsiębiorcy, wystarczy spełnienie wymienionych wyżej warunków tylko w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych. W którym? O tym, decyduje sam przedsiębiorca. Nie jest to jednak bieżący rok obrotowy, a jeden z ostatnich dwóch już zakończonych lat. Przekroczenie pułapu zatrudnienia w bieżącym roku obrotowym nie spowoduje zatem od razu utraty statusu mikroprzedsiębiorcy, jednak może mieć wpływ na zmianę statusu danego przedsiębiorcy w kolejnych latach.
Zwracamy też uwagę, że - zgodnie z definicją mikroprzedsiębiorcy - przedsiębiorca powinien zatrudniać średniorocznie mniej niż 10 pracowników. Oznacza to, że czasowo przedsiębiorca może zatrudniać większą liczbę pracowników, pod warunkiem jednak, że średnia z wybranego przez niego roku (z ostatnich 2 lat) będzie mniejsza niż 10.
Jakie zasady stosować, obliczając średnie zatrudnienie w danym roku?
Ani ustawa o PPK, ani ustawa Prawo przedsiębiorców tego nie regulują. Wskazówkę, jak należy to robić, znaleźć można natomiast w uzasadnieniu do rządowego projektu tej drugiej ustawy. Wskazano w nim, że - przy obliczaniu średniorocznego zatrudnienia - korzysta się z metod obowiązujących przy sporządzaniu sprawozdań z zakresu zatrudnienia i wynagrodzeń na potrzeby statystyki publicznej oraz udostępnionej na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego publikacji "Zasady Metodyczne Statystyki Rynku Pracy i Wynagrodzeń", GUS, Warszawa 2008 i określonej w nich metodyki (uzasadnienie projektu ustawy - Prawo przedsiębiorców, druk sejmowy VIII kadencji, Nr 2051, s. 25-26).
Zgodnie z tą publikacją (https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/Zasady_metodyczne_stat_rynku_pracy_i_wynagrodzen.pdf)
przy obliczaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w roku należy dodać przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymaną sumę podzielić przez 12.
Jak prawidłowo ustalić przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach?
Tu pomocna może być przytaczana wcześniej publikacja GUS - "Zasady Metodyczne Statystyki Rynku Pracy i Wynagrodzeń"
(https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/Zasady_metodyczne_stat_rynku_pracy_i_wynagrodzen.pdf).
Zgodnie z nią, przeciętną liczbę zatrudnionych w miesiącu można obliczać stosując metodę średniej arytmetycznej, średniej chronologicznej lub metodę uproszczoną, tj. średnią z sumy dwóch stanów dziennych.
Przy metodzie średniej arytmetycznej dodaje się stany zatrudnienia (osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy oraz niepełnoetatowców po przeliczeniu na pełne etaty) w poszczególnych dniach pracy w danym miesiącu, łącznie z przypadającymi w tym czasie niedzielami, świętami oraz dniami wolnymi od pracy (przyjmując dla tych dni stan zatrudnienia z dnia poprzedniego lub następnego, jeśli miesiąc rozpoczyna się dniem wolnym od pracy) i otrzymaną sumę dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca sprawozdawczego.
Przykład: Stany zatrudnienia w poszczególnych dniach miesiąca sprawozdawczego u danego pracodawcy: 98 + 96 + 95 + 91 + … + 96 + … + 93 + 96 + 91 + 90 = 2796 : 30 dni= 93,2. Po zaokrągleniu, przeciętna liczba zatrudnionych w miesiącu = 93.
Metodę tę powinno się stosować w przypadku znacznych ruchów kadrowych w okresie sprawozdawczym.
Przy metodzie średniej chronologicznej dodaje się połowę stanu zatrudnienia na początek miesiąca, stan zatrudnienia w 15. dniu miesiąca oraz połowę stanu w ostatnim dniu miesiąca i dzieli otrzymaną sumę przez 2.
Przykład: Stan zatrudnienia w pierwszym dniu miesiąca u danego pracodawcy wynosi 98 etatów, stan zatrudnienia w 15. dniu miesiąca to 96, a w ostatnim dniu miesiąca - 90.
Stosując powyższą metodę, otrzyma się przeciętną liczbę zatrudnionych w miesiącu: 0,5 x 98 +
96 + 0,5 x 90 = 190; 190: 2 = 95.
W metodzie uproszczonej, tzn. przy średniej z dwóch stanów dziennych, dodaje się stany zatrudnienia – na pierwszy i ostatni dzień miesiąca i dzieli przez 2.
Przykład: Przyjmując stany zatrudnienia u danego pracodawcy z poprzedniego przykładu:
98 + 90 = 188; 188: 2 = 94.
Ważne: Zgodnie z zaleceniami GUS, przy zastosowaniu metody średniej chronologicznej i metody uproszczonej nie należy ujmować osób, które korzystały z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 14 dni.
Czy przy ustalaniu liczby pracowników wymiar etatu ma znaczenie?
Tak. Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia np. 4 osoby - każdą na pół etatu – to, po przeliczeniu na pełne etaty, zatrudnia 2 osoby.
Ustalając liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, można posłużyć się metodologią zaproponowana przez GUS w publikacji „Zasady Metodyczne Statystyki Rynku Pracy i Wynagrodzeń" (https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/Zasady_metodyczne_stat_rynku_pracy_i_wynagrodzen.pdf).
Zgodnie z nią, przy przeliczeniu osób zatrudnionych na część etatu na liczbę osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy stosuje się współczynnik przeliczeniowy, będący stosunkiem liczby godzin pracy niepełnoetatowców do liczby godzin pracy osób zatrudnionych na pełnym etacie, czyli do nominalnego czasu pracy. Liczbę pracowników zatrudnionych na pełnym etacie (przeliczenie na pełne etaty) zyskujemy w wyniku przemnożenia liczby niepełnoetatwoców przez odpowiednie współczynniki przeliczeniowe.
Przykład: Nominalny czas pracy wynosi 40 godzin tygodniowo. Pracodawca zatrudnia 24 pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy, z tego: 8 osób pracuje na ¼ etatu, tj. po 10 godzin tygodniowo, a 16 osób na ½ etatu, tj. po 20 godzin tygodniowo.
Liczba niepełnoetatowców | Współczynnik przeliczeniowy | Liczba niepełnoetatowców po przeliczeniu na pełne etaty |
8 | 10/40=0,25 | 8 osób * 0,25 etatu = 2 |
16 | 20/40=0,5 | 16 osób * 0,5 etatu = 8 |
Razem: 24 | Razem: 10 |
Czy osoby przebywające na urlopie macierzyńskim trzeba uwzględniać w liczbie osób zatrudnionych?
Nie. W liczbie pracowników, ustalanej przy określaniu statusu przedsiębiorcy, nie uwzględnia się pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich, urlopach opiekuńczych i urlopach wychowawczych, a także pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
Czy ustalając liczbę pracowników dla określenia statusu przedsiębiorcy, bierzemy pod uwagę również osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych?
Nie. Ustawa Prawo przedsiębiorców, która zawiera definicję mikroprzedsiębiorcy, nie zawiera wprawdzie definicji pracownika, ale przyjmuje się, że termin ten dotyczy sfery stosunku pracy, w związku z czym przy jego interpretacji należy stosować przepisy Kodeksu pracy (por. uzasadnienie projektu ustawy Prawo przedsiębiorców, druk sejmowy VIII kadencji, nr 2051, s. 25-26).
Zgodnie z art. 2 Kodeksu pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Oznacza to, że osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia) nie mieszczą się definicji pracownika, a zatem nie należy ich brać pod uwagę przy ustalaniu średniorocznego zatrudnienia w celu ustalenia statusu przedsiębiorcy.
Zwracamy jednak uwagę na art. 22 par. 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Kolejny paragraf tego artykułu (par. 1[1]) stanowi, że zatrudnienie w warunkach określonych w ust. 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. A zgodnie z par. 1[2] tego artykułu nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy określonych w par. 1.
Co to jest rok obrotowy?
Rok obrotowy to rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych.
Czy rok obrotowy to zawsze 12 kolejnych miesięcy?
Nie. Jeżeli przedsiębiorca rozpoczął działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego, pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
Czy, aby spełnić wymagania dotyczące wyników finansowych, niezbędne dla posiadania statusu mikroprzedsiębiorcy, wystarczy mieć alternatywnie obrót netto albo sumę aktywów bilansu poniżej równowartości w złotych 2 milionów euro?
Tak. Skala finansowa prowadzonej działalności może być wyznaczona przez roczny obrót netto albo przez sumę aktywów bilansu sporządzonego na koniec roku obrotowego.
Wyrażone w euro wielkości przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.
Jak przy ustalaniu statusu mikroprzedsiębiorcy rozumieć pojęcie obrotu?
Ustawa Prawo przedsiębiorców nie zawiera definicji obrotu. Dla celów VAT podstawą opodatkowania jest obrót, a obrotem jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Odniesienie do obrotu zawarte jest także w ustawie o rachunkowości. Mowa jest w niej o przychodach netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy.
Jak przy ustalaniu statusu mikroprzedsiębiorcy rozumieć pojęcie aktywa bilansu?
Zgodnie z ustawą o rachunkowości przez aktywa rozumie się kontrolowane przez przedsiębiorcę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do przedsiębiorcy korzyści ekonomicznych. Natomiast bilans jest częścią sprawozdania finansowego.
Jak ustalić, czy przedsiębiorca ma status mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wykonuje działalność gospodarczą krócej niż rok?
Jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą krócej niż rok, to jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie określa się na podstawie danych za ostatni okres udokumentowany przez tego przedsiębiorcę.
Czy status mikroprzedsiębiorcy dla celów PPK ustala się zgodnie z przepisami unijnymi?
Nie. Dla celów PPK ustalenia, czy przedsiębiorca ma status mikroprzedsiębiorcy, dokonuje się zgodnie z definicją mikroprzedsiębiorcy zawartą w ustawie Prawo przedsiębiorców.
Zgodnie z uzasadnieniem ustawy Prawo przedsiębiorców, definicja ta ma zastosowanie na użytek Prawa przedsiębiorców, a także na użytek odrębnych ustaw wyraźnie odwołujących się w tym zakresie do przepisów Prawa przedsiębiorców. Taką odrębną ustawą jest m.in. ustawa o PPK.
Natomiast w odniesieniu do pomocy państwa stosuje się definicję mikroprzedsiębiorcy zawartą w przepisach prawa unijnego (por. załącznik I do rozporządzenia nr 651/2014).
W ubiegłym roku przedsiębiorca miał status mikroprzedsiębiorcy. Czy też musi podpisać umowę o zarządzanie PPK?
Przedsiębiorca, aby być zwolnionym ze stosowania ustawy o PPK, musi spełniać wymagania określone w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK, czyli:
- posiadać status mikroprzedsiębiorcy,
- wszystkie osoby zatrudnione muszą złożyć mu deklarację o niedokonywaniu wpłat do PPK.
Wyłączenie to obowiązuje tak długo, jak długo przedsiębiorca spełnia wskazane wyżej wymogi. W przypadku zaprzestania spełniania przez dany podmiot co najmniej jednej z tych przesłanek, a zatem np. w razie utraty statusu mikroprzedsiębiorcy lub zatrudnienia nowej osoby zatrudnionej, która nie złożyła deklaracji o niedokonywaniu wpłat do PPK bądź złożenia wniosku o dokonywanie wpłat do PPK przez osobę zatrudnioną, która wcześniej złożyła deklarację o niedokonywaniu wpłat, stosuje się do niego ustawę o PPK.
Przepisy ustawy o PPK nie wskazują, w jakim terminie - w sytuacji, o której mowa powyżej - podmiot zatrudniający powinien zawrzeć umowę o zarządzanie PPK. W celu ustalenia tego terminu, należy zatem zastosować odpowiednio art. 8 ustawy o PPK. Oznacza to, że dzień, w którym przedsiębiorca przestał spełniać jedną z przesłanek zwolnienia, należy uznać za pierwszy dzień, od którego należy liczyć wskazany w art. 16 ustawy o PPK termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Z kolei umowa o zarządzanie PPK powinna zostać zawarta, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym przypada termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pierwszej osoby.
W jakim terminie powinien zawrzeć umowę o zarządzanie PPK mikroprzedsiębiorca, który na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK został zwolniony ze stosowania przepisów ustawy o PPK, w sytuacji, gdy jedna z osób zatrudnionych, już po upływie okresu przejściowego, złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK?
Przepisów ustawy o PPK nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły temu podmiotowi zatrudniającemu deklarację niedokonywania wpłat do PPK (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK). W takiej sytuacji mikroprzedsiębiorca nie zawiera umowy o zarządzanie PPK. Mikroprzedsiębiorca, który na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK zwolniony jest ze stosowania przepisów ustawy o PPK, w sytuacji, gdy - po upływie okresu przejściowego - jedna z osób zatrudnionych złoży mu wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, powinien utworzyć PPK. W tym celu powinien niezwłocznie rozpocząć procedurę zmierzającą do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, a następnie - w imieniu i na rzecz osoby wnioskującej o dokonywanie wpłat do PPK - umowy o prowadzenie PPK. Przepisy ustawy o PPK nie wskazują, w jakim terminie, w sytuacji, o której mowa powyżej, mikroprzedsiębiorca powinien zawrzeć umowę o zarządzanie PPK. W celu ustalenia tego terminu należy zatem zastosować odpowiednio art. 8 ust. 1 ustawy o PPK. Oznacza to, że dzień złożenia wniosku o dokonywanie wpłat do PPK należy uznać za pierwszy dzień, od którego należy liczyć wskazany w art. 16 ustawy o PPK termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Z kolei umowa o zarządzanie PPK powinna zostać zawarta, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym przypada termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pierwszej osoby.
Jestem mikroprzedsiębiorcą i zatrudniam mniej niż 10 pracowników. Wszyscy są w wieku powyżej 55 lat. Osoby te nie są zainteresowane PPK – nie chcą przystąpić do programu. Czy w takiej sytuacji jestem zobowiązany zawrzeć umowę o zarządzanie PPK. Czy te osoby muszą złożyć rezygnację z PPK, aby potwierdzić swój brak zainteresowania uczestnictwem, czy wystarczy, że nie złożą wniosku o przystąpienie do PPK?
Przedsiębiorca posiadający status mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stosuje ustawy o PPK, jeśli wszystkie osoby zatrudnione złożyły mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Nie dotyczy to jednak pracowników, którzy ukończyli 55 lat, ale nie ukończyli 70 lat. Osoby te, aby mogły być zapisane do PPK, muszą bowiem złożyć pracodawcy wniosek o zawarcie, w ich imieniu i na ich rzecz, umowy o prowadzenie PPK. Jeśli nie chcą uczestniczyć w programie, nie muszą zatem podejmować żadnych działań. W związku z tym, aby mikroprzedsiebiorca, który zatrudnia wyłącznie osoby 55+, nie stosował ustawy o PPK, wystarczy, aby żadna z tych osób nie złożyła mu wniosku o zawarcie dla niej umowy o prowadzenie PPK.
Pracodawca 50+ prowadzi PPE, w związku z czym nie zawiera umowy o zarządzanie PPK. Kiedy może utracić zwolnienie ze stosowania ustawy o PPK?
Ustawy o PPK mogą nie stosować podmioty zatrudniające, które w dniu objęcia ich przepisami ustawy o PPK, czyli np. w przypadku firm 50+ (zatrudniających 30 czerwca 2019 r. co najmniej 50 osób zatrudnionych) - w dniu 1 stycznia 2020 r., a w przypadku firm 20+ (zatrudniających 31 grudnia 2019 r. co najmniej 20 osób zatrudnionych) – w dniu 1 lipca 2020 r. spełniały łącznie dwa warunki:
- miały zarejestrowany PPE, w którym uczestniczyło co najmniej 25% osób zatrudnionych (w liczbie uczestników PPE nie należy uwzględniać osób, które kiedyś przystąpiły do programu PPE, ale na dzień dokonywania weryfikacji nie były już zatrudnione w danym podmiocie zatrudniającym),
- naliczały i odprowadzały składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPE. Oznacza to, że umowa zakładowa (PPE) powinna przewidywać wysokość składki podstawowej na poziomie co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o PPE oraz że podmiot zatrudniający powinien naliczyć i odprowadzić - przed dniem objęcia go przepisami ustawy o PPK - składki podstawowe w tej wysokości za co najmniej jeden okres wynikający z umowy zakładowej za wszystkie osoby będące uczestnikami PPE, za które, zgodnie z umową zakładową, był obowiązany naliczyć i odprowadzić składki za ten okres.
Zwolnienie z obowiązku stosowania PPK przestaje obowiązywać począwszy od dnia:
- zawieszenia naliczania i odprowadzania składek podstawowych do PPE w okresie przekraczającym 90 dni,
- ograniczenia wysokości odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o PPE,
- likwidacji PPE,
- opóźnienia w odprowadzaniu składek podstawowych do PPE przekraczającego 90 dni, które wynikło z celowego działania podmiotu zatrudniającego,
- następującego po dniu 1 stycznia albo 1 lipca danego roku, jeżeli według stanu na ten dzień w PPE uczestniczy mniej niż 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie zatrudniającym.
Oznacza to, że podmiot zatrudniający powinien przeprowadzać weryfikację partycypacji w PPE co pół roku - 1 stycznia i 1 lipca. Jeśli okaże się, że stan partycypacji na 1 stycznia lub 1 lipca będzie niższy niż wymagane 25%, zwolnienie pracodawcy z obowiązku wdrożenia PPK przestanie obowiązywać od dnia następującego po tym dniu. W praktyce oznacza to, że począwszy od tej daty, podmiot zatrudniający jest zobowiązany - w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy - zawrzeć w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych umowę o prowadzenie PPK oraz nie później niż na 10 roboczych przed upływem tego terminu – umowę o zarządzanie PPK.
Pracodawca nie wdrożył PPK w przewidzianym na to terminie. Czy może uruchomić PPE (obecnie nie prowadzi tego programu) zamiast PPK i zwolnić się ze stosowania ustawy o PPK?
Nie. W art. 133 ust. 1 ustawy o PPK, zawartym w przepisach przejściowych, przyjęto, że przepisów tej ustawy może nie stosować podmiot zatrudniający, który - w terminie wskazanym w art. 134 ust. 1 (termin, od którego dany podmiot zostaje objęty ustawa o PPK) - prowadził PPE, w którym uczestniczyło co najmniej 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie oraz naliczał i odprowadzał składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia.
W sytuacji opisanej w pytaniu art. 133 ust. 1 ustawy o PPK nie będzie mieć zatem zastosowania. W przepisie tym mowa jest bowiem o podmiocie zatrudniającym, który prowadzi PPE w terminie wskazanym w art. 134 ust. 1 ustawy o PPK, co w sytuacji opisanej w pytaniu nie miało miejsca.
Kogo PFR wezwie do zawarcia umowy o zarządzanie PPK?
Podmiotowi zatrudniającemu, który nie zawrze umowy o zarządzanie PPK w terminie wynikającym z przepisów ustawy o PPK, zostanie wysłane wezwanie (umieszczone w systemie teleinformatycznym ZUS) do jej zawarcia z tzw. wyznaczoną instytucją finansową, której rolę pełni PFR TFI S.A. - w terminie 30 dni od otrzymania wezwania, albo do przekazania informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową.
Podmiot zatrudniający, który nie stosuje ustawy o PPK, w związku z tym, że prowadzi PPE na warunkach zwalniających go z obowiązku utworzenia PPK, w odpowiedzi na otrzymane wezwanie ma obowiązek przekazać PFR oświadczenie o prowadzeniu PPE wraz ze wskazaniem wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej do PPE w rozumieniu ustawy o PPE oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE. Również podmiot zatrudniający, który na podstawie art. 13 ust. 1 nie stosuje przepisów ustawy, po otrzymaniu wezwania PFR ma obowiązek przekazać mu oświadczenie o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy o PPK.
Zgodnie z art. 106 ustawy o PPK, pracodawcy (albo osobie obowiązanej do działania w jego imieniu) za niedopełnienie obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym przepisami terminie, grozi grzywna w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u tego pracodawcy w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Jesteśmy jednostką sektora finansów publicznych - dlaczego dostaliśmy wezwanie z PFR?
Jednostki sektora finansów publicznych zobowiązane są do stosowania ustawy o PPK od 1 stycznia 2021 r. Zgodnie z art. 137 ustawy o PPK miały one obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK do 26 marca 2021 r., a umowy o prowadzenie PPK do 10 kwietnia 2021 r.
Art. 8 ustawy o PPK nakłada na PFR obowiązek weryfikacji, czy wszystkie podmioty zatrudniające, które deklarowały składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby zatrudnione, zawarły umowę o zarządzanie PPK. Dotyczy to również jednostek sektora finansów publicznych.
Na podstawie jakich danych PFR sprawdza czy pracodawcy, którzy byli do tego zobowiązani, zawarli umowę o zarządzanie PPK?
Polski Fundusz Rozwoju (PFR) ma ustawowy obowiązek sprawdzania, czy wszystkie podmioty zobowiązane do utworzenia PPK to zrobiły. Co kwartał otrzymuje on z ZUS informację o płatnikach, którzy deklarowali składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby zatrudnione i sprawdza, czy widnieją oni w prowadzonej przez niego ewidencji, gromadzącej m.in. dane o zawartych umowach o zarządzanie PPK.
Jeśli pracodawca, zobowiązany do wdrożenia PPK, nie widnieje w ewidencji PPK, PFR ma obowiązek wezwać go do zawarcia umowy o zarządzanie PPK z wyznaczoną instytucją finansową (PFR TFI S.A.) w terminie 30 dni od otrzymania wezwania, albo do przekazania informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową.
Jestem mikroprzedsiębiorcą niestosującym ustawy o PPK, gdyż wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację o rezygnacji. Dlaczego dostałem wezwanie z PFR?
Ani PFR, ani ZUS nie dysponują informacjami, który podmiot zatrudniający posiada status mikroprzedsiębiorcy, a który nie i dlatego wymienione wyżej wezwania powinny trafić do wszystkich podmiotów, które nie zawarły umowy o zarządzanie PPK - mimo, że w badanym okresie deklarowały składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby zatrudnione.
Należy też pamiętać, że nie wszyscy mikroporzedsiębiorcy zwolnieni są z obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK, przepisów tej ustawy nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożyły mu deklarację o niedokonywaniu wpłat do PPK. Złożenie deklaracji o niedokonywaniu wpłat do PPK dotyczy osób, które nie ukończyły jeszcze 55 lat.
Nie jest wymagane, aby osoby, które ukończyły 55 lat, składały deklarację o rezygnacji. Podmiot zatrudniający zawiera bowiem umowę o prowadzenie PPK w imieniu osób, które ukończyły 50 lat, ale nie ukończyły 70 lat, wyłącznie na ich wniosek. Oznacza to, że mikroprzedsiębiorca jest zwolniony ze stosowania ustawy o PPK, jeśli:
- wszystkie osoby zatrudnione, które nie ukończyły 55 lat, zadeklarowały mu niedokonywanie wpłat do PPK oraz
- żadna z osób 55+ nie złożyła mu wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK.
Zagraniczny pracodawca opłaca w ZUS składki na ubezpieczenia społeczne za swoich pracowników w Polsce. Miał obowiązek zawrzeć umowę o zarządzanie PPK, ale tego nie zrobił. Czy dostanie wezwanie PFR do zawarcia tej umowy?
Tak. Takie wezwanie jest kierowane przez PFR do wszystkich podmiotów zatrudniających, które - zgodnie informacjami przekazanymi PFR przez ZUS - miały obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK, ale tego nie zrobiły. Dotyczy to także podmiotów zatrudniających, które nie mają siedziby lub miejsca zamieszkania w Polsce.
Podmiot zatrudniający ma już PPK. Czy ma odpowiedzieć na otrzymane wezwanie?
Tak, w takiej sytuacji poprosimy jedynie o potwierdzenie tej informacji w formularzu oraz wskazanie nazwy podmiotu zarządzającego instytucją finansową, z którą została zawarta umowa o zarządzanie PPK oraz daty jej zawarcia.
Prowadzę program PPE. Dlaczego PFR nie sprawdzi tej informacji np. na stronie Komisji Nadzoru Finansowego?
Rejestr PPE nie zawiera wszystkich danych identyfikujących podmiot zatrudniający, stąd prośba o uzupełnienie informacji dotyczących tego podmiotu.
Ponadto nie każdy podmiot zatrudniający prowadzący PPE jest zwolniony ze stosowania ustawy o PPK. Z takiego zwolnienia mógł bowiem skorzystać podmiot zatrudniający, który w dniu, od którego mają do niego zastosowanie przepisy ustawy o PPK, spełniał łącznie dwa warunki: prowadził PPE, w którym uczestniczyło co najmniej 25% osób zatrudnionych oraz naliczał i odprowadzał składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPE. Utrata uprawienia do niewdrożenia PPK przez podmiot zatrudniający następuje m.in. od dnia ograniczenia wysokości odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPE bądź od dnia następującego po dniu 1 stycznia albo 1 lipca danego roku, jeżeli według stanu na ten dzień w PPE uczestniczy mniej niż 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie zatrudniającym.
Jeżeli podmiot zatrudniający nie zawarł umowy o zarządzanie PPK, gdyż prowadzi PPE na warunkach zwalniających ze stosowania ustawy o PPK, w odpowiedzi na wezwanie PFR ma obowiązek wskazać tę informację w formularzu, podać wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej do PPE oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE. Wynika to z art. 8 ust. 5a ustawy o PPK.
Z jakiego przepisu prawa wynika obowiązek podmiotu zatrudniającego poinformowania PFR o posiadaniu PPE?
Taki obowiązek wynika z art. 8 ust. 5a ustawy o PPK. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli podmiot zatrudniający nie zawarł umowy o zarządzanie PPK, gdyż prowadzi PPE na warunkach zwalniających ze stosowania ustawy o PPK, w odpowiedzi na wezwanie przekazuje PFR oświadczenie o prowadzeniu PPE wraz ze wskazaniem wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej do PPE oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE.
Wezwanie PFR wysłane pocztą zawiera tylko podpis mechaniczny, a nie złożony własnoręcznie. Czy pomimo to jest wiążące?
Tak. Zgodnie z art. 8 ust. 5b ustawy o PPK wezwanie PFR może zawierać mechanicznie odtwarzany podpis osoby uprawnionej do jego podpisania.
Czy pandemia COVID-19 zmieniła sposób wysyłki wezwań?
Tak. Do 2021 roku, wezwania PFR do zawarcia umowy o zarządzanie PPK wysyłane były do podmiotów zatrudniających, które nie dopełniły tego obowiązku, pocztą. Natomiast zgodnie z ustawą z 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r., poz.1777), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w okresie roku od odwołania ostatniego z nich, wezwanie do zawarcia umowy o zarządzanie PPK może być wysyłane za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie informatycznym udostępnionym przez ZUS.
W tym celu PFR przekaże ZUS nazwę i NIP podmiotu zatrudniającego, który nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie. A ZUS udostępni wezwanie o zawarcie umowy o zarządzanie PPK na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym ZUS - nie wcześniej niż po upływie 14 dni roboczych od otrzymania danych z PFR.
W wezwaniu do zawarcia umowy o zarządzanie PPK udostępnionym podmiotowi zatrudniającemu w systemie ZUS zawarty będzie link przekierowujący ten podmiot bezpośrednio na stronę PFR (wezwania-ppk.pfr.pl), gdzie podmiot zatrudniający będzie mógł wypełniać formularz, w którym poinformuje PFR o zawarciu umowy o zarządzanie PPK albo poda przyczynę jej niezawarcia (podmiot zatrudniający będzie mógł wybrać z listy predefiniowanych kategorii swoją odpowiedź). Odpowiedzi przesłane poprzez formularz będą automatycznie zapisywane w bazie danych PFR.
Do formularza pracodawca zaloguje się za pomocą podanych w treści wezwania NIP i TOKENU.
Wypełnienie formularza nie powinno zająć więcej niż kilka minut, a pozwoli na uniknięcie ew. kolejnych wezwań bądź kontroli ze strony Państwowej inspekcji Pracy, która jest upoważniona do kontroli wykonywania przez pracodawców obowiązków wynikających z ustawy o PPK, w tym w szczególności zawarcia umowy o zarządzanie PPK.
Kiedy wezwanie wysłane przez PFR uznaje się za doręczone?
W przypadku wysyłki wezwań poprzez system informatyczny ZUS, wezwanie uznaje się za skuteczne:
- w momencie jego odbioru przez podmiot zatrudniający na profilu w PUE ZUS,
- po upływie 14 dni od dnia umieszczenia wezwania na profilu w PUE ZUS; w przypadku jego nieodebrania.
Czy podmiot zatrudniający musi odebrać wezwanie na profilu w PUE ZUS, aby uznać, że zostało ono skutecznie doręczone?
Nie. W przypadku wysyłki wezwań prowadzonej za pomocą PUE ZUS, wezwanie uznaje się za skuteczne nie tylko w momencie jego odbioru przez podmiot zatrudniający na profilu w PUE ZUS, ale także po upływie 14 dni od dnia umieszczenia wezwania na tym profilu - w przypadku nieodebrania wezwania.
Czy każdy podmiot zatrudniający, który otrzymał wezwanie PFR do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, powinien na nie odpowiedzieć?
Tak. Odpowiedź na wezwanie PFR sprowadza się do wypełnienia prostego formularza. Wypełnienie go nie powinno zająć więcej niż kilka minut, a pozwoli na uniknięcie ew. kolejnych wezwań bądź kontroli. W formularzu tym - w zależności od konkretnej sytuacji - podmiot zatrudniający może poinformować PFR, że zawarł już umowę o zarządzanie PPK albo podać przyczynę jej niezawarcia.
Aby wypełnić formularz, wystarczy wejść na stronę wezwania-ppk.pfr.pl i zalogować się za pomocą NIP i TOKENU.
Należy też pamiętać, że zgodnie z art. 8 ust. 5a ustawy o PPK podmiot zatrudniający, który nie stosuje ustawy o PPK, w związku z tym, że prowadzi PPE na warunkach zwalniających go z konieczności utworzenia PPK, w odpowiedzi na otrzymane wezwanie ma obowiązek przekazać PFR oświadczenie o prowadzeniu PPE wraz ze wskazaniem wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej do PPE w rozumieniu ustawy o PPE oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE. Również podmiot zatrudniający, który na podstawie art. 13 ust. 1 nie stosuje przepisów ustawy, po otrzymaniu wezwania PFR, ma obowiązek przekazać mu oświadczenie o spełnianiu warunków, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy o PPK (art. 8 ust. 5c ustawy o PPK).
Już nie prowadzę działalności, moja firma została zamknięta. Czy muszę wypełnić formularz w odpowiedzi na otrzymane wezwanie?
Tak. W odpowiedzi na otrzymane wezwanie, prosimy o wypełnienie krótkiego formularza, w którym podmiot zatrudniający podaje m.in. przyczynę niezawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie. Jedną z wymienionych tam przyczyn jest właśnie zamknięcie albo zawieszenie działalności gospodarczej.
Kolejny raz dostaliśmy od PFR wezwanie do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, pomimo, że poprzednio przekazaliśmy PFR informację, że prowadzimy PPE zwalniające nas ze stosowania ustawy o PPK. Czy w takiej sytuacji musimy wypełnić formularz w odpowiedzi na wezwanie?
Tak. Udzielenie odpowiedzi na wezwanie PFR jest obowiązkiem podmiotu zatrudniającego. Zgodnie z art. 8 ust. 5a ustawy o PPK podmiot zatrudniający, który na podstawie art. 133 ust. 1 nie stosuje przepisów tej ustawy, po otrzymaniu wezwania PFR, przekazuje do PFR oświadczenie o prowadzeniu PPE wraz ze wskazaniem wysokości naliczanej i odprowadzanej składki podstawowej do PPE w rozumieniu ustawy o PPE oraz procentowego udziału osób zatrudnionych, które uczestniczą w PPE.
Zwracamy też uwagę, że zwolnienie ze stosowania ustawy o PPK ze względu na prowadzenie PPE nie jest bezterminowe. Przestaje ono obowiązywać, co oznacza, że pracodawca jest zobligowany do stosowania przepisów ustawy o PPK, począwszy od dnia:
- zawieszenia naliczania i odprowadzania składek podstawowych do PPE w okresie przekraczającym 90 dni,
- ograniczenia wysokości odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 15 ustawy o PPE,
- likwidacji PPE,
- opóźnienia w odprowadzaniu składek podstawowych do PPE przekraczającego 90 dni, które wynikło z celowego działania podmiotu zatrudniającego,
- następującego po dniu 1 stycznia lub 1 lipca danego roku, jeśli według stanu na ten dzień w PPE uczestniczy mniej niż 25% osób zatrudnionych w tym podmiocie.
Na jaki dzień wyliczyć zestawienie dot. PPE wskazywane w formularzu?
Czy po otrzymaniu wezwania z PFR podmiot zatrudniający, który – wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi – nie zawarł umowy o zarządzanie PPK, będzie musiał zawrzeć tę umowę z PFR TFI?
Nie. Umowę o zarządzanie PPK podmiot zatrudniający może podpisać z PFR TFI lub z inną, wybraną przez niego, instytucją finansową wpisaną do Ewidencji PPK. Wybór instytucji finansowej powinien nastąpić zgodnie z wymaganiami wskazanymi w art. 7 ustawy o PPK.
Na stronie Mojeppk.pl znajduje się prosta instrukcja jak utworzyć PPK, w tym jak zawrzeć umowę o zarządzanie PPK - "Jak utworzyć PPK krok po kroku? Prosta instrukcja dla pracodawców" https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/Jak-utworzyc-PPK.pdf
Czy umowa o zarządzanie PPK zawarta przez pracodawcę na wezwanie PFR będzie umową zawartą w terminie?
Nie. Umowę o zarządzanie PPK, zawartą w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania PFR, należy uznać za umowę zawartą z naruszeniem terminu na jej zawarcie. Ten 30-dniowy termin od otrzymania wezwania PFR na zawarcie umowy o zarządzanie PPK, wskazany w art. 8 ust. 5 ustawy o PPK, nie stanowi przedłużenia - określonego przepisami ustawy o PPK - terminu na zawarcie umowy o zarządzanie PPK. W takiej sytuacji podmiot zatrudniający nie będzie zwolniony z przewidzianej w art. 106 ustawy o PPK odpowiedzialności za niezawarcie umowy o zarządzanie PPK w terminie.
Jaki jest termin na udzielenie odpowiedzi na wezwanie PFR?
W przypadku, gdy w wyniku dokonanej weryfikacji przeprowadzonej przez PFR okaże się, że podmiot zatrudniający nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie, PFR wzywa go do zawarcia, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania, umowy o zarządzanie PPK z funduszem zdefiniowanej daty zarządzanym przez wyznaczoną instytucję finansową albo do przekazania do PFR informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową.
Co w sytuacji, gdy pracodawca nie zawarł umowy o zarządzanie PPK i nie odpowie na wezwanie od PFR?
Jeśli w wyniku kolejnej weryfikacji przeprowadzonej przez PFR okaże się, że podmiot zatrudniający nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie, PFR ponownie wezwie go do zawarcia, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania, umowy o zarządzanie PPK z funduszem zdefiniowanej daty zarządzanym przez wyznaczoną instytucję finansową albo do przekazania do PFR informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK.
Niedopełnienie obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK będzie skutkowało zawiadomieniem o tym fakcie Państwowej Inspekcji Pracy.
Przypominamy, że ustawa o PPK przewiduje sankcje m.in. za niezawarcie umowy o zarządzanie PPK w terminie. Zgodnie z art. 106 ustawy o PPK, kto - jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego - nie dopełnia obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Wykroczenia te ścigane są przez Państwową Inspekcję Pracy.
W wezwaniu PFR jest mowa o przesłaniu PFR informacji. Czy podmiot zatrudniający powinien przygotować samodzielnie taką informację?
Nie. Wystarczy, że podmiot zatrudniający wypełni odpowiedni - przygotowany przez PFR - formularz. W tym celu powinien wejść na stronę wezwania-ppk.pfr.pl, zalogować się za pomocą NIP i TOKENU (zostaną one podane w treści wezwania otrzymanego przez podmiot zatrudniający) oraz wypełnić znajdujący się tam formularz.
Zmianie uległy dane przedsiębiorcy (te widoczne na wezwaniu PFR są nieaktualne) - co w takiej sytuacji należy zrobić?
Należy o tym poinformować PFR. Na formularzu jest pole "Dodatkowe wyjaśnienia", gdzie można taką informację umieścić.
Czy można wnioskować o przedłużenie wskazanego w wezwaniu PFR terminu (30 dni)?
Nie. Termin 30 dni, o którym mowa w pytaniu, jest terminem ustawowym i nie może być przedłużony.
Jesteśmy oddziałem przedsiębiorcy, na którego NIP mamy założony PPK. Co wskazać w formularzu?
W sytuacji, gdy oddział przedsiębiorstwa jest podmiotem zatrudniającym i zawarł umowę o zarządzanie PPK pod innym NIP niż swój, w formularzu - wypełnianym w odpowiedzi na wezwanie PFR - powinien to zaznaczyć i podać dane podmiotu zatrudniającego, który zawarł w imieniu oddziału umowę o zarządzanie PPK.
Co zrobić, jeśli podmiot zatrudniający zmienił NIP lub REGON?
W takiej sytuacji podmiot zatrudniający powinien zaznaczyć taką informację w formularzu, podając nowy NIP lub REGON.
Pracodawca nie zawarł umowy o zarządzanie PPK w terminie, gdyż sądził, że nie ma takiego obowiązku. Umowa o zarządzanie PPK została zawarta przez niego dopiero po otrzymaniu wezwania PFR. Czy odpowiadając na to wezwanie, pracodawca może wyjaśnić, dlaczego zawarł umowę o zarządzanie PPK z opóźnieniem?
Tak. Udzielając odpowiedzi na wezwanie PFR, pracodawca - w udostępnionym mu formularzu - wskazuje powód niezawarcia umowy o zarządzanie PPK albo datę jej zawarcia. Pracodawca, który zawarł umowę o zarządzanie PPK z opóźnieniem, zaznacza odpowiedź "Zawarcie Umowy o zarządzanie PPK". Powody tego opóźnienia może wytłumaczyć wypełniając w formularzu pole "Dodatkowe wyjaśnienia".
Kto może złożyć w imieniu przedsiębiorcy oświadczenie, będące odpowiedzią na wezwanie PFR?
W przypadku otrzymania wezwania w PUE będzie to osoba z dostępem do PUE. Osoba taka powinna zadbać o to, aby mieć także umocowanie do złożenia omawianego oświadczenia w imieniu podmiotu zatrudniającego.
Czy dostanę potwierdzenie, że moje oświadczenie zostało złożone?
Podmiot zatrudniający, odpowiadając na wezwanie PFR, wypełnia formularz, w którym informuje o zawarciu umowy o zarządzanie PPK albo o przyczynie jej niezawarcia. Proszony w nim jest także o podanie danych kontaktowych, w tym numeru telefonu i maila. Podanie maila umożliwi PFR przesłanie podmiotowi zatrudniającemu potwierdzenia wysłania wskazanego wyżej formularza (złożenie przez podmiot zatrudniający oświadczenia).
W sytuacji, gdy PFR nie będzie dysponował mailem podmiotu zatrudniającego, ten ostatni może samodzielnie wygenerować potwierdzenie złożenia oświadczenia, klikając w podany na końcu formularza link. Ale uwaga - link ten jest aktywny tylko do momentu zamknięcia strony.
Przedsiębiorca zmarł, a wezwanie PFR do zawarcia umowy o zarządzanie PPK otrzymał zarządca sukcesyjny. Czy ma on obowiązek odpowiedzieć na to wezwanie?
Tak. Zgodnie z art. 18 ustawy z 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 170) zarząd sukcesyjny obejmuje zobowiązanie do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa. W myśl art. 29 wskazanej wyżej ustawy, zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku.
Śmierć przedsiębiorcy spowodowała, że prowadzona przez niego działalność gospodarcza została zakończona. Wezwanie PFR do zawarcia umowy o zarządzanie PPK otrzymał spadkobierca przedsiębiorcy. Czy powinien odpowiedzieć na to wezwanie?
Tak. W odpowiedzi na otrzymane wezwanie, prosimy o wypełnienie krótkiego formularza oraz podanie w nim informacji o śmierci przedsiębiorcy i zakończeniu działalności gospodarczej.
Czym jest serwis MojePPK?
Serwis MojePPK jest serwisem informującym uczestników PPK o wartości środków zgromadzonych przez nich na rachunkach PPK. Jest on prowadzony, na mocy ustawy o PPK, przez PFR Portal PPK sp. z o. o - spółkę zależną Polskiego Funduszu Rozwoju S.A.
Jakie transakcje mogę wykonać poprzez serwis MojePPK?
W serwisie MojePPK nie możesz dokonywać transakcji na rachunkach PPK.
W przypadku wątpliwości co do wysokości środków zgromadzonych na rachunku, powinieneś skontaktować się ze swoim pracodawcą lub instytucją finansową prowadzącą dany rachunek PPK.
Jakie informacje znajdę w serwisie MojePPK?
Po zalogowaniu do serwisu MojePPK, uzyskasz dostęp do zagregowanych danych o łącznych środkach zgromadzonych przez Ciebie w PPK, a także do szczegółowych informacji o poszczególnych utworzonych dla Ciebie rachunkach PPK.
Będą to informacje o:
- wszystkich Twoich rachunkach PPK - będziesz mógł sprawdzić listę wszystkich utworzonych dla Ciebie rachunków PPK;
- wartości środków zgromadzonych w PPK - na wszystkich Twoich rachunkach łącznie i na poszczególnych rachunkach PPK;
- wysokości wpłat do PPK - w podziale na Twoje wpłaty, wpłaty pracodawcy i państwa;
- wpłatach podstawowych i dodatkowych do PPK - w podziale na Twoje wpłaty i wpłaty pracodawcy;
- funduszach zdefiniowanej daty, w których oszczędzasz;
- wypłatach z PPK - będziesz mógł sprawdzić, czy z danego rachunku PPK dokonałeś zwrotu lub wypłaty w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych;
- dacie i wysokości ostatniej wpłaty pracodawcy na dany rachunek PPK - ta informacja pozwoli Ci zweryfikować, czy aktywnie oszczędzasz na danym rachunku PPK;
- historii Twojego oszczędzania - w szczegółowym widoku Twoich rachunków PPK, sprawdzisz na wykresie stan środków na rachunku w ujęciu historycznym.
Ponadto w serwisie będziesz mógł wygenerować raporty z listą swoich rachunków PPK i informację o łącznej wartości zebranych oszczędności.
Skąd bierze się wartość środków zgromadzonych w PPK?
Pieniądze wpłacane na rachunek PPK są przeliczane na jednostki uczestnictwa/jednostki rozrachunkowe funduszu, w którym oszczędzasz, a na Twoim rachunku PPK zapisywana jest liczba tych jednostek. Wartość jednostki zależy od wyceny aktywów i zobowiązań funduszu i może podlegać codziennym zmianom, co powoduje, że wartość środków na rachunku PPK najczęściej nie odpowiada wartości wpłat do PPK. Wartość środków na rachunku PPK może być wyższa lub niższa niż dokonane na niego wpłaty – dla uczestnika PPK będzie to oznaczać odpowiednio zysk albo stratę.
Wartość środków zgromadzonych na rachunku PPK uwzględnia dokonane na ten rachunek wpłaty, wynik inwestycyjny i dokonane przez Ciebie transakcje na danym rachunku (np. wypłaty czy zwroty).
Miałem rachunek PPK, ale już nie pracuję u tego pracodawcy. Czy będę mógł zobaczyć ten rachunek w serwisie?
W serwisie MojePPK zobaczysz wszystkie swoje rachunki PPK (u obecnych lub byłych pracodawców) - z wyszczególnieniem nazw tych pracodawców lub ich oznaczeń, dokonanych na te rachunki wpłat, nazw instytucji finansowej, datą zapisania Cię do PPK oraz bieżącą wartością środków na rachunku.
Złożyłem deklarację rezygnacji z PPK – czy taką informację zobaczę w serwisie?
Nigdzie w serwisie MojePPK nie będą prezentowane informacje o zakończeniu pracy u danego pracodawcy czy o złożeniu deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Czy w serwisie MojePPK mogę dokonywać transakcji na rachunkach PPK?
Nie. Wszelkie dyspozycje i zlecenia dotyczące środków zgromadzonych na Twoim rachunku PPK składasz bezpośrednio do instytucji finansowej prowadzącej ten rachunek. Do instytucji finansowej zwracasz się również wtedy, gdy chcesz zaktualizować swoje dane przypisane do rachunku czy np. wyznaczyć osoby uprawnione do środków na rachunku PPK po Twojej śmierci.
Skąd pochodzą dane prezentowane w serwisie?
Dane, które prezentujemy w serwisie MojePPK, pochodzą z systemu Ewidencji PPK. Datę pobrania danych z Ewidencji PPK możesz sprawdzić na dole ekranu, pod prezentowanymi informacjami.
Ewidencja PPK to prowadzony przez PFR S.A. rejestr instytucji zarządzających PPK, podmiotów zatrudniających, które zawarły umowy o zarządzanie PPK oraz uczestników PPK (w tym danych o ich rachunkach PPK).
Czy informacje w serwisie MojePPK są aktualne?
W serwisie MojePPK informacje o stanie środków na rachunkach PPK są prezentowane z opóźnieniem. Instytucje finansowe, prowadzące PPK, raportują dane do Ewidencji PPK zgodnie z terminami przewidzianymi w ustawie o PPK (raportowanie na koniec każdego dnia roboczego - nie jest to raportowanie w czasie rzeczywistym). Najaktualniejsze dane o Twoich rachunkach PPK znajdziesz bezpośrednio w serwisach instytucji finansowych, które prowadzą te rachunki.
Jak sprawdzić, czy oszczędzam w PPK?
W celu sprawdzenia, czy jesteś uczestnikiem PPK, powinieneś zgłosić się do swojego pracodawcy. Zapytaj bezpośrednio w dziale kadr i płac, czy pracodawca zawarł w Twoim imieniu i na Twoją rzecz umowę o prowadzenie PPK (zapisał Cię do PPK).
Pamiętaj, że w dokumencie RMUA, który otrzymujesz od swojego pracodawcy, możesz sprawdzić, czy pracodawca nalicza dla Ciebie wpłaty do PPK. RMUA to informacja miesięczna dla osoby ubezpieczonej, która dotyczy składek ZUS naliczonych od wynagrodzenia. W dokumencie tym płatnik składek (czyli pracodawca) wskazuje również kwotę finansowanej dla pracownika wpłaty do PPK.
Nie jestem pewien, czy mam PPK. Jak mogę sprawdzić to w serwisie PPK?
Możesz spróbować zalogować się do serwisu MojePPK za pomocą np. Profilu Zaufanego. Jeśli możemy powiązać przynajmniej jeden Twój rachunek PPK z danymi z Twojego Profilu Zaufanego, to system odszuka Twoje rachunki PPK i zobaczysz je w naszym serwisie.
Jak zaktualizować dane kontaktowe w instytucji finansowej?
Aby zaktualizować dane przypisane do Twojego rachunku PPK, musisz skontaktować się z instytucją finansową, która prowadzi ten rachunek (z którą pracodawca zawarł w Twoim imieniu umowę o prowadzenie PPK). Jeśli Twój pracodawca nie przekazał wszystkich Twoich danych do instytucji finansowej, zapisując Cię do PPK, może - w drodze wyjątku - uzupełnić te dane i przekazać je za Ciebie do instytucji finansowej. Możesz też w każdej chwili sam uzupełnić lub zmienić swoje dane w instytucji finansowej. Dane kontaktowe do wszystkich instytucji finansowych prowadzących PPK znajdziesz na www.mojeppk.pl/lista-instytucji-finansowych.html.
Czy posiadając Profil Zaufany muszę założyć konto w serwisie MojePPK?
Nie. Jeśli posiadasz Profil Zaufany (np. korzystasz z bankowości elektronicznej do zalogowania się do Profilu Zaufanego) nie musisz tworzyć konta w serwisie MojePPK.
Jak założyć konto w serwisie MojePPK?
W celu rejestracji konta, będziesz potrzebował danych przypisanych do wybranego przez Ciebie rachunku PPK. Powiązanie konta w naszym serwisie z konkretnym rachunkiem PPK jest konieczne, abyśmy mogli zweryfikować tożsamość rejestrującej się osoby.
Czy posiadanie konta w serwisie MojePPK jest obowiązkowe?
Nie. Możesz zalogować się do serwisu korzystając z login.gov.pl (Profil Zaufany, e-dowód lub mojeID). Jeśli nie chcesz lub nie możesz skorzystać z logowania przez login.gov.pl, możesz zalogować się używając do tego konta utworzonego w serwisie MojePPK.
W celu rejestracji konta, będziesz potrzebował danych przypisanych do wybranego przez Ciebie rachunku PPK. Powiązanie konta w naszym serwisie z konkretnym rachunkiem PPK jest konieczne, abyśmy mogli zweryfikować tożsamość rejestrującej się osoby.
Jakie dane są potrzebne do utworzenia konta w serwisie MojePPK?
Wymagane do rejestracji konta dane, to:
- numer PESEL lub seria i numer dokumentu tożsamości (dowodu osobistego, paszportu lub karty pobytu) - jeżeli Twój pracodawca zapisując Cię do PPK przekazał do instytucji finansowej dwa identyfikatory, sam możesz wybrać, którego użyjesz;
- numer telefonu komórkowego lub e-mail (przypisany do rachunku PPK, który będzie użyty do rejestracji konta - jeżeli Twój pracodawca, zapisując Cię do PPK, przekazał do instytucji zarówno numer telefonu, jak i adres e-mail, sam możesz wybrać, którego sposobu kontaktu, powiązanego z rachunkiem PPK, użyjesz;
- data urodzenia;
- NIP pracodawcy;
- nazwa instytucji finansowej (do wyboru z listy);
- kwota ostatniej wpłaty podstawowej pracodawcy, przekazanej na rachunek PPK, którego używasz do rejestracji.
Dane przypisane do rachunku PPK to dane, które Twój pracodawca przekazał do instytucji finansowej, zapisując Cię do PPK. Jeśli te dane zaktualizowałeś, potrzebne będą dane po zmianie. Jeżeli nie masz potrzebnych informacji, zwróć się do pracodawcy lub zaktualizuj swoje dane w instytucji finansowej.
Jakie dane kontaktowe mam podać podczas rejestracji konta w serwisie MojePPK?
Dane kontaktowe przypisane do rachunku PPK to dane, które Twój pracodawca przekazał do instytucji finansowej, zapisując Cię do PPK. Jeśli w międzyczasie zaktualizowałeś numer telefonu lub adres e-mail, kod zostanie wysłany na Twój telefon/e-mail po zmianie.
Zaktualizowałem swoje dane kontaktowe w instytucji finansowej. Dlaczego nie mogę od razu wykorzystać ich przy tworzeniu konta w serwisie MojePPK?
Posłużenie się zaktualizowanymi danymi podczas tworzenia konta w serwisie MojePPK może być możliwe dopiero po upływie kilku dni roboczych od dokonania zmiany danych w instytucji finansowej (nie jest to zależne od serwisu MojePPK).
W razie problemów związanych z rejestracją lub logowaniem, skontaktuj się z infolinią, pod numerem telefonu 800 775 775 (czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.00 - 17.00).
Mój pracodawca nie podał instytucji finansowej żadnych moich danych kontaktowych. Czy mogę utworzyć konto w serwisie MojePPK?
Nie. Konieczne jest podanie choć jednej formy kontaktu. Aby zapewnić bezpieczeństwo danych, wprowadziliśmy dwuetapowe uwierzytelnianie użytkowników serwisu. Poproś swojego pracodawcę, aby uzupełnił Twoje dane kontaktowe do rachunku PPK lub skontaktuj się bezpośrednio ze swoją instytucją finansową.
Dlaczego nie otrzymuję kodu jednorazowego przy rejestracji konta w serwisie MojePPK?
Jeżeli nie otrzymujesz kodu jednorazowego w procesie rejestracji konta, może to m.in. oznaczać, że:
- wcześniej zalogowałeś się do serwisu poprzez login.gov.pl (jeśli choć raz skorzystałeś z logowania do serwisu poprzez Profil Zaufany, e-dowód lub narzędzie mojeID nie będziesz mógł zarejestrować konta w serwisie);
- dane, które wprowadziłeś w formularzu rejestracji, nie pozwalają zidentyfikować Twojego rachunku PPK - sprawdź u swojego pracodawcy, czy zostałeś zapisany do PPK;
- wiadomość z kodem mogła trafić do folderu SPAM lub wpisany przez Ciebie adres e-mail jest niepoprawny (jeżeli wybrałeś sposób kontaktu „e-mail”);
- wszystkie lub niektóre z danych wprowadzonych do formularza rejestracji są niezgodne z tymi przypisanymi do rachunku PPK, na podstawie którego próbujesz utworzyć konto w serwisie MojePPK. W praktyce mogą to być różne sytuacje, np.:
- wybrałeś typ identyfikatora – „dowód osobisty”, a do rachunku PPK, na podstawie którego próbujesz się zarejestrować w serwisie, przypisany jest numer PESEL;
- wprowadziłeś nowy numer dokumentu tożsamości, a Twój pracodawca, zapisując Cię do PPK, przekazał do instytucji finansowej stary numer – w takiej sytuacji powinieneś zaktualizować dane przypisane do rachunku PPK bezpośrednio w instytucji finansowej i dopiero wtedy ponownie spróbować zarejestrować się w serwisie;
- wprowadziłeś kwotę ostatniej wpłaty podstawowej pracodawcy, której instytucja finansowa jeszcze nie odnotowała na rachunku PPK albo nie przekazała o niej informacji do Ewidencji PPK - w takiej sytuacji wpisz do formularza kwotę wpłaty z poprzedniego miesiąca albo odczekaj kilka dni aż dane zostaną odnotowane w Ewidencji PPK;
- wybrałeś sposób kontaktu „telefon”, a do rachunku PPK, na podstawie którego próbujesz się zarejestrować, przypisany jest „adres e-mail” (lub odwrotnie) - w takiej sytuacji powinieneś spróbować zarejestrować konto w serwisie przy użyciu e-maila/telefonu lub zaktualizować dane przypisane do rachunku PPK bezpośrednio w instytucji finansowej.
Pamiętaj!
W formularzu rejestracji konta w serwisie MojePPK wpisujesz dane przypisane do jednego, wybranego przez Ciebie rachunku PPK. Dane przypisane do rachunku PPK to dane, które Twój pracodawca przekazał do instytucji finansowej, zapisując Cię do PPK. Jeśli sam dokonałeś aktualizacji danych po zapisaniu Cię do PPK, użyj nowych danych. Jeżeli nie masz potrzebnych danych, zwróć się do pracodawcy lub zaktualizuj je bezpośrednio w instytucji finansowej.
Co jeśli nie mam wszystkich danych wymaganych do utworzenia konta w serwisie MojePPK?
Niestety, bez kompletu wymaganych danych, nie ukończysz procesu rejestracji. Dopiero, gdy będziesz miał komplet wymaganych danych, możesz utworzyć konto w serwisie MojePPK. Możesz również zalogować się przez login.gov.pl (Profil Zaufany, e-dowód, mojeID).
Czy po zarejestrowaniu konta w serwisie mogę skorzystać z logowania przez login.gov.pl?
Tak. Po zarejestrowaniu konta w serwisie możesz zalogować się przez login.gov.pl (Profil Zaufany, e-dowód, mojeID). Nie będzie natomiast możliwe zarejestrowanie konta w serwisie jeśli choć raz skorzystałeś z logowania poprzez login.gov.pl (Profil Zaufany, e- dowód, narzędzie mojeID).
Jak zalogować się do serwisu MojePPK?
Najprostszym sposobem zalogowania się do serwisu jest skorzystanie z opcji logowania przez login.gov.pl za pomocą Profilu Zaufanego, e-dowodu lub mojeID. Jest to bezpieczny i szybki sposób powiązania Twoich rachunków PPK z kontem w serwisie MojePPK.
Jeśli nie chcesz lub nie możesz skorzystać z logowania przez login.gov.pl, możesz zalogować się używając do tego konta utworzonego w serwisie MojePPK.
W razie problemów związanych z logowaniem skontaktuj się z infolinią, pod numerem telefonu 800 775 775 (czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.00 - 17.00).
Czy mogę zalogować się do serwisu MojePPK za pomocą danych, których używam do logowania w instytucji finansowej?
Nie, nie możesz skorzystać z tych danych do logowania. Do serwisu MojePPK możesz zalogować się tylko przez login.gov.pl (Profil Zaufany, e-dowód, mojeID) albo używając do tego konta utworzonego w serwisie (po wygenerowaniu unikalnego loginu i ustanowieniu hasła dedykowanego dla serwisu MojePPK).
Jak zalogować się do serwisu MojePPK przez login.gov.pl?
Login.gov.pl zapewnia szybkie i bezpieczne logowanie do serwisu MojePPK, umożliwiając potwierdzenie tożsamości użytkownika. Dzięki temu mamy pewność, że dane będą udostępniane osobie, której dotyczą.
Po kliknięciu przycisku „Zaloguj przez login.gov.pl”, należy wybrać sposób logowania: Profil Zaufany, e-dowód lub narzędzie mojeID.
Decydując się na Profil Zaufany w kolejnym kroku masz dwie opcje, możesz zalogować się danymi z Profilu Zaufanego (nazwa użytkownika lub adres e-mail i hasło) lub za pomocą logowania do swojego banku. Jeśli możemy powiązać przynajmniej jeden Twój rachunek PPK z danymi z Twojego Profilu Zaufanego, e-dowodu lub z narzędzia mojeID system odszuka Twoje rachunki PPK i pokażemy Ci je w serwisie.
Co w sytuacji gdy nie mogę zalogować się do serwisu za pomocą Profilu Zaufanego? (komunikat - „Nie odnaleźliśmy Twojego rachunku PPK”).
W pierwszej kolejności upewnij się, że jesteś uczestnikiem PPK (patrz pytanie 1.10: Jak sprawdzić, czy oszczędzam w PPK?). Pamiętaj, że do programu PPK może zapisać pracownika tylko jego pracodawca. Na stronie www.mojeppk.pl sprawdzisz dlaczego warto przystąpić do PPK i jakie dokumenty musisz złożyć pracodawcy by zacząć oszczędzać w programie.
Jeżeli jesteś uczestnikiem PPK, zalogowanie do serwisu za pomocą Profilu Zaufanego będzie możliwe tylko wtedy gdy Twoje dane identyfikacyjne z Profilu Zaufanego pasują do przynajmniej jednego rachunku PPK w systemie Ewidencji PPK. To również oznacza, że musi upłynąć wystarczająco dużo czasu by informacja o tym, że przystąpiłeś do PPK została odnotowana przez Ewidencję PPK (najpierw pracodawca przekazuje Twoje dane do instytucji finansowej, a dopiero potem trafiają one do Rejestru uczestników PPK w Ewidencji PPK.)
Pamiętaj, możesz też skorzystać z drugiej metody logowania i zarejestrować konto w serwisie.
Gdzie mogę założyć Profil Zaufany?
Jeśli nie masz jeszcze Profilu Zaufanego, możesz założyć go w łatwy sposób - wystarczy, że masz dostęp do bankowości elektronicznej lub postąpisz zgodnie z instrukcją, którą znajdziesz pod linkiem: https://obywatel.gov.pl/zaloz-profil-zaufany
Co w przypadku, gdy moje konto w serwisie zostało zablokowane?
W takiej sytuacji powinieneś skontaktować się z infolinią, pod numerem telefonu 800 775 775 (czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.00 - 17.00).
Dlaczego nie otrzymuję kodu jednorazowego przy logowaniu?
Kod jednorazowy, zarówno przy rejestracji konta, jaki i przy każdym logowaniu w serwisie MojePPK, otrzymasz zawsze na telefon lub adres e-mail przypisany do rachunku PPK, którego używasz/użyłeś do rejestracji konta w serwisie MojePPK. Ta sama zasada będzie obowiązywać w procesie przypomnienia loginu i resecie hasła.
Jeżeli nie otrzymujesz kodu jednorazowego w procesie logowania, może to m.in. oznaczać, że:
- jesteś poza zasięgiem swojej sieci komórkowej i nie możesz odbierać wiadomości sms;
- wiadomość z kodem mogła trafić do folderu SPAM (jeżeli wybrałeś sposób kontaktu „e-mail”).
Dlaczego nie otrzymuję kodu jednorazowego w procesie przypomnienia loginu?
Kod jednorazowy przy przypomnieniu loginu otrzymasz na telefon lub adres e-mail przypisany do rachunku PPK, którego użyłeś do rejestracji konta w serwisie MojePPK. Ta sama zasada będzie obowiązywać w procesie resecie hasła.
Jeżeli nie otrzymujesz kodu jednorazowego w procesie przypomnienia loginu, może to m.in. oznaczać, że:
- jesteś poza zasięgiem swojej sieci komórkowej i nie możesz odbierać wiadomości sms lub wpisany przez Ciebie numer telefonu jest niepoprawny (jeżeli wybrałeś sposób kontaktu „telefon”);
- wiadomość z kodem mogła trafić do folderu SPAM lub wpisany przez Ciebie adres jest niepoprawny (jeżeli wybrałeś sposób kontaktu „e-mail”);
- wszystkie lub niektóre z danych wprowadzonych do formularza przypomnienia loginu są niezgodne z tymi przypisanymi do rachunku PPK, na który zarejestrowałeś konto w naszym serwisie. W praktyce mogą to być różne sytuacje, np.:
- wybrałeś typ identyfikatora – „dowód osobisty”, a podczas rejestracji konta w naszym serwisie wybrałeś typ identyfikatora – „PESEL”;
- wprowadziłeś kwotę ostatniej wpłaty podstawowej pracodawcy, której instytucja finansowa jeszcze nie odnotowała na rachunku PPK albo nie przekazała o niej informacji do Ewidencji PPK - w takiej sytuacji wpisz do formularza kwotę wpłaty z poprzedniego miesiąca albo poczekaj kilka dni aż dane zostaną odnotowane w Ewidencji PPK;
- w formularzu wybrałeś sposób kontaktu „telefon”, a przy rejestracji konta w serwisie wybrałeś „adres e-mail” (lub odwrotnie) - w takiej sytuacji powinieneś spróbować użyć e-maila/telefonu lub zaktualizować swoje dane kontaktowe w instytucji finansowej (aby użyć danych po zmianie, musisz odczekać kilka dni roboczych). Możesz też zadzwonić na naszą infolinię i zmienić sposób kontaktu przypisany do Twojego konta w serwisie MojePPK na inne dane kontaktowe przypisane do innego rachunku PPK.
Pamiętaj!
W formularzu przypomnienia loginu wpisujesz dane przypisane do tego rachunku PPK, na który zarejestrowałeś konto w naszym serwisie. Dane przypisane do rachunku PPK to dane, które Twój pracodawca przekazał do instytucji finansowej, zapisując Cię do PPK. Jeśli sam dokonałeś aktualizacji danych po zapisaniu Cię do PPK, użyj nowych danych. Jeżeli nie masz potrzebnych danych, zwróć się do pracodawcy lub zaktualizuj je bezpośrednio w instytucji finansowej.
Dlaczego nie otrzymuję kodu jednorazowego w procesie resetu hasła?
Kod jednorazowy przy resecie hasła otrzymasz na telefon lub adres e-mail przypisany do rachunku PPK, którego użyłeś do rejestracji konta w serwisie MojePPK.
Jeżeli nie otrzymujesz kodu jednorazowego w procesie resetu hasła, może to m.in. oznaczać, że:
- jesteś poza zasięgiem swojej sieci komórkowej i nie możesz odbierać wiadomości sms lub wpisany przez Ciebie numer telefonu jest niepoprawny (jeżeli wybrałeś sposób kontaktu „telefon”);
- wiadomość z kodem mogła trafić do folderu SPAM lub wpisany przez Ciebie adres jest niepoprawny (jeżeli wybrałeś sposób kontaktu „e-mail”);
- wszystkie lub niektóre z danych wprowadzonych do formularza resetu hasła są niezgodne z tymi przypisanymi do rachunku PPK, na który zarejestrowałeś konto w naszym serwisie. W praktyce mogą to być różne sytuacje, np.:
- wybrałeś typ identyfikatora – „dowód osobisty”, a podczas rejestracji konta w naszym serwisie wybrałeś typ identyfikatora – „PESEL”;
- wprowadziłeś kwotę ostatniej wpłaty podstawowej pracodawcy, której instytucja finansowa jeszcze nie odnotowała na rachunku PPK albo nie przekazała o niej informacji do Ewidencji PPK - w takiej sytuacji wpisz do formularza kwotę wpłaty z poprzedniego miesiąca albo poczekaj kilka dni aż dane zostaną odnotowane w Ewidencji PPK;
- wprowadziłeś niepoprawny login;
- w formularzu wybrałeś sposób kontaktu „telefon”, a przy rejestracji konta w serwisie wybrałeś „adres e-mail” (lub odwrotnie) - w takiej sytuacji powinieneś spróbować użyć e-maila/telefonu lub zaktualizować swoje dane kontaktowe w instytucji finansowej (aby użyć danych po zmianie, musisz odczekać kilka dni roboczych). Możesz też zadzwonić na naszą infolinię i zmienić sposób kontaktu przypisany do Twojego konta w serwisie MojePPK na inne dane kontaktowe przypisane do innego rachunku PPK.
Pamiętaj!
W formularzu resetu hasła wpisujesz dane przypisane do tego rachunku PPK, na który zarejestrowałeś konto w naszym serwisie. Dane przypisane do rachunku PPK to dane, które Twój pracodawca przekazał do instytucji finansowej, zapisując Cię do PPK. Jeśli sam dokonałeś aktualizacji danych po zapisaniu Cię do PPK, użyj nowych danych. Jeżeli nie masz potrzebnych danych, zwróć się do pracodawcy lub zaktualizuj je bezpośrednio w instytucji finansowej.
Co jeśli nie mam dostępu do numeru telefonu lub adresu e-mail, przypisanego do rachunku, na który założyłem konto w serwisie MojePPK?
Jeśli po założeniu konta w naszym serwisie utracisz dostęp do użytego numeru telefonu/adresu e-mail, będziesz miał możliwość zaktualizowania danych do otrzymywania kodu. Możesz to zrobić zmieniając dane bezpośrednio w instytucji finansowej, która prowadzi rachunek PPK, którego użyłeś do rejestracji. Po aktualizacji danych kontaktowych, odczekaj co najmniej kilka dni roboczych przed kolejną próbą zalogowania się do serwisu MojePPK. Możesz też zadzwonić na naszą infolinię i zmienić sposób kontaktu przypisany do Twojego konta w serwisie MojePPK na inne dane kontaktowe przypisane do innego rachunku PPK.
Czy mogę zmienić sposób kontaktu, potrzebny przy logowaniu się na konto w serwisie MojePPK?
Jeśli posiadasz inny rachunek PPK, w którym masz aktualne dane kontaktowe, możesz zadzwonić na naszą infolinię, pod numerem telefonu 800 775 775 (czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.00 - 17.00) i zmienić sposób kontaktu przypisany do Twojego konta w serwisie MojePPK na ten przypisany do Twojego wybranego rachunku PPK.
Na czym polega oszczędzanie w PPK?
PPK to program długoterminowego oszczędzania w miejscu pracy, w którym na prywatny rachunek pracownika wpływają wpłaty od pracodawcy, wpłaty samego pracownika oraz wpłata powitalna i dopłaty roczne od państwa. Instytucja, która prowadzi PPK, wybierana jest przez pracodawcę w porozumieniu z przedstawicielstwem pracowników. Środki gromadzone w programie PPK inwestowane są w fundusze zdefiniowanej daty, dopasowane strukturą inwestycji do wieku uczestników. Fundusz, w którym oszczędzamy (fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny lub ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy), lokuje gromadzone przez nas oszczędności w papiery wartościowe i inne prawa majątkowe.
Celem programu PPK jest zgromadzenie dodatkowych oszczędności na okres po zakończeniu aktywności zawodowej i choć środki z PPK uczestnik może wycofać wcześniej (zwrot), to jednak najbardziej opłacalne jest odkładanie środków i inwestowanie ich w długim okresie. PPK to program, którego siła tkwi w systematyczności - podstawowej zasadzie długoterminowego oszczędzania - regularne inwestowanie stałych kwot powoduje, że krótkotrwałe wahania koniunktury mają zdecydowanie mniejszy wpływ na cały portfel inwestycji.
Specyfika gromadzenia oszczędności w funduszach ze swojej istoty związana jest z ryzykiem. Niemniej, w przypadku funduszy zdefiniowanej daty, ryzyko to jest minimalizowane dzięki szczególnym rozwiązaniom wdrożonym w programie PPK - począwszy od rygorystycznych warunków, które zobowiązane są spełniać instytucje oferujące zarządzanie PPK, poprzez ustanowienie nad nimi nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego i ustawowe uregulowanie zasad polityki inwestycyjnej (zmieniającej się wraz z wiekiem uczestnika) oraz określenie limitów kosztów zarządzania.
Czy mogę zmienić instytucję finansową, w której oszczędzam?
Nie. Pracownik nie może tego zrobić. Instytucję finansową może natomiast zmienić pracodawca. W takiej sytuacji ma on obowiązek niezwłocznie (nie później niż w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o zarządzanie PPK z nową instytucją finansową) zawrzeć umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracowników, którzy w dniu poprzedzającym dzień zawarcia przez pracodawcę umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją mieli zawartą umowę o prowadzenie PPK.
Czym jest rachunek PPK?
W programie PPK uczestnik posiada swój prywatny, indywidualny rachunek PPK – tam trafiają wszystkie wpłaty, finansowane przez pracownika i pracodawcę oraz wpłata powitalna i dopłaty roczne od państwa. Pracownik może posiadać wiele rachunków PPK w różnych instytucjach finansowych.
Pieniądze wpłacane na rachunek PPK są przeliczane na jednostki uczestnictwa albo jednostki rozrachunkowe funduszu, w którym oszczędzamy, a na naszym rachunku PPK zapisywana jest liczba tych jednostek. Wartość jednostki zależy od wyceny aktywów i zobowiązań funduszu oraz może podlegać codziennym zmianom, co powoduje, że wartość środków na rachunku PPK najczęściej nie odpowiada wartości wpłat do PPK. Wartość środków na rachunku PPK może być wyższa lub niższa niż dokonane na niego wpłaty – dla uczestnika PPK będzie to oznaczać odpowiednio zysk albo stratę.
Oszczędzający w PPK mają nieograniczony dostęp do informacji o bieżącej wysokości środków na rachunku PPK bezpośrednio w instytucji finansowej oraz mogą podejmować swobodne decyzje dotyczące m.in. wycofania środków z PPK czy przenoszenia oszczędności pomiędzy funduszami zdefiniowanej daty.
Jak uzyskać dostęp do rachunku PPK w instytucji finansowej?
Niezwłocznie po zapisaniu pracownika do PPK (zawarciu w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK), instytucja finansowa zobowiązana jest udostępnić mu informację o zawarciu tej umowy. W takim „pakiecie powitalnym” od instytucji finansowej powinny znaleźć się informacje jak zalogować się na swój rachunek PPK.
Jeśli nie otrzymałeś informacji o przystąpieniu do PPK - ani pocztą tradycyjną, ani elektronicznie, powinieneś zgłosić się do instytucji finansowej, która prowadzi Twój rachunek i poprosić o instrukcję zalogowania się do serwisu klienta.
Dane kontaktowe do wszystkich instytucji finansowych prowadzących PPK dostępne są na https://www.mojeppk.pl/lista-instytucji-finansowych.html
Pamiętaj!
Do końca lutego każdego roku instytucje finansowe mają obowiązek przekazać uczestnikom PPK roczną informację o wartości środków zgromadzonych na rachunku PPK. Informacja roczna powinna zawierać dane dotyczące wysokości wpłat dokonanych na dany rachunek oraz wykaz transakcji zrealizowanych na rachunku w poprzednim roku kalendarzowym. Na wniosek uczestnika PPK, instytucja finansowa przekazuje roczną informację w postaci papierowej, czyli tradycyjnym listem. Domyślnie informacja roczna przekazywana jest uczestnikom PPK w postaci elektronicznej.
Czym są fundusze zdefiniowanej daty?
Bez względu na to, jaka instytucja finansowa zostanie wybrana do prowadzenia PPK, środki będą gromadzone w ramach funduszy zdefiniowanej daty (FZD). Każda z instytucji, która oferuje zarządzanie PPK, powinna oferować możliwość lokowania środków gromadzonych w ramach PPK w co najmniej 9 takich funduszach dla pięcioletnich przedziałów rocznikowych osób, które mogą przystąpić do PPK.
Zdefiniowana data FZD to rok, w którym wiek 60 lat osiągną osoby urodzone w roku stanowiącym środek przedziału roczników, dla których fundusz jest dedykowany. Każdy pracownik, rozpoczynający oszczędzanie w PPK, zostanie automatycznie przypisany do określonego funduszu zdefiniowanej daty, w zależności od swojej daty urodzenia. Nazwa FZD określa zdefiniowaną datę funduszu.
Przykład:
Pracownik urodzony w 1972 roku zostanie przypisany do funduszu zdefiniowanej daty „2030”, który został utworzony dla osób urodzonych między 1968 a 1972 rokiem. Zasada ta będzie obowiązywała niezależnie od tego, kiedy i z jaką instytucją finansową zostanie zawarta dla tego pracownika umowa o prowadzenie PPK (można mieć wiele rachunków PPK).
Uczestnik PPK może zmienić fundusz zdefiniowanej daty, w którym oszczędza i wpłacać nowe środki do funduszu innego niż ten dedykowany dla niego z racji wieku (o wyższym lub niższym ryzyku inwestycyjnym). Istnieje również możliwość oszczędzania w kilku różnych funduszach zdefiniowanej daty (w ramach jednego podmiotu zarządzającego).
Czym jest podmiot zarządzający?
To podmiot, który zarządza funduszami zdefiniowanej daty. Może nim być: towarzystwo funduszy inwestycyjnych, powszechne towarzystwo emerytalne, pracownicze towarzystwo emerytalne lub zakład ubezpieczeń.
Czym jest Ewidencja PPK?
Ewidencja PPK to prowadzony przez PFR S.A. system teleinformatyczny, który obejmuje ewidencję (rejestr) instytucji finansowych, które spełniają wymogi ustawowe do prowadzenia PPK, podmiotów zatrudniających, które zawarły umowy o zarządzanie PPK, a także rejestr uczestników PPK. System Ewidencji PPK jest zintegrowany z instytucjami finansowymi obsługującymi PPK - tak, aby agregować informacje z całego rynku PPK.
Dane, które prezentujemy w serwisie MojePPK, pochodzą z systemu Ewidencji PPK. Dane o Twoich rachunkach PPK z Ewidencji PPK nie są upubliczniane w żadnym innym miejscu.
Kiedy mogę wypłacić pieniądze z PPK?
Przed ukończeniem 60 r.ż. uczestnik PPK może, bez podania przyczyny, wycofać całość środków z rachunku PPK, czyli dokonać zwrotu środków (uwaga: zwrot środków wiąże się z pomniejszeniami). Docelowo, standardowej wypłaty środków z PPK (bez pomniejszeń) można dokonać dopiero po ukończeniu 60 r.ż. Uczestnik PPK może również skorzystać z oszczędności zgromadzonych w PPK, dokonując wypłaty środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych (poważna choroba lub wypłata na wkład własny przy kredycie hipotecznym).
Pamiętaj!
Wszystkie dyspozycje dotyczące środków zgromadzonych na rachunku PPK składasz bezpośrednio do instytucji finansowej, która prowadzi ten rachunek.
Na jakich zasadach mogę dokonać zwrotu środków z PPK?
Dopóki nie skończysz 60 lat, możesz w dowolnym momencie i bez podania przyczyny wycofać swoje oszczędności z rachunku PPK, dokonując zwrotu środków.
Po złożeniu wniosku o zwrot środków do instytucji finansowej (wycofanie wszystkich oszczędności z rachunku PPK), otrzymasz zgromadzone przez siebie środki, pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych,
- 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy - pobrane 30% zostanie przekazane do ZUS i zaewidencjonowane na Twoim indywidualnym koncie jako Twoja składka na ubezpieczenie emerytalne,
- środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa.
Pamiętaj!
Wszystkie dyspozycje dotyczące środków zgromadzonych na rachunku PPK składasz bezpośrednio do instytucji finansowej, która prowadzi ten rachunek.
Czym jest wypłata z PPK w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych?
Wypłata środków w szczególnych sytuacjach życiowych dotyczy wypłaty środków w przypadku:
- poważnej choroby uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka (wypłata do 25% środków z rachunku PPK, bez obowiązku zwrotu),
- pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego np. na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników PPK przed 45. rokiem życia (do 100% środków z rachunku PPK, z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).
Przy wypłacie środków w przypadku choroby lub na cele mieszkaniowe uczestnik PPK nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych.
Pamiętaj!
Wszystkie dyspozycje dotyczące środków zgromadzonych na rachunku PPK składasz bezpośrednio do instytucji finansowej, która prowadzi ten rachunek.
Jak wygląda wypłata z PPK po ukończeniu 60 r.ż.?
Po ukończeniu 60. roku życia uczestnik PPK może rozpocząć proces wypłat zgromadzonych oszczędności, bez względu na to, czy wciąż pracuje, czy nie.
Najkorzystniejszą opcją jest wypłata środków w formie, która nie wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych, czyli wypłata:
- 75% środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach (czyli przez 10 lat lub więcej), a pozostała część – jednorazowo,
- całości środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach,
- na polisę w zakładzie ubezpieczeń z prawem do świadczenia okresowego lub dożywotniego,
- na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej na warunkach określonych w ustawie,
- w formie świadczenia małżeńskiego (w co najmniej 120 miesięcznych ratach).
Pamiętaj!
Wszystkie dyspozycje dotyczące środków zgromadzonych na rachunku PPK składasz bezpośrednio do instytucji finansowej, która prowadzi ten rachunek.