Instytucję finansową, zarządzającą rachunkami PPK, wybiera pracodawca w porozumieniu z pracownikami. Uczestnik PPK nie może zmienić instytucji finansowej, zarządzającej PPK u jego pracodawcy. Istnieją jednak rozwiązania pozwalające mu na decydowanie o tym, jak są inwestowane jego środki. 

Fundusze zdefiniowanej daty (FZD)

Ważną zasadą przyjętą w PPK jest kryterium szczególnego bezpieczeństwa dla inwestowanych pieniędzy. Sposób inwestowania środków jest uzależniony od wieku oszczędzających (tzw. fundusze zdefiniowanej daty - FZD). Zdefiniowana data funduszu to rok, w którym 60 lat osiągną osoby urodzone w roku stanowiącym środek przedziału roczników. Zdefiniowaną datę funduszu określa jego nazwa. Są to m.in. FZD 2025 (dla osób urodzonych od 1963 r. do 1967 r.) czy FZD 2065 (dla osób urodzonych od 2003 r. do 2007 r.).

Inwestowanie w ramach FZD

Portfel inwestycji każdego funduszu ma część udziałową (m.in. akcje, prawa poboru, tytuły uczestnictwa instytucji wspólnego inwestowania) i część dłużną (m.in. obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, certyfikaty depozytowe lub inne zbywalne papiery wartościowe). Pierwsza część – nazwijmy ją skrótowo „akcje” – to inwestycje w instrumenty wyższego ryzyka, ale też mogące przynieść wyższe zyski. Druga – nazwijmy ją „obligacje” – wiążą się z mniejszym ryzykiem, ale też z mniejszym potencjałem stóp zwrotu. 

Proporcje podziału instrumentów w ramach części dłużnej i udziałowej zależą od polityki inwestycyjnej funduszu, która automatycznie zmienia się w czasie wraz z wiekiem uczestnika PPK. Program PPK został pomyślany tak, że im bliżej emerytury jesteśmy, tym więcej oszczędności będzie inwestowane w „obligacje” – czyli te bezpieczniejsze instrumenty dłużne. Młodsi uczestnicy PPK, którzy mają przed sobą długi horyzont inwestycji, będą oszczędzali w funduszach, które zawierają  w swoich portfelach głównie akcje. Jeśli uczestnik PPK nie zmieni funduszu, do którego został automatycznie przypisany (o tym piszemy dalej), będzie oszczędzał w sposób adekwatny do swojego wieku. Od tego, w którym funduszu zdefiniowanej daty jesteś, zależy tzw. ryzyko inwestycyjne.

Zmiana funduszu zdefiniowanej daty

Uczestnik PPK zostaje automatycznie przypisany do odpowiedniego FZD, w zależności od swojej daty urodzenia. Może on jednak zmienić fundusz, w którym oszczędza i wpłacać nowe środki do innego funduszu/funduszy - o wyższym lub niższym ryzyku inwestycyjnym. 

Uczestnik PPK może przenieść:

• całość środków do wybranego funduszu i odkładać kolejne już w tym funduszu. Przykład: zmiana z FZD 2055 na FZD 2025 sprawi, że Twoje oszczędności będą lokowane przede wszystkim w obligacje, a więc w aktywa bezpieczniejsze, choć mniej zyskowne. Dodatkową dyspozycją możesz na stałe zmienić swój fundusz zdefiniowanej daty, w takim przypadku będą do niego trafiały również przyszłe wpłaty;
• całość lub część środków do wybranego funduszu lub subfunduszu, ale oszczędzać ciągle w swoim funduszu zdefiniowanej daty (dyspozycja konwersji lub zamiany).

Składając do instytucji finansowej wniosek o konwersję lub zamianę, uczestnik PPK określa procentowy udział środków zgromadzonych w PPK, które chce ulokować w poszczególnych funduszach lub subfunduszach. Wpłata do jednego funduszu lub subfunduszu powinna stanowić kwotę odpowiadającą co najmniej 10% środków zgromadzonych w PPK.

Jeśli przeniesienie środków pomiędzy funduszami (konwersja, zamiana) odbędzie się nie częściej niż dwa razy w roku, takie dyspozycje będą bezpłatne. Chęć zmiany funduszu zdefiniowanej daty zgłasza się bezpośrednio do instytucji finansowej, która prowadzi rachunek PPK. W większości przypadków można to zrobić poprzez aplikację internetową.

Autor: Marta Damm-Świerkocka