Centrum Monitorowania Emerytur, dbające o zapewnienie stabilności i efektywności tureckiego systemu emerytalnego, w ostatnich latach przeszło cyfrową transformację. Utworzono platformę informacji emerytalnej, której zadaniem jest zbieranie i udostępnianie użytkownikom informacji na temat kont emerytalnych i zgromadzonych na nich oszczędności.

Jednym z głównych wyzwań stojących obecnie przed tureckim systemem emerytalnym jest problem starzejącego się społeczeństwa. Dodatkowo, na zachodzące zmiany demograficzne wpływ mają decyzje polityczne, co rodzi pytania dotyczące długoterminowej wydolności systemu zabezpieczenia społecznego.

System emerytalny w Turcji w skrócie

System zabezpieczenia społecznego w Turcji obejmuje zarówno pierwszy, jak i drugi filar, przy wysokich stopach zastąpienia i stosunkowo niskim wieku emerytalnym. W ramach drugiego filaru wybrane instytucje oferują świadczenia emerytalne w określonych ramach prawno-ustrojowych. Jednakże zasięg tego filaru jest bardzo ograniczony, co stanowi istotne wyzwanie dla systemu zabezpieczenia społecznego.

W 2003 roku Turcja wprowadziła dobrowolny prywatny system emerytalny (trzeci filar), który od czasu uruchomienia przeszedł istotną ewolucję. Najważniejsze zmiany to wprowadzenie w 2013 roku 25% wkładu państwa, a w 2017 roku funkcji automatycznego zapisu do systemu. W 2022 roku wkład państwa został zwiększony do 30%, co stanowi istotny krok w rozwoju systemu prywatnych emerytur w Turcji. 

Na koniec października 2023 roku spośród 85 milionów obywateli Turcji, 15,6 miliona było uczestnikami dobrowolnego prywatnego systemu emerytalnego. Choć nie osiągnął on jeszcze swojego optymalnego potencjału, zgromadzone środki stanowią obecnie 3% PKB kraju. Aktywnie uczestniczy w nim 15 towarzystw emerytalnych, co potwierdza rosnące zaangażowanie społeczeństwa w planowanie swojej przyszłości finansowej. 

System emerytalny w Turcji w skrócie

Istotną rolę w strukturze zarządzania prywatnym systemem emerytalnym odgrywa Centrum Monitorowania Emerytur (CME), które od czasu powstania konsekwentnie rozwija relacje z różnorodnymi interesariuszami, przestrzegając zasad przejrzystości, efektywności i zaufania. Głównym celem Centrum Monitorowania Emerytur jest ochrona praw jego członków oraz promocja systemu. Poprzez konsekwentne wykorzystywanie nowoczesnych technologii i specjalistycznej wiedzy, CME dba o zapewnienie stabilności i efektywności systemu emerytalnego, umacniając jednocześnie pozycję jego członków. 

Dzięki obecności w radzie CME przedstawicieli zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego, Centrum pełni rolę łącznika między tymi sektorami. Wszyscy dostawcy emerytur w sektorze prywatnym trzeciego filaru muszą wnosić wkład do budżetu CME, uzależniony od ich wielkości. Misją CME jest pełna digitalizacja systemu, nad którą czuwa około 100 ekspertów zatrudnionych w organizacji. 

W ostatnich latach CME przeszło z sukcesem cyfrową transformację, zwiększając efektywność swoich wewnętrznych procesów oraz interakcji z interesariuszami. Poniżej przedstawiamy przykłady kilku innowacyjnych rozwiązań: 

• Zmiana sposobu pozyskiwania danych 
  W ciągu ostatnich czterech lat CME przeszło istotną transformację w podejściu do zbierania danych. Wcześniej pozyskiwano dane wyłącznie od dostawców emerytur, co miało negatywny wpływ na jakość danych. Było to powodem zmiany w podejściu strategicznym do pozyskiwania danych – zamiast polegać wyłącznie na towarzystwach emerytalnych, CME aktywnie dążyło do nawiązywania partnerstw i integracji z różnymi dostawcami danych, mając na celu pozyskiwanie danych bezpośrednio z ich pierwotnych źródeł. Ta strategiczna zmiana przyniosła poprawę dokładności i autentyczności zebranych informacji.
  Kolejną godną uwagi transformacją związaną z metodologią pozyskiwania danych, było przejście z codziennej integracji plików danych do usług w chmurze. Ta zmiana umożliwiła natychmiastową weryfikację poprawności i kontrolę danych przed wgraniem ich do systemu - w przeciwieństwie do wcześniej wykorzystywanego rozwiązania, gdy czynności te były wykonywane po połączeniu baz.
  W rezultacie tych zmian, ilość danych pozyskiwanych bezpośrednio od towarzystw emerytalnych została zredukowana o 75%.

• Platforma Transferu Cyfrowego (DTP)
  Zdając sobie sprawę z nieścisłości wynikających z błędów w przekazywaniu kont emerytalnych między firmami oraz związanych z tym ryzyk, w 2019 roku CME uruchomiło Platformę Transferu Cyfrowego (DTP). Zapewnia ona płynność i transparentność przesyłów danych związanych z rynkiem emerytalnym, w całkowicie cyfrowym środowisku. Ta przełomowa platforma stanowi wzorzec dla ochrony praw uczestników, oferując śledzenie transakcji i znacząco wzmacniając dokładność i integralność danych.

• Platforma informacji emerytalnej
  Wiarygodność, rzetelność i integralność danych, zarządzanych przez CME, pozwoliły na utworzenie platformy informacji emerytalnej, której zadaniem jest zbieranie i udostępnianie informacji na temat kont emerytalnych. 
  Oprócz tradycyjnej funkcjonalności platformy, mobilna aplikacja umożliwia użytkownikom dostęp do kluczowych informacji, takich jak data uzyskania uprawnień emerytalnych, kwota dotacji państwowej, wybór funduszy oraz możliwość monitorowania trendów i zwrotu z inwestycji. Aplikacja ta w nadchodzących latach ma być rozwijana, poprzez wprowadzenie do niej dodatkowych funkcji. 

• Narzędzia do porównywania funduszy 
  CME oferuje na swojej stronie różnorodne narzędzia umożliwiające porównanie funduszy emerytalnych – począwszy od prostych porównań, aż po skomplikowane analizy dla tych, którzy takich dogłębnych analiz potrzebują. 

• Platforma nadzorująca
  CME stworzyło także cyfrową platformę dla organów regulacyjnych, umożliwiającą efektywne i ciągłe monitorowanie wykorzystania danych. To narzędzie znacząco zwiększyło skuteczność zarówno organów nadzorczych, jak i podległych im jednostek.  

Centrum zawsze gotowe do zmian

Od czasu powstania, CME nieustannie dostosowuje się do zmieniającego się otoczenia i potrzeb rynku, m.in. dzięki wkładowi i zaangażowaniu interesariuszy. Zdolność do adaptacji stanowi fundament sukcesu CME. Dzięki podejściu „zawsze gotowa na zmiany”, organizacja ta jest w stanie skutecznie reagować na dynamiczne wyzwania rynkowe. 

Przez lata CME musiała stawiać czoła różnym wyzwaniom, takim jak m.in. różny stopień zaawansowania technologicznego interesariuszy czy też różne systemy operacyjne i oprogramowanie u poszczególnych dostawców. Wsparcie instytucji regulacyjnych i optymalne zaprojektowanie centralnych procesów okazały się kluczowe dla przezwyciężenia tych trudności, podobnie jak wysiłki mające na celu wyjaśnienie korzyści i kosztów związanych z danym projektem. 

Obecnie CME jest w trakcie analizy strategicznej i przygotowywania planów działania na kolejne 5 lat. Celem nadrzędnym jest przejście od konwencjonalnych, opisowych i diagnostycznych analiz do bardziej przyszłościowych wniosków. Dodatkowo CME będzie oferować bardziej spersonalizowane analizy, eksplorując ogromny potencjał sztucznej inteligencji i kontynuując tym samym podróż w kierunku tworzenia trwałej wartości dla całego systemu. 

Autor:
Hicran Aktaş Coşar - zastępca dyrektora generalnego, Centrum Monitorowania Emerytur. Swoją karierę zawodową rozpoczęła w sektorze bankowym. Po pięciu latach dołączyła do zespołu CME, instytucji założonej w celu monitorowania prywatnego systemu emerytalnego w Turcji. Obecnie jest odpowiedzialna za strategię, produkty cyfrowe i projektowanie systemów. Od początku istnienia systemu była aktywnie zaangażowana przy wdrażaniu kamieni milowych prywatnego systemu emerytalnego w Turcji, głównie w zakresie ustalania strategii, projektowania systemu i formułowania przepisów. Posiada aktywne certyfikaty CIA, CISA, CRMA, PMP.