Jedną z zalet Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) jest to, że zgromadzone w PPK oszczędności są dla każdego uczestnika w każdej chwili dostępne. I to on decyduje o terminie i sposobie ich wykorzystania. Poniżej kilka pytań i odpowiedzi dotyczących korzystania z oszczędności w PPK.

1. Czy z oszczędności w PPK można sfinansować zakup więcej niż jednego mieszkania?
Nie. W myśl ustawy o PPK uczestnik PPK, który nie ukończył 45 lat, może wnioskować o wypłatę do 100% środków z PPK, z obowiązkiem zwrotu, w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę/przebudowę budynku mieszkalnego lub zakup mieszkania czy gruntu. Jednak wypłaty tej uczestnik PPK może dokonać tylko na sfinansowanie jednej inwestycji. Nawet w sytuacji, gdy ma kilka rachunków PPK.

2. Czy każdy uczestnik PPK, biorąc kredyt na zakup np. mieszkania, może sfinansować wkład własny ze środków PPK?
Nie. Z tego rozwiązania skorzystać może tylko uczestnik PPK, który - w dniu złożenia wniosku do instytucji finansowej o zawarcie umowy o wypłatę środków w celu pokrycia wkładu własnego - nie ukończył jeszcze 45. roku życia.

3. W jakim terminie uczestnik PPK musi zwrócić środki, które wypłacił na cele mieszkaniowe?
Zasady i terminy zwrotu wypłaconych środków powinna określać umowa, którą uczestnik PPK zawiera z instytucją finansową, przy czym termin zwrotu:

• nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków oraz
• nie może trwać dłużej niż 15 lat od tego dnia.

4. Kto będzie ustalał wysokość rat i kto będzie pilnował, czy środki wypłacone z PPK na cele mieszkaniowe są zwracane w terminie?
Zasady i terminy zwrotu wypłaconych z PPK środków, w tym tzw. raty, będzie określała umowa zawarta z instytucją finansową przed dokonaniem wypłaty tych środków. Umowa ta powinna określać również procedurę, która powinna być stosowana w razie braku terminowej spłaty rat. Instytucja finansowa, z którą została zawarta umowa, powinna monitorować spłaty rat i podejmować działania mające na celu zapewnienie ich terminowej spłaty.

5. Czy instytucja finansowa przekazuje środki do banku udzielającego kredytu hipotecznego na budowę budynku mieszkalnego czy na konto uczestnika PPK?
Instytucja finansowa przekazuje środki:

1) na rachunek uczestnika PPK wskazany przez niego we wniosku – jeśli środki mają być przeznaczone na pokrycie wkładu własnego w związku z budową/ przebudową budynku mieszkalnego,
2) na rachunek zbywcy prawa własności budynku/lokalu/gruntu – jeśli środki mają być przeznaczone na pokrycie wkładu własnego w związku z nabyciem prawa własności budynku/lokalu/gruntu.

6. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany z niezwróceniem środków wypłaconych z PPK na pokrycie wkładu własnego w umówionym z instytucją fnansową terminie?
Na podstawie umowy zawartej z instytucją finansową, uczestnik PPK może jednorazowo wypłacić do 100% wartości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, z obowiązkiem ich zwrotu w wartości nominalnej, w celu pokrycia wkładu własnego.

Od dochodu uczestnika PPK uzyskanego w związku z taką wypłatą – w zakresie, w jakim uczestnik PPK nie dokonał zwrotu wypłaconych środków w terminie wynikającym z umowy zawartej z instytucją finansową – pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Tak wynika z art. 30a ust. 1 pkt 11a ustawy o PIT.

Dochód powstaje, zgodnie z art. 30a ust. 12 ustawy PIT, w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin zwrotu wypłaconych środków, określony w umowie zawartej z instytucją finansową. Przychód uczestnika PPK z tytułu wypłaty stanowią otrzymane lub postawione mu do dyspozycji środki pieniężne (art. 11 ust. 1 ustawy PIT). Zatem przychodem uczestnika będą pozostające w jego dyspozycji niezwrócone środki, w stosunku do których upłynął termin zwrotu, wynikający z umowy zawartej z instytucją finansową. Tym samym, przychód z tytułu pozostawienia do dyspozycji tych środków powstaje dopiero w momencie niedotrzymania terminu zwrotu.

Więcej Q&A dotyczących korzystania ze środków z PPK można przeczytać tutaj (klik).

Autor: Anna Puszkarska, Małgorzata Jankowska, Biuro Redakcji PFR Portal PPK