Strona główna / Aktualności / W pracowniczych prog ...

W pracowniczych programach emerytalnych oszczędza w Belgii około 80% pracowników, jednak kapitał w nich zgromadzony jest niski

Aktualności

W pracowniczych programach emerytalnych oszczędza w Belgii około 80% pracowników, jednak kapitał w nich zgromadzony jest niski

23 października 2024

W pracowniczych programach emerytalnych oszczędza w Belgii około 80% pracowników, jednak kapitał w nich zgromadzony jest niski

Belgijski system emerytalny opiera się głównie na systemie repartycyjnym, z niewielkim udziałem emerytur pracowniczych. Ma on wysoki wskaźnik pokrycia, ale niskie składki wpływają na jego stopę zastąpienia. Systemy o zdefiniowanej składce są hybrydowe, ponieważ obejmują prawną gwarancję minimalnego zwrotu, opartą na stopach belgijskich obligacji.
 

Podobnie jak wiele krajów europejskich, Belgia stoi w obliczu zmian demograficznych, w tym w szczególności wyzwań dotyczących starzejącego się społeczeństwa. Oparty na trzech filarach model zabezpieczenia emerytalnego w rzeczywistości jest w dużej mierze zależny od poziomu ustawowej emerytury z uwagi na stopy zastąpienia. Poniżej przedstawiono wybrane, kluczowe elementy systemu, wraz z komentarzem na temat jego funkcjonowania.

Stopy zastąpienia i koszty

Publiczny filar belgijskiego systemu emerytalnego (emerytury ustawowe) oparty jest na modelu repartycyjnym (repartitiesysteem) i ma na celu zapobieganie ubóstwu osób starszych. Nie oferuje on jednak pełnej stopy zastąpienia dochodu po przejściu na emeryturę1. Poziom świadczeń opiera się na długości i rodzaju zatrudnienia, sytuacji rodzinnej i dochodach w trakcie aktywności zawodowej (wysokości opłacanych składek). Jednocześnie, gwarantuje on świadczenie minimalne indeksowane o wskaźnik cen konsumpcyjnych (inflację), zapewniając, że emerytury nie spadną poniżej określonego progu. W porównaniu z krajami, w których istotna część świadczeń emerytalnych pochodzi z oszczędności odkładanych w ramach pracowniczych programów emerytalnych, koszty belgijskich emerytur ustawowych są wysokie, przy czym eksperci szacują ich znaczny wzrost w przyszłości.2

Pracownicze programy emerytalne: wskaźnik pokrycia i aktywa

Pracownicze programy emerytalne (filar uzupełniający) obejmują około 80% pracowników i osób samozatrudnionych. Jednak kapitał zgromadzony w tych programach jest stosunkowo niski ze względu na niski poziom składek. I tak:

  • średni zgromadzony kapitał dla osób w wieku okołoemerytalnym (55-64 lata) to 58 635 EUR (274 992,29 PLN3), co odpowiada miesięcznemu świadczeniu w wysokości około 155 EUR4 (726,94 PLN3);
  • mediana zgromadzonego kapitału dla tej samej grupy wiekowej: 10 012 EUR (46 955,28 PLN3).
     

Niski poziom oszczędności w pracowniczych programach emerytalnych wynika m.in. z faktu, że zaledwie 24% uczestników odkłada 3% lub więcej swojego rocznego dochodu. Ponadto, programy emerytalne konkurują z innymi formami zachęt podatkowych i benefitów pracowniczych, jak np. samochód służbowy.

Próby zwiększenia powszechności emerytur pracowniczych

Belgijski rząd podjął działania zmierzające do zwiększenia powszechności emerytur pracowniczych, zwiększając solidarność  i rozszerzając ich zasięg poza pracowników o wysokich dochodach. Proces ten obejmował zmiany legislacyjne i strukturalne. Należy tu przede wszystkim wymienić dwa akty prawne:

  • ustawę Colla (Wet Colla, 1995) – pierwszą istotną regulację dotyczącą pracowniczych planów emerytalnych, mającą na celu systematyczną organizację emerytur pracowniczych;
  • ustawę o emeryturach uzupełniających (Wet op de Aanvullende Pensioenen (WAP), 2003) - ustawa ta rozszerzyła regulacje o sektorowe plany emerytalne, zapewniając szerszy zakres i ustanawiając podstawy dla obecnego kształtu emerytur pracowniczych. Wprowadzono minimalne gwarancje zwrotu dla planów o zdefiniowanej składce (DC) w celu ograniczenia ryzyka, w szczególności zapewniając, że plany o zdefiniowanej składce pokrywają co najmniej stopę inflacji.
     

Regulacje prawne dot. programów o zdefiniowanej składce

Programy oszczędnościowe o zdefiniowanej składce (DC) w Belgii są regulowane w celu zapewnienia minimalnej gwarancji zwrotu, co jest wyjątkowe w porównaniu z typowymi programami DC w innych krajach. Ustawa o emeryturach uzupełniających (WAP) określa podstawowe zasady działania DC. I tak:

  • minimalna gwarancja zwrotu dla planów DC została początkowo ustalona na poziomie 3,25% dla składek pracodawców i 3,75% dla składek pracowników. W 2015 roku została ona zmieniona na minimum 1,75% i maksimum 3,75%, skorygowane w oparciu o rentowność 10-letnich belgijskich obligacji skarbowych;
  • składki są wpłacane na indywidualne konta, a organizator (zwykle pracodawca) jest odpowiedzialny za zapewnienie minimalnego gwarantowanego zwrotu w momencie przejścia na emeryturę lub rezygnacji z programu;
  • system wyklucza plany DC bez gwarantowanego zwrotu, co sprawia, że wszystkie plany DC w Belgii są hybrydowe.
     

Regulacje prawne dot. planów DC mają na celu nadanie im cech zabezpieczenia społecznego, zapewniając uczestnikom bezpieczeństwo finansowe pomimo wahań rynkowych.

Kluczowe wnioski

  • Stopy zastąpienia: publiczny filar belgijskiego systemu emerytalnego (emerytury ustawowe) zapobiega ubóstwu osób starszych, dzięki gwarantowanym minimalnym dochodom indeksowanym o stopę inflacji.
  • Koszty: szacuje się, że wydatki na emerytury ustawowe znacznie wzrosną, osiągając 16,7% PKB do 2100 roku.
  • Wskaźnik pokrycia i AuM: pracownicze programy emerytalne obejmują około 80% pracowników, ale akumulacja kapitału jest niska ze względu na niskie stawki składek.
  • Regulacje prawne dot. planów DC: plany emerytalne DC w Belgii mają gwarancję minimalnego zwrotu, co czyni je hybrydą pomiędzy programami DC i DB.


Artykuł powstał w oparciu o pracę doktorską Jorika van Zandena.

______________________

Jorik van Zanden – współzałożyciel Jasper Forum, globalnej grupy dyskusyjnej skupiającej się na oszczędzaniu w miejscu pracy i finansowaniu emerytur. Jest konsultantem w AF Advisors w Rotterdamie i kończy doktorat na temat międzynarodowych emerytur na Uniwersytecie w Utrechcie. Często publikuje artykuły na temat globalnych finansów emerytalnych i prawodawstwa europejskiego.

 

1. FSMA, https://www.fsma.be
2. Komisja Europejska, Sprawozdanie na temat adekwatności emerytur, 2012 r.
3. 1 EUR = 4,6899 PLN, NBP.pl, Tabela nr 252/A/NBP/2022 z 30 grudnia 2022 r.
4. FSMA, Drugi filar emerytalny w centrum uwagi, 2022, s. 12.

Ostatnie wpisy
1

19 grudnia 2024

Biuletyn PPK: wzrost WAN o 649 mln zł
2

18 grudnia 2024

Najlepszy prezent na Święta – zadbaj o bezpieczeństwo finansowe bliskich z PPK
3

18 grudnia 2024

Polak Inwestor 2024 – Raport z badania
4

13 grudnia 2024

Godziny pracy Infolinii PPK w okresie świąteczno-noworocznym
5

9 grudnia 2024

"PPK krok po kroku" na Bielanach – bezpłatne konsultacje
Zobacz także
Zdjęcie artykułu oszczedzanie_na_swiecie_irlandia_ekspert_0924

20 września 2024

Irlandia kolejnym krajem, który wprowadza program emerytalny oparty na automatycznym zapisie

Zdjęcie artykułu reforma-systemu-emerytalnego-w-niemczech-0824

21 sierpnia 2024

Rozszerzenie systemu emerytur kapitałowych - jedną z opcji reformy systemu emerytalnego w Niemczech

Zdjęcie artykułu oszczedzanie_na_swiecie_wlochy_0724

9 lipca 2024

Niedokończony autozapis to wyzwanie dla rynku emerytalnego we Włoszech

W ramach realizacji usług przez PFR Portal PPK Sp z o. o. oraz dla celów statystycznych, serwis internetowy www.mojeppk.pl stosuje pliki cookies. Użytkownik może zmienić ustawienia przeglądarki, w celu zablokowania zapisywania plików cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisywane na urządzeniu końcowym użytkownika. Więcej informacji w Polityce Prywatności.