Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Na początku września br. poślubiłem swoją pracownicę i zgłosiłem ją do ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą. W związku z tym, że jest ona uczestnikiem PPK, mam pytanie, czy nadal jestem zobowiązany do naliczania za nią wpłat do PPK?

Tak. W sytuacji, gdy uczestnik PPK zmienił tytuł do ubezpieczeń społecznych, nawet na taki, który nie został wymieniony w ustawie o PPK, ale osiągane przez tego uczestnika wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zmiana tytułu do ubezpieczeń społecznych pozostaje bez wpływu na obowiązki podmiotu zatrudniającego dotyczące naliczania, pobierania i dokonywania wpłat do PPK. 

Kim jest osoba współpracująca

W efekcie zawarcia związku małżeńskiego z pracownikiem i prowadzenia z nim wspólnego gospodarstwa domowego, pracownik małżonek, dla celów ubezpieczeń społecznych, traktowany jest jak osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. Wiąże się to dla przedsiębiorcy z obowiązkiem zgłoszenia pracownika małżonka do ubezpieczeń z nowym kodem (05 11 XX) oraz opłacania za niego składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (o ile nie następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń, czyli osoba współpracująca nie jest równolegle zatrudniona np. na podstawie umowy o pracę, z której osiąga co najmniej minimalne wynagrodzenie) od podstawy wymiaru ustalonej dla osób prowadzących działalność gospodarczą – w 2023 roku jest to kwota 4161,00 zł. 

Osoba współpracująca a PPK 

Osoba współpracująca to odrębny od pracowniczego tytuł do ubezpieczeń społecznych (nie zmienia tego fakt, że osoba ta jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę). I chociaż w świetle przepisów ustawy o PPK osoba współpracująca z przedsiębiorcą nie spełnia definicji osoby zatrudnionej i w związku tym nie można zawrzeć dla niej umowy o prowadzenie PPK, to jeśli taka umowa została wcześniej zawarta – jeszcze przed zmianą tytułu do ubezpieczeń – podmiot zatrudniający jest zobowiązany do naliczania, pobierania i dokonywania wpłat do PPK za uczestnika PPK będącego osobą współpracującą. Oczywiście, o ile osiągane przez tę osobę wynagrodzenie spełnia definicję wynagrodzenia z ustawy o PPK, a zatem stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. 

Powyższe wynika z tego, że osoba zatrudniona staje się uczestnikiem PPK w momencie zawarcia dla niej umowy o prowadzenie PPK i pozostaje nim m.in. bez względu na tytuł do ubezpieczeń społecznych lub obowiązek podlegania tym ubezpieczeniom (czyli nawet, jeśli utraci status osoby zatrudnionej). Natomiast definicja wynagrodzenia, podobnie jak definicja uczestnika PPK, nie rozróżnia ani tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z których wypłacane jest to wynagrodzenie, ani też nie rozróżnia podlegania tym ubezpieczeniom na dobrowolne i obowiązkowe. Jedynie ogranicza się do wskazania, że wynagrodzenie stanowi – co do zasady – podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. 

Opublikowany artykuł na łamach kadry.infor.pl wraz z przykładami znajduje się (tutaj).

Autor: Joanna Gawęda, PFR Portal PPK