Nie uczestniczysz w Pracowniczych Planach Kapitałowych, a sam program kojarzy Ci się wyłącznie z Otwartymi Funduszami Emerytalnymi? Przekonaj się, że pieniądze w PPK są prywatną własnością uczestników, a program w żaden sposób nie przypomina konstrukcją OFE.

Prywatność środków w PPK

Artykuł 3 ust. 2 ustawy o PPK mówi wprost, że środki zgromadzone w programie PPK stanowią prywatną własność uczestnika. Wynikają stąd pewne konsekwencje prawne, np. możliwość dochodzenia roszczeń przed sądem. Nie da się zatem, nie łamiąc prawa własności, tych środków znacjonalizować. Jest to równoznaczne z sytuacją przejęcia naszego samochodu, mieszkania czy konta w banku. Mało realne, prawda? Prywatność pieniędzy w PPK potwierdza dodatkowo fakt, że od środków dopłacanych przez pracodawcę uczestnik opłaca podatek dochodowy. 

Odmienna sytuacja była w Otwartych Funduszach Emerytalnych – środki gromadzone w OFE pochodziły z części składki emerytalnej ZUS. Był to zatem wyłącznie nowy podział płaconej już wcześniej składki do ZUS i właśnie z tego powodu w 2015 roku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że są to środki publiczne. Nie było tu zatem mowy o pieniądzach płaconych bezpośrednio z naszej pensji czy z kieszeni pracodawców, jak jest w przypadku Pracowniczych Planów Kapitałowych. Nie było także ustawowej gwarancji prywatności zgromadzonych środków. 

Najważniejsze różnice między PPK a OFE

Pracownicze Plany Kapitałowe to nie tyle program emerytalny, ile oszczędnościowy, ponieważ środki można wypłacić w każdej chwili na dowolny cel. Można zatem traktować PPK jako zabezpieczenie na przyszłość, ale także wykorzystywać do zbierania na cele krótkoterminowe, czy np. wkład własny do kredytu mieszkaniowego. Wpłaty w PPK są naliczane i odprowadzane przez pracodawcę bezpośrednio na indywidualny rachunek PPK uczestnika programu – nie ma tu pośrednictwa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak w przypadku OFE. Do informacji o środkach na rachunku PPK każdy uczestnik ma stały dostęp, czy to za pośrednictwem swojej instytucji finansowej, czy też Serwisu MojePPK.

Kolejny aspekt to dobrowolność uczestniczenia w programie. Do PPK można w każdej chwili przystąpić i w każdej chwili zrezygnować. Zarówno rezygnacja, jak i ponowne przystąpienie do programu, jest maksymalnie uproszczone – wystarczy jeden dokument, złożony pracodawcy. 

W PPK mamy również wpływ na to, w jaki sposób są inwestowane oszczędności. Standardowo jesteśmy przypisani do funduszu zdefiniowanej daty, który w miarę upływu lat inwestuje nasze pieniądze w instrumenty, uważane za stabilniejsze, czyli np. obligacje. Uczestnik Pracowniczych Planów Kapitałowych może jednak, na swój wniosek, zmienić przypisany mu fundusz. Może ulokować wszystkie środki zgromadzone w PPK w funduszach innych niż ten zdefiniowany dla jego wieku, ale zgodnych z jego oczekiwaniami inwestycyjnymi oraz akceptowanym przez niego poziomem ryzyka. W OFE nie było takiej możliwości. 

PPK to nie OFE

Porównanie zasad działania PPK i OFE pokazuje, że oba programy więcej dzieli, niż łączy. Ich wspólnym mianownikiem jest zachęcenie Polaków do oszczędzania na przyszłość i na tym kończą się podobieństwa. Pracownicze Plany Kapitałowe to prywatny, niezależny od ZUS, system gromadzenia środków nie tylko na emeryturę. 

Wiemy już, że młodzi ludzie nie mogą spodziewać się takich emerytur, jak ich rodzice. Prognozowana stopa zastąpienia dla osób wchodzących aktualnie na rynek pracy może wynieść mniej niż 20%, co oznacza emerytury w wysokości około 1/5 ostatniego wynagrodzenia. Jak widać, oszczędzanie w programach takich jak PPK to konieczność. Nikt z nas nie chce stać przed wyborem, czy wykupić leki czy jedzenie, a niestety, coraz częściej mówi się o perspektywach tzw. ubóstwa emerytalnego. Oszczędzanie w PPK to jedna z możliwości, jak zbudować swoją poduszkę finansową i nie martwić się przyszłością.

Dowiedz się więcej o PPK – weź udział w krótkim, bezpłatnym szkoleniu online i skorzystaj z wiedzy ekspertów, którzy odpowiedzą na wszystkie Twoje pytania. Formularz zapisów znajdziesz tutaj. Dołącz do 3,53 miliona uczestników programu i przekonaj się, jak opłacalne i proste jest oszczędzanie.

Autor: Marta Damm-Świerkocka