Pracownicze Plany Kapitałowe to program w dużej mierze wzorowany na Workplace Pension. Jednym z kluczowych elementów tego brytyjskiego rozwiązania jest autozapis do programu. Obowiązuje on także od początku istnienia PPK. 

Z autozapisem w PPK mamy do czynienia przy podjęciu pracy, ale także – jeśli złożyliśmy rezygnację z programu – co 4 lata. Autozapisowi podlegają wyłącznie pracownicy od 18 do 55 roku życia. Osoby starsze nie są zapisywane automatycznie i jeśli chcą zostać uczestnikami PPK, muszą złożyć wniosek o zawarcie umowy w ich imieniu.

Nowa praca a autozapis

Jeśli masz między 18 a 55 lat, a od Twojego wynagrodzenia są odprowadzane obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, podlegasz autozapisowi do PPK. Oznacza to, że w wyznaczonym terminie, jeśli nie złożysz rezygnacji, zostaniesz zapisany do programu bez żadnych formalności. Pracodawca ma tu pewną dowolność czasową – może zapisać Cię do programu nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęło Ci 90 dni zatrudnienia. 

Od tego momentu z wynagrodzenia będzie potrącana Twoja składka do PPK (standardowo 2% wynagrodzenia), do której dodatkowo dołoży się pracodawca (minimum 1,5% wynagrodzenia) i państwo (wpłata powitalna 250 zł oraz dopłaty roczne 240 zł). Składki te będą odkładane na Twoim rachunku PPK w instytucji finansowej, wybranej w danej firmie. Po zgłoszeniu Cię przez pracodawcę, czyli zawarciu w Twoim imieniu umowy o prowadzenie PPK, otrzymasz pakiet powitalny od instytucji i dane do logowania się na swój rachunek PPK. 

Autozapis oznacza zatem, że jeśli nie zgłosisz pracodawcy rezygnacji z PPK, zostaniesz uczestnikiem programu i nie musisz w tym celu nic robić. Pieniądze na Twoim rachunku PPK będą odkładały się automatycznie. Jest to duże ułatwienie dla pracowników, zwłaszcza dla osób, którym ciężko zmotywować się do oszczędzania.

Autozapis co 4 lata 

Jeśli jednak złożysz rezygnację z oszczędzania w PPK, co 4 lata pracodawca będzie Ci przypominał o możliwości gromadzenia pieniędzy w programie. Terminy te są stałe dla wszystkich firm i dotyczą wyłącznie osób, które złożyły rezygnację. Ostatni taki autozapis miał miejsce w 2023 roku, a zatem kolejny będzie w 2027, 2031, 2035 itd.

Do końca lutego roku, w którym odbywa się autozapis, pracodawca poinformuje Cię, że Twoja wcześniejsza rezygnacja wygasa. Możesz ponownie złożyć rezygnację z oszczędzania w PPK, lub… nie robić nic. Wówczas pojawi się właśnie autozapis, czyli pracodawca zapisze Cię do programu automatycznie i zacznie odprowadzać składki na Twój rachunek PPK.

Po co jest autozapis?

Autozapis ma walczyć z trzema słabościami ludzi, zidentyfikowanymi przez Richarda Thalera, amerykańskiego ekonomistę i laureata Nagrody Nobla. Zgodnie z założeniami ekonomii behawioralnej, każdy proces podejmowania decyzji charakteryzują trzy cechy: miopia, prokrastynacja i inercja („nie widzę sensu”, „nie chce mi się” i „zrobię to jutro”). W związku z tym wystarczy tylko delikatny impuls, by nakierować ludzi na oczekiwaną ścieżkę wyboru. 

Takim impulsem jest właśnie autozapis w PPK. Oszczędzanie na przyszłość, zwłaszcza w przypadku starzejących się społeczeństw, jest bardzo ważne. Należy więc robić wszystko, by jak najbardziej ułatwić pracownikom oszczędzanie wraz z pracodawcą. W przeciwnym razie grozi nam widmo ubóstwa emerytalnego, a tym samym konieczność zabezpieczania coraz większych środków na pomoc społeczną. Ograniczone do zera formalności zachęcają do gromadzenia środków, przy jednoczesnej pełnej dobrowolności uczestniczenia w programie. Czy to działa? Przy okazji autozapisu w 2023 roku z takiej opcji skorzystało aż 718 000 osób. To wymierne potwierdzenie zalet autozapisu. 

Oczywiście, nie musisz czekać do autozapisu, by po rezygnacji rozpocząć oszczędzanie w PPK czy też do niego powrócić. Wystarczy, że złożysz pracodawcy ten wniosek.  

Autor: Marta Damm-Świerkocka