Uczestnik PPK może w każdym czasie skorzystać ze swoich środków. W niektórych przypadkach wiąże się to jednak z obowiązkiem zapłaty 19% zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. podatku Belki).

Celem PPK jest zasadniczo gromadzenie oszczędności na okres po zakończeniu aktywności zawodowej. W razie wycofania przez uczestnika PPK środków przed 60. rokiem życia (czyli tzw. zwrotu) otrzymuje on środki pochodzące ze sfinansowanych przez niego wpłat do PPK oraz 70% środków z wpłat sfinansowanych przez jego pracodawcę, po pomniejszeniu o 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Dochodem podlegającym opodatkowaniu jest wówczas kwota zwrotu z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych, pomniejszona o wydatki na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa lub wpłaty na umorzone jednostki rozrachunkowe, z których dokonano zwrotu. Podatek pobierany jest przez instytucję finansową.

Wkład własny, poważne zachorowanie

Przewidziano jednak szczególne sytuacje umożliwiające wypłatę środków z PPK przed 60. rokiem życia bez obowiązku zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego. Tak jest w przypadku wypłaty do 100% środków z rachunku PPK na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego np. na zakup mieszkania, jeśli zostaną one - w terminie określonym w umowie z instytucją finansową - zwrócone na rachunek PPK. Podatek trzeba zapłacić w zakresie, w jakim uczestnik PPK nie dokonał terminowego zwrotu środków. Z podatku dochodowego zwolniona jest także wypłata do 25% środków zgromadzonych na rachunku w PPK w przypadku poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka. Wypłaconych na ten cel środków uczestnik nie ma obowiązku zwracać na swój rachunek PPK.

Wypłata po 60. roku życia

Wypłata środków z PPK po ukończeniu przez uczestnika 60. roku życia nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od zysków kapitałowych w przypadku:

• wypłaty 25% środków jednorazowo, a pozostałej części w co najmniej 120 miesięcznych ratach (wypłata jednorazowa, gdy wysokość pierwszej raty byłaby mniejsza niż 50 zł, wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego w odniesieniu do 75% środków),
• wypłaty całości środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach (wypłata jednorazowa, gdy wysokość pierwszej raty byłaby mniejsza niż 50 zł, wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego w odniesieniu do 75% środków),
• wypłaty środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach w formie świadczenia małżeńskiego,
• wypłaty środków przetransferowanych z PPK na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej lub rachunek terminowej lokaty w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, przy czym jeśli wypłata z lokaty będzie realizowana w wyniku likwidacji rachunku tej lokaty albo nastąpi zmiana umowy tego rachunku, zysk będzie podlegać opodatkowaniu,
• wypłaty w formie świadczenia dożywotniego lub okresowego środków przetransferowanych z PPK do zakładu ubezpieczeń.

Śmierć uczestnika PPK

W razie śmierci uczestnika PPK, środki zgromadzone na jego rachunku PPK są przekazywane małżonkowi zmarłego uczestnika (dotyczy to połowy środków z rachunku PPK, w zakresie, w jakim stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej), a pozostałe środki – tzw. osobom uprawnionym (np. osobom wskazanym przez uczestnika PPK instytucji finansowej bądź jego spadkobiercom). Osoby uprawnione do środków zmarłego uczestnika PPK, którym przekazano te środki (w formie wypłaty transferowej do PPK, IKE lub PPE albo zwrotu), nie płacą podatku dochodowego ani podatku od spadków i darowizn.

Skutki rozwodu

W razie rozwodu i podziału majątku wspólnego, środki zgromadzone na rachunku PPK przypadające byłemu małżonkowi uczestnika są przekazywane temu byłemu małżonkowi w formie wypłaty transferowej albo zwrotu. Wypłata transferowa nie rodzi obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Taki obowiązek istnieje natomiast zasadniczo w przypadku zwrotu. Podatku w razie zwrotu nie zapłaci były małżonek, który ma już co najmniej 60 lat albo prawo do emerytury.

(łs)